Trong số các bệnh lý tuyến giáp, cái tên Basedow có thể còn xa lạ với nhiều người, dù nó là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra cường giáp. Vậy Basedow là bệnh gì, tại sao nó nguy hiểm và làm sao để nhận biết, điều trị đúng cách? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn thông tin đầy đủ và khoa học về căn bệnh này.
Menu xem nhanh:
1. Basedow là bệnh gì?
Basedow, còn gọi là bệnh Graves hay bệnh bướu giáp độc lan tỏa, là một rối loạn tự miễn, trong đó hệ miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm vào tuyến giáp. Hậu quả là tuyến giáp hoạt động quá mức, sản sinh nhiều hormone tuyến giáp hơn bình thường, dẫn đến tình trạng cường giáp.
Điểm đặc trưng của bệnh là sự phì đại lan tỏa của tuyến giáp, gây nên bướu cổ không có nhân. Đây là căn bệnh phổ biến nhất trong các dạng cường giáp, đặc biệt là ở nữ giới độ tuổi từ 20 đến 50. Tỷ lệ nữ mắc bệnh cao gấp khoảng 7–8 lần so với nam giới, và có xu hướng tăng lên sau khi sinh con.
Theo nhiều nghiên cứu, yếu tố di truyền đóng vai trò then chốt trong cơ chế hình thành bệnh Basedow, chiếm tới 79% nguy cơ. Ngoài ra, các yếu tố như căng thẳng kéo dài, rối loạn nội tiết và môi trường ô nhiễm cũng được xem là tác nhân góp phần khởi phát bệnh.
Basedow, còn gọi là bệnh Graves hay bệnh bướu giáp độc lan tỏa, là một rối loạn tự miễn
2. Triệu chứng của bệnh Basedow
2.1. Triệu chứng của Basedow: Tình trạng bướu cổ lan tỏa
Người bệnh Basedow thường có tuyến giáp phì đại đều hai bên, không gây đau nhưng có thể nhìn thấy rõ khi nuốt. Bướu cổ phát triển nhanh và kèm theo các dấu hiệu cường giáp.
2.2. Triệu chứng của Basedow: Tình trạng mắt lồi bất thường
Lồi mắt trong bệnh Basedow là một biểu hiện tổn thương vùng quanh hốc mắt, xảy ra khi các mô và cơ quanh mắt bị viêm và sưng, khiến nhãn cầu bị đẩy ra phía trước. Tình trạng này được xem là triệu chứng điển hình của bệnh, và có thể gặp ở khá nhiều bệnh nhân bị Basedow.
2.3. Triệu chứng của Basedow: Các biểu hiện toàn thân
Cường giáp do Basedow gây ra nhiều rối loạn chuyển hóa và ảnh hưởng đến hệ thần kinh, tim mạch:
– Người bệnh thường xuyên cảm thấy hồi hộp, tim đập nhanh, đánh trống ngực.
– Run tay, ra mồ hôi nhiều, da nóng và ẩm.
– Mất ngủ, hay lo âu, dễ kích động, thậm chí rối loạn cảm xúc như hưng cảm hoặc trầm cảm.
– Sụt cân nhanh chóng dù ăn nhiều, kèm theo tiêu chảy hoặc đi ngoài nhiều lần trong ngày.
– Yếu cơ, mệt mỏi kéo dài, đôi khi kèm theo rụng tóc.
Một số trường hợp nặng có thể gặp phù niêm trước xương cẳng chân – đặc điểm khá đặc trưng nhưng không phổ biến.
Triệu chứng của Basedow: Tình trạng mắt lồi bất thường
3. Chẩn đoán bệnh Basedow như thế nào?
Chẩn đoán bệnh Basedow cần được thực hiện tại các cơ sở y tế có chuyên khoa nội tiết. Việc kết hợp thăm khám lâm sàng với các phương pháp cận lâm sàng giúp xác định chính xác tình trạng bệnh.
Trên lâm sàng, bác sĩ sẽ quan sát các biểu hiện như bướu cổ, mắt lồi, da nóng, tim đập nhanh. Sau đó, bệnh nhân sẽ được chỉ định làm một số xét nghiệm như:
– Xét nghiệm hormone tuyến giáp: TSH giảm thấp, FT3/FT4 tăng cao.
