Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là một trong những bệnh lý tiêu hóa phổ biến, với triệu chứng điển hình là ợ nóng, ợ chua và cảm giác đau ngực. Đau ngực do trào ngược dạ dày thường bị nhầm lẫn với các cơn đau tim, do cả hai tình trạng này có biểu hiện tương tự. Tuy nhiên, nhiều người chủ quan bỏ qua dấu hiệu đau ngực do trào ngược, nghĩ rằng đây chỉ là triệu chứng thông thường và không gây nguy hiểm. Thực tế, đau ngực gây ra bởi trào ngược dạ dày có thể là dấu hiệu của những bệnh nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Menu xem nhanh:
1. Trào ngược dạ dày và đau ngực: Cơ chế hình thành
Để hiểu rõ hơn về nguyên nhân đau ngực do trào ngược dạ dày, trước hết cần tìm hiểu cơ chế hình thành của hiện tượng này. Trào ngược dạ dày xảy ra khi axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản, gây ra kích ứng và viêm nhiễm tại niêm mạc thực quản. Do thực quản không có lớp bảo vệ như dạ dày, khi tiếp xúc với axit, nó dễ bị tổn thương, dẫn đến các triệu chứng như nóng rát vùng ngực và đau nhói.
Đau ngực do tình trạng trào ngược dạ dày thực quản thường xuất hiện sau khi ăn no hoặc nằm ngay sau bữa ăn. Cảm giác đau ngực có thể lan lên cổ, cằm, hoặc vai, tạo cảm giác khó chịu và làm nhiều người lo lắng về khả năng mắc bệnh tim mạch. Tuy nhiên, khác với cơn đau tim, đau ngực do bệnh trào ngược dạ dày thường đi kèm với các triệu chứng như ợ chua, ợ nóng và khó tiêu.
2. Những biến chứng nguy hiểm của đau ngực do trào ngược
Nếu không điều trị kịp thời, đau ngực do trào ngược dạ dày có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể của người bệnh.
2.1 Đau ngực do trào ngược dạ dày cảnh báo viêm thực quản
Viêm thực quản là một trong những biến chứng phổ biến nhất của trào ngược dạ dày. Axit dạ dày khi trào ngược lên thực quản sẽ làm tổn thương lớp niêm mạc thực quản, gây viêm nhiễm. Tình trạng viêm kéo dài có thể dẫn đến loét, chảy máu và thậm chí gây sẹo tại thực quản. Người bị viêm thực quản thường cảm thấy đau ngực dữ dội, đặc biệt là khi nuốt thức ăn hoặc nước uống.
2.2 Loét thực quản
Loét thực quản xảy ra khi axit dạ dày phá hủy niêm mạc thực quản trong thời gian dài mà không được điều trị. Các vết loét này có thể gây đau ngực nghiêm trọng, khó nuốt và đôi khi gây ra tình trạng xuất huyết. Loét thực quản cần được phát hiện và điều trị kịp thời để tránh các biến chứng nghiêm trọng hơn như chảy máu ồ ạt hoặc thủng thực quản.
2.3 Hẹp thực quản
Khi viêm thực quản kéo dài, sẹo có thể hình thành tại niêm mạc thực quản, dẫn đến tình trạng hẹp thực quản. Tình trạng này khiến người bệnh gặp khó khăn trong việc nuốt, cảm thấy thức ăn bị mắc kẹt ở cổ họng. Đau ngực thường xuất hiện mỗi khi ăn uống, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.
2.4 Đau ngực do trào ngược dạ dày cảnh báo Barrett thực quản
Một trong những biến chứng nghiêm trọng nhất của trào ngược dạ dày là Barrett thực quản. Đây là tình trạng các tế bào niêm mạc thực quản bị biến đổi, có nguy cơ phát triển thành ung thư thực quản. Người mắc Barrett thực quản thường có các triệu chứng tương tự như trào ngược dạ dày thông thường, nhưng mức độ đau ngực và khó chịu tăng lên rõ rệt.
