Nuốt nghẹn là một triệu chứng phổ biến trong cuộc sống hàng ngày, có thể xuất hiện bất kỳ lúc nào và làm gián đoạn sinh hoạt của chúng ta. Để giúp bạn vượt qua cảm giác khó chịu này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về nguyên nhân, mẹo trị nuốt nghẹn tức thời và các phương pháp dài hạn để ngăn ngừa và điều trị tình trạng này.
Menu xem nhanh:
1. Nguyên nhân gây nuốt nghẹn
Nuốt nghẹn có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:
– Thức ăn: Mảnh thức ăn lớn hoặc thức ăn khô khó nuốt có thể dễ dàng bị mắc kẹt trong cổ họng.
– Uống không đủ nước: Thiếu nước khiến cổ họng khô và khó nuốt.
– Bệnh lý: Các bệnh như trào ngược dạ dày thực quản (GERD), viêm họng, hoặc các vấn đề về thần kinh như đột quỵ, bệnh Parkinson có thể gây nuốt nghẹn.
– Tâm lý: Căng thẳng hoặc lo lắng có thể gây ra tình trạng khó nuốt.
– Dị ứng: Dị ứng thực phẩm hoặc dị ứng theo mùa cũng có thể làm sưng cổ họng và gây nuốt nghẹn.
Nuốt nghẹn là một triệu chứng thường gặp có thể do thói quen ăn uống hoặc bệnh lý.
2. Mẹo trị nuốt nghẹn tức thời
2.1 Uống nước ấm – Mẹo trị nuốt nghẹn đơn giản
Uống một cốc nước ấm có thể giúp làm dịu cổ họng và làm trôi thức ăn bị mắc kẹt. Nước ấm cũng giúp thư giãn các cơ ở cổ họng, giúp việc nuốt dễ dàng hơn.
2.2 Nuốt liên tục
Khi cảm thấy nghẹn, hãy cố gắng nuốt liên tục. Điều này có thể giúp đẩy thức ăn hoặc dị vật ra khỏi đường hô hấp.
2.3 Ho
Ho mạnh có thể giúp đẩy thức ăn hoặc dị vật ra khỏi cổ họng. Hãy thử ho vài lần mạnh để giải phóng cổ họng.
2.4 Ngậm kẹo hoặc viên ngậm
Kẹo hoặc viên ngậm có thể kích thích tiết nước bọt, giúp làm ẩm và làm dịu cổ họng.
2.5 Thay đổi tư thế là một trong những mẹo trị nuốt nghẹn có thể áp dụng
Nghiêng đầu hoặc thay đổi tư thế ngồi, đứng có thể giúp giảm triệu chứng nuốt nghẹn. Hãy thử ngồi thẳng lưng, hoặc nghiêng đầu ra sau một chút để giúp thức ăn trôi xuống dễ dàng.
2.6 Sử dụng lực
Nếu bạn đang ăn và cảm thấy nghẹn, hãy cố gắng đứng dậy và di chuyển một chút. Đôi khi, việc thay đổi áp lực trong cơ thể có thể giúp đẩy thức ăn ra khỏi vị trí bị mắc kẹt.
Uống nước ấm có thể giúp giảm tình trạng khó chịu ở cổ họng do nuốt nghẹn.
3. Phương pháp điều trị nuốt nghẹn lâu dài bên cạnh mẹo trị nuốt nghẹn tức thời
3.1 Thay đổi chế độ ăn uống
Tránh ăn thức ăn khô, cứng hoặc quá lớn. Hãy chia nhỏ thức ăn và nhai kỹ trước khi nuốt. Uống đủ nước trong ngày để giữ cổ họng luôn ẩm và giúp việc nuốt dễ dàng hơn.
3.2 Thực hiện các bài tập cổ họng
Các bài tập cổ họng có thể giúp tăng cường cơ bắp và cải thiện khả năng nuốt. Bạn có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia về các bài tập phù hợp.
3.3 Sử dụng thuốc
Nếu nguyên nhân gây nuốt nghẹn là do bệnh lý, bác sĩ có thể kê đơn thuốc để điều trị. Ví dụ, thuốc giảm acid dạ dày có thể được sử dụng để điều trị GERD.
3.4 Thăm khám định kỳ
Đối với những người có triệu chứng nuốt nghẹn kéo dài hoặc nghiêm trọng, việc thăm khám định kỳ với bác sĩ là rất quan trọng. Bác sĩ có thể thực hiện các xét nghiệm để xác định nguyên nhân và đề xuất phương pháp điều trị phù hợp.
3.5 Giảm căng thẳng
Tập yoga, thiền hoặc các bài tập thư giãn có thể giúp giảm căng thẳng và lo lắng, từ đó giảm triệu chứng nuốt nghẹn do yếu tố tâm lý.
