Mất ngủ là tình trạng mà hầu hết người già đều gặp phải. Chứng mất ngủ vào ban đêm thường gây ảnh hưởng xấu tới cả sức khỏe thể chất và tinh thần của người bệnh. Cùng tìm hiểu nguyên nhân gây chứng mất ngủ ở người già và cách khắc phục tình trang này trong bài viết dưới đây.
Menu xem nhanh:
1. Chứng mất ngủ ở người già thường biểu hiện như thế nào?
Chứng mất ngủ thường xảy ra ở người lớn tuổi với các biểu hiện:
– Khó ngủ: Mất nhiều thời gian đi vào giấc ngủ, thậm chí có người thức trắng đêm.
– Giấc ngủ không sâu, tỉnh giấc nhiều lần giữa đêm.
– Thường thức dậy sớm và khó quay lại giấc ngủ.
Chứng mất ngủ có thể khiến người bệnh cảm thấy buồn ngủ, mệt mỏi hay kiệt sức, khó tập trung vào ban ngày. Vì mệt mỏi nên họ cáu gắt, hay quên, thậm chí xảy ra tai nạn vì thiếu ngủ.
Những người lớn tuổi thường khó đi vào giấc ngủ, ngủ không sâu giấc,..…
2. Những nguyên nhân dẫn đến chứng mất ngủ ở người già
Có nhiều nguyên nhân gây ra chứng mất ngủ ở người cao tuổi như tuổi tác, bệnh lý, sử dụng thuốc điều trị,…
2.1. Chứng mất ngủ do nguyên nhân nguyên phát
Các nguyên nhân nguyên phát phổ biến gây nên tình trạng mất ngủ ở người già là sự suy giảm chức năng và tuổi tác. Các nguyên nhân này không liên quan đến bệnh lý.
Càng lớn tuổi, các cơ quan trong cơ thể dần trở nên lão hóa và hoạt động yếu hơn so với khi còn trẻ. Nhận thấy sự giảm sút rõ nhất là các tế bào thần kinh, vì thế mà người già thường hay bị mất ngủ, khó ngủ.
2.2 Mất ngủ ở người già do các bệnh lý
Cùng với sự lão hóa của cơ thể, người cao tuổi thường dễ gặp phải các bệnh lý mạn tính như tăng huyết áp, tim mạch, viêm khớp, tiểu đường,… Các bệnh lý này gây ảnh hưởng có thể làm khởi phát hoặc gia tăng tình trạng rối loạn giấc ngủ. Trong đó, sự đau nhức, khó chịu do bệnh về xương khớp là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến chứng mất ngủ ở người cao tuổi.
Ngoài ra một số bệnh lý liên quan đến hô hấp, tim mạch, tiêu hóa, tiểu đường cũng gây mất ngủ, khó ngủ ở người già:
– Viêm phế quản gây ho kéo dài, hen suyễn
– Bệnh về đường tiêu hóa như đau dạ dày, đầy bụng khó tiêu, viêm đại tràng, tiêu chảy,…
– Bệnh thận
– Bệnh tiểu đường
Những người có chứng mất ngủ hoặc có các vấn đề về giấc ngủ thường đi kèm với một số bệnh lý thần kinh như Parkinson, Alzheimer,…Bên cạnh đó, trầm cảm, lo lắng hay sa sút trí tuệ sẽ làm tăng tăng nguy cơ rối loạn giấc ngủ, đặc biệt là chứng mất ngủ.
Các bệnh lý cơ xương khớp có thể khiến người cao tuổi bị mất ngủ.
2.3. Rối loạn giấc ngủ do thuốc
Thuốc điều trị bệnh cũng có thể gây ảnh hưởng đến giấc ngủ, vì chúng có thành phần thuốc làm cho người bệnh cảm thấy khó ngủ, không ngủ được, điển hình là các loại thuốc:
– Thuốc lợi tiểu: dùng cho người bị cao huyết áp, tăng nhãn áp.
– Thuốc kháng cholinergic: dùng cho người bị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD).
– Thuốc hạ áp: dùng cho người huyết áp cao.
– Corticosteroid: dùng cho người bị mắc bệnh viêm khớp dạng thấp.
– Thuốc chống trầm cảm: dùng cho người bị rối loạn tâm thần, rối loạn lo âu.