2.5 Ung thư thực quản
Mặc dù hiếm gặp, nhưng ung thư thực quản là biến chứng nguy hiểm nhất của trào ngược dạ dày không được kiểm soát. Khi tế bào niêm mạc thực quản biến đổi theo hướng ác tính, khối u có thể phát triển và lan rộng, gây ra các triệu chứng như đau ngực, khó nuốt, sút cân nhanh chóng và cảm giác mệt mỏi. Ung thư thực quản thường có tiên lượng xấu nếu không được phát hiện và điều trị sớm.
3. Cách nhận biết đau ngực do trào ngược và các dấu hiệu nguy hiểm
Việc phân biệt đau ngực do trào ngược dạ dày và các bệnh lý tim mạch là rất quan trọng. Dưới đây là một số đặc điểm để giúp người bệnh nhận biết:
– Đau ngực gây ra bởi trào ngược dạ dày: Cơn đau thường xuất hiện sau khi ăn no hoặc khi nằm, kéo dài vài phút đến vài giờ. Đau có thể đi kèm với ợ nóng, ợ chua và cảm giác khó tiêu. Khi ngồi dậy hoặc uống thuốc giảm axit, cơn đau thường giảm đi.
– Đau ngực do bệnh tim mạch: Cơn đau thường đột ngột, mạnh mẽ và có thể lan xuống cánh tay, cổ, vai. Đau không giảm khi thay đổi tư thế hoặc uống thuốc kháng axit. Các triệu chứng đi kèm có thể bao gồm khó thở, mồ hôi lạnh và chóng mặt.
Nếu người bệnh có dấu hiệu đau ngực kéo dài, không rõ nguyên nhân hoặc có tiền sử bệnh tim mạch, nên đi khám ngay lập tức để loại trừ nguy cơ nhồi máu cơ tim và các vấn đề tim mạch khác.
4. Chẩn đoán và điều trị trào ngược kịp thời tránh biến chứng
4.1 Chẩn đoán
Để chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây đau ngực, bác sĩ có thể yêu cầu một số xét nghiệm như:
– Nội soi dạ dày thực quản: Giúp phát hiện tổn thương niêm mạc thực quản, loét, viêm hoặc các biến chứng nghiêm trọng khác.
– Đo pH trở kháng thực quản 24 giờ: Kiểm tra mức độ trào ngược axit từ dạ dày lên thực quản.
– Chụp X-quang thực quản: Giúp phát hiện tình trạng hẹp hoặc khối u tại thực quản.
4.2 Điều trị
Phương pháp điều trị đau ngực do tình trạng trào ngược dạ dày thực quản thường bao gồm:
– Thuốc kháng axit: Giúp giảm lượng axit dạ dày và ngăn chặn hiện tượng trào ngược.
– Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Giảm sản xuất axit dạ dày, giúp lành niêm mạc thực quản bị tổn thương.
– Thay đổi lối sống: Bao gồm việc duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tránh thức ăn có tính axit, giảm cân, không nằm ngay sau khi ăn, và kiểm soát căng thẳng.
– Phẫu thuật: Trong trường hợp trào ngược dạ dày nghiêm trọng hoặc có biến chứng, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật để tăng cường chức năng của cơ thắt thực quản dưới.
Đau ngực do trào ngược dạ dày không chỉ là một triệu chứng khó chịu mà còn có thể cảnh báo về những bệnh lý nghiêm trọng nếu không được kiểm soát. Việc nhận biết sớm các triệu chứng và điều trị kịp thời là yếu tố quan trọng để tránh các biến chứng nguy hiểm như viêm loét thực quản, Barrett thực quản hay thậm chí là ung thư thực quản. Người bệnh cần duy trì lối sống lành mạnh, điều chỉnh chế độ ăn uống và thường xuyên thăm khám bác sĩ để bảo vệ sức khỏe tốt nhất.