3.6 Điều trị dị ứng
Nếu nuốt nghẹn do dị ứng, hãy tìm hiểu và tránh các tác nhân gây dị ứng. Bác sĩ cũng có thể kê đơn thuốc chống dị ứng để giúp giảm triệu chứng.
3.7 Điều chỉnh lối sống
Tránh hút thuốc và uống rượu, vì chúng có thể làm tổn thương và kích thích cổ họng, làm tăng nguy cơ nuốt nghẹn.
3.8 Sử dụng máy tạo ẩm
Nếu không khí trong nhà quá khô, máy tạo ẩm có thể giúp giữ ẩm cổ họng, từ đó giảm nguy cơ nuốt nghẹn.
4. Khi nào nên gặp bác sĩ?
Dù phần lớn các trường hợp nuốt nghẹn có thể tự giải quyết hoặc xử lý tại nhà, nhưng nếu bạn gặp các triệu chứng sau, hãy đến gặp bác sĩ ngay:
– Nuốt nghẹn kéo dài hoặc xảy ra thường xuyên.
– Đau hoặc khó chịu nghiêm trọng khi nuốt.
– Khó thở hoặc cảm thấy nghẹt thở.
– Sụt cân không rõ nguyên nhân.
– Có máu trong nước bọt hoặc chất nôn.
5. Các phương pháp chẩn đoán
Để điều trị hiệu quả triệu chứng nuốt nghẹn, bạn cần phải tìm ra nguyên nhân nuốt nghẹn bằng việc khám lâm sàng với bác sĩ và thực hiện một số phương pháp chẩn đoán hiện đại.
5.1 Đo HRM thực quản
Đo áp lực thực quản độ phân giải cao (HRM) là kỹ thuật thăm dò chức năng chuyên sâu này giúp đánh giá các rối loạn chức năng của thực quản và vùng nối thực quản – dạ dày. Đây được coi là “tiêu chuẩn vàng” trong chẩn đoán các bệnh lý thực quản, đặc biệt là các bệnh lý liên quan đến rối loạn nuốt như hẹp thực quản, viêm thực quản, chẩn đoán bệnh Achalasia (co thắt tâm vị).
Phương pháp này cũng giúp phân biệt các rối loạn nuốt do rối loạn vận động thực quản với các trường hợp nuốt nghẹn do bệnh GERD.
Đo áp lực thực quản độ phân giải cao (HRM) là phương pháp được Bệnh viện ĐKQT Thu Cúc ứng dụng trong chẩn đoán các bệnh lý thực quản nói riêng và bệnh đường tiêu hóa nói chung. Với hệ thống thiết bị hiện đại được nhập khẩu từ Mỹ và đội ngũ bác sĩ, kỹ thuật viên có trình độ chuyên môn cao, người bệnh có thể yên tâm về tính hiệu quả của phương pháp này.
Đi khám để chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây nuốt nghẹn sẽ giúp điều trị bệnh về lâu dài.
5.2 Các phương pháp khác
Ngoài đo HRM thực quản, một số phương pháp có thể được chỉ định để chẩn đoán tình trạng nuốt nghẹn:
– Nội soi thực quản – dạ dày – tá tràng: Phương pháp dùng để quan sát trực tiếp lòng thực quản, tìm kiếm các tổn thương, tình trạng hẹp hoặc khối u thực quản. Trong quá trình nội soi, các bác sĩ cũng có thể lấy mẫu sinh thiết để kiểm tra tế bào ung thư.
– Chụp X-quang thực quản: Chụp X-quang với thuốc cản quang (barium) có thể giúp xác định tình trạng hẹp thực quản hoặc sự hiện diện của dị vật.
– Đo pH thực quản: Trào ngược dạ dày là một trong những nguyên nhân gây khó nuốt, nuốt nghẹn. Phương pháp đo pH thực quản 24 giờ được thực hiện nhằm đo độ axit trong thực quản trong 24 giờ, tần suất và tính chất cơn trào ngược dạ dày và đưa ra phương án điều trị phù hợp.
– Nội soi siêu âm: Phương pháp này kết hợp nội soi và siêu âm có thể giúp đánh giá độ sâu và mức độ lan rộng của các tổn thương ở thành thực quản.
Nuốt nghẹn là một triệu chứng phổ biến nhưng không nên xem nhẹ. Việc nắm vững các mẹo trị nuốt nghẹn tức thời và phương pháp điều trị lâu dài sẽ giúp bạn dễ dàng vượt qua cảm giác khó chịu này và cải thiện chất lượng cuộc sống. Hãy luôn lắng nghe cơ thể và tìm kiếm sự hỗ trợ y tế khi cần thiết để đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho bản thân.