– Thuốc ức chế histamin: dùng cho người bị loét dạ dày tá tràng hoặc trào ngược dạ dày thực quản (GERD)..
– Thuốc levodopa: dùng trong điều trị bệnh cho người bị Parkinson.
– Thuốc adrenergic: dùng trong các trường hợp khẩn cấp như hen suyễn hoặc tim ngừng đập.
Tác dụng phụ của một số loại thuốc hoặc lạm dụng các thuốc có tính an thần lâu dài có thể gây mất ngủ
Một số loại thuốc có thành phần làm cho người bệnh cảm thấy khó chịu dẫn đến mất ngủ
2.4. Những nguyên nhân khác
– Âm thanh ồn ào, quá to: Người già là đối tượng người dễ bị mất ngủ. Nếu không gian ngủ chật hẹp, bí bách, không thông thoáng hoặc ô nhiễm tiếng ồn thì người cao tuổi càng khó ngủ, dễ dẫn đến tình trạng rối loạn giấc ngủ.
– Chế độ ăn uống, sinh hoạt không hợp lý: Người cao tuổi thường cảm thấy không ngon miệng nên thường bỏ bữa, ăn không đúng giờ, hay uống trà. Chính những điều này khiến cho nguy cơ bị mất ngủ tăng cao.
3. Khắc phục chứng mất ngủ ở người già
Tùy vào từng trường hợp, sẽ có biện pháp khác nhau giúp khắc phục chứng mất ngủ ở những người cao tuổi
3.1. Có nên dùng thuốc ngủ để chữa chứng mất ngủ ở người già không?
Khi mất ngủ nhiều người thường nghĩ đến việc sử dụng các loại thuốc an thần. Tuy nhiên việc sử dụng thuốc mà không có sự chỉ định của bác sĩ dễ gây ra tình trạng nhờn thuốc.
Chỉ nên sử dụng thuốc khi đã đi khám và được các bác sĩ tư vấn và đưa ra đơn thuốc hợp lý. Khi thấy các dấu hiệu của chứng mất ngủ, nên chủ động khi khám để được chẩn đoán, xác định chính xác nguồn bệnh và có phác đồ điều trị phù hợp.
Bên cạnh việc sử dụng thuốc, các liệu pháp tâm lý chuyên sâu cũng được nhiều các sĩ lựa chọn vì tính an toàn và hiệu quả cao.
3.2. Một số biện pháp giúp cải thiện chứng mất ngủ ở người già
Để cải thiện chứng mất ngủ và phòng ngừa mất ngủ, người lớn tuổi cần
– Điều trị tốt các bệnh lý liên quan như tim mạch, bệnh về khớp, tiểu đường, để hạn chế các triệu chứng khó chịu mà bệnh gây ra, từ đó sẽ cải thiện chất lượng giấc ngủ.
– Giữ tinh thần luôn thoải mái, tránh căng thẳng, stress. Vì chúng là một yếu tố quan trọng giúp cải thiện chứng mất ngủ.
– Sắp xếp, bố trí thời gian làm việc và nghỉ ngơi khoa học, hợp lý. Nên ngủ ở những không gian yên tĩnh, thoáng mát và không sử dụng các chất kích thích như trà hay chè xanh,…
– Đi bộ hoặc vận động nhẹ ngành để giúp giải tỏa căng thẳng, lưu thông khí huyết.
– Sử dụng các loại thực phẩm tốt cho giấc ngủ như: mật ong, nho, nhãn, chuối, đu đủ.…
– Nghe nhạc khi đi ngủ sẽ giúp dễ đi vào giấc ngủ hơn. Lưu ý không nên vặn nhạc quá to hoặc nghe nhạc quá ồn ào.
Khi có biểu hiện của chứng mất ngủ, người cao tuổi nên đi khám Nội thần kinh để xác định nguyên nhân và được bác sĩ tư vấn cách điều trị phù hợp.
Như vậy, chứng mất ngủ ở người già xuất phát từ nhiều nguyên do khác nhau. Việc thăm khám sớm, tìm được nguyên nhân gây mất ngủ là yếu tố quan trọng giúp khắc phục chứng mất ngủ ở những người lớn tuổi một cách hiệu quả.