– Siêu âm tuyến giáp: Giúp đánh giá hình thái tuyến, loại trừ nhân giáp.
– Xạ hình tuyến giáp: Cho thấy sự bắt i-ốt lan tỏa trên toàn tuyến giáp.
– Siêu âm Doppler mạch tuyến giáp: Xác định mức độ tăng sinh mạch máu tuyến giáp.
– Xét nghiệm kháng thể kháng TSH receptor (TRAb): Là chỉ dấu điển hình cho bệnh Basedow.
– Điện tâm đồ,..
Nhờ các phương pháp này, bác sĩ sẽ đánh giá mức độ bệnh, xác định biến chứng và lên kế hoạch điều trị phù hợp.
Cần gặp bác sĩ chuyên khoa để chẩn đoán bệnh Basedow
4. Điều trị bệnh Basedow: Đâu là hướng đi hiệu quả?
Bệnh Basedow nếu không điều trị kịp thời có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm như suy tim, rung nhĩ, cơn bão giáp và thậm chí tử vong. Hiện nay, có ba phương pháp chính để điều trị bệnh:
4.1. Điều trị nội khoa
Đây là phương pháp điều trị phổ biến được ưu tiên, đặc biệt trong các trường hợp phát hiện bệnh sớm, tuyến giáp không quá lớn và chưa có biến chứng tim mạch nặng.
Người bệnh sẽ được chỉ định dùng thuốc kháng giáp giúp ức chế sự sản xuất hormone tuyến giáp. Liệu trình điều trị kéo dài trung bình 12–18 tháng, dưới sự theo dõi chặt chẽ của bác sĩ.
4.2. Phẫu thuật tuyến giáp
Áp dụng khi tuyến giáp quá lớn, gây chèn ép hoặc không đáp ứng với điều trị nội khoa. Phẫu thuật thường là cắt gần như toàn bộ tuyến giáp, tuy nhiên cần lưu ý biến chứng có thể xảy ra như suy giáp vĩnh viễn hoặc tổn thương dây thần kinh thanh quản.
4.3. Xạ trị bằng iốt phóng xạ
Phương pháp hiệu quả tuy nhiên cần cân nhắc kỹ trước khi áp dụng cho phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, vì có thể ảnh hưởng đến tuyến giáp và thai kỳ sau này.
4. Người bệnh Basedow cần lưu ý gì?
Dù được điều trị khỏi, bệnh Basedow vẫn có nguy cơ tái phát nếu không kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ. Do đó, người bệnh cần thực hiện các biện pháp hỗ trợ điều trị và phòng ngừa như sau:
– Duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống đủ chất, giàu vitamin và khoáng chất để tăng cường hệ miễn dịch.
– Tránh stress, giữ tinh thần lạc quan, ngủ đủ giấc.
– Hạn chế tiếp xúc với khói thuốc và môi trường ô nhiễm.
– Chăm sóc mắt kỹ lưỡng, đeo kính bảo vệ khi ra ngoài, nhỏ nước muối sinh lý hàng ngày.
– Không xoa nắn vùng cổ hoặc tự ý dùng thuốc không rõ nguồn gốc.
Phụ nữ bị Basedow nên điều trị dứt điểm trước khi mang thai để tránh ảnh hưởng đến mẹ và thai nhi. Ngoài ra, người bệnh nói chung cần lưu ý tuân thủ tái khám đúng lịch hẹn và dùng thuốc theo chỉ dẫn bác sĩ.
Basedow là bệnh gì: Đây là một bệnh lý tuyến giáp tự miễn gây cường giáp, ảnh hưởng nặng nề đến tim mạch, thần kinh,.. và chất lượng sống của người bệnh. Mặc dù nguy hiểm, nhưng nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, người bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát bệnh và sống khỏe mạnh bình thường. Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ nào như mắt lồi, tim đập nhanh, sụt cân không rõ lý do, nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa nội tiết để được thăm khám và tư vấn kịp thời.
