Các khối u hàm răng có thể xuất hiện ở hàm cả hàm trên hoặc hàm dưới. Đa phần các khối u là u lành tính nhưng có không ít trường hợp là u ác tính tiến triển thành ung thư đe dọa đến tính mạng của người bệnh. Tuy nguy hiểm nhưng cái tên của nó lại chưa thực sự được nhiều người biết đến hoặc chưa có kiến thức cơ bản về nó. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn thêm thông tin về các triệu chứng và mức độ nghiêm trọng của bệnh.
Minh họa vị trí khối u xương hàm.
Menu xem nhanh:
1. U hàm răng hay u xương hàm là gì?
U hàm răng hay u xương hàm là bệnh lý các khối u ở hàm mặt, các khối u này có thể ở cả 2 hàm của bệnh nhân. Có thể chia làm 2 loai là u lành tính và u ác tính. Các khối u lành tính thường phát triển rất chậm và có thể tái phát nhưng nếu là u ác tính sẽ chèn ép răng và các mạch máu đem đến những hậu quả rất nghiêm trọng.
2. Nguyên nhân gây ra các khối u
Các nhà khoa học và các bác sĩ vẫn chưa thể đưa ra nguyên nhân chính xác gây nên bệnh u xương hàm. Nhưng nhìn chung có thể do các nguyên nhân dưới đây:
– Di truyền
– Do răng hoặc không do răng
Nếu tác nhân gây bệnh không đến từ răng thì u xương hàm có các dạng:
– U xương xương hàm
– U xơ xương hàm
– U máu xương hàm
– U sụn
3. Nhận biết u hàm răng lành tính và ác tính
U xương hàm có thể được nhận biết qua các giai đoạn tiến triển của bệnh:
– Giai đoạn tiềm ẩn: chưa có triệu chứng hoặc chỉ có các cơn đau nhức nhẹ
– Giai đoạn biến dạng xương: phồng bề mặt xương, cảm giác nặng trì ở xương hàm, bệnh nhân có thể bị mất cảm giác
– Giai đoạn u phá vỡ bề mặt xương: có thể sờ thấy khối u nhưng không đau, bờ xương bệnh nhân mỏng, bén nhọn
– U tạo đường dò và gây biến chứng: niêm mạc trên khối u mỏng dần, dễ thủng gây nên các lỗ dò trong hoặc ngoài miệng
U xương hàm có thể khiến mặt bệnh nhân bị sưng, lệch rõ ràng.
3.1. Khối u lành tính
U hàm răng lành tính thường ít hoặc không đem đến các cảm giác khó chịu. Thông thường, các khối u lành tính thường gặp là:
– U men thể nang thường gặp nhất, có tỷ lệ gặp lên đến 50%, nguyên nhân của các khối u này là do răng và thường gặp ở hàm dưới
– U men đặc tạo răng
– Nang thân răng có nguyên nhân do răng, thường xuất hiện ở hàm trên
Các khối u hàm răng lành tính thường có các đặc điểm chung:
– Phát triển chậm, không ảnh hưởng đến sức khỏe toàn thân bệnh nhân
– Khối u có khu trú giới hạn, có thể phát hiện dễ dàng bằng cách sờ, nắn, nhìn bằng mắt thường
– Da niêm mạc ở vùng có u hoàn toàn bình thường, không có cảm giác đau đớn
3.2. Khối u ác tính
Khối u ác tính phổ biến nhất là ung thư biểu mô tế bào vảy, có thể liên quan tới bất kỳ phần nào của xương hàm. U ác tính xương hàm được phân làm 2 loại: nguyên phát và thứ phát:
– U xương hàm ác tính nguyên phát: bắt nguồn từ chính xương hàm, là loại ung thư hiếm gặp. Gồm: u men răng (hình thành trong quá trình hình thành răng, thường ở sau xương hàm dưới), u răng thường (gồm u xương răng và khối u xơ) và các Sarcoma xương, đa u tủy xương, u tế bào khổng lồ, khối u Ewing.
– U xương hàm ác tính thứ phát: xảy ra khi một khối u nào đó bị vỡ, các tế bào di căn đến xương hàm và hình thành nên ung thư xương hàm
Các khối u ác tính thường có các biểu hiện chung như:
– Tổn thương xương và có các cơn đau dữ dội là triệu chứng điển hình của giai đoạn bệnh trở nặng, cơn đau lan ra cả mặt, cổ. Đây là hồi còi cảnh báo tình trạng sức khỏe đang ở mức báo động, cần đến gặp bác sĩ ngay.
– Các khối u khiến bệnh nhân bị đau khi nhai
– Mô xung quanh khối u có cảm giác mềm
– Sưng mặt và sưng mô trong miệng gây biến dạng mặt
– Răng lung lay là một trong những dấu hiệu sớm cảnh báo u xương hàm. Lâu ngày răng có thể bị rụng dần.
4. Chẩn đoán và điều trị u xương hàm ác tính
Với trường hợp u lành tính, có thể chỉ cần theo dõi hoặc phải phẫu thuật cắt bỏ và tạo hình phục hồi. Trường hợp khối u ác tính thì khá phức tạp. Quá trình chẩn đoán và điều trị có thể bao gồm các bước:
4.1. Chẩn đoán u hàm răng ác tính
– Quan sát các triệu chứng lâm sàng trong khoang miệng và lớp mô bên ngoài
– Khám sức khỏe răng miệng
– Chụp X Quang
– Chụp CT – Scan 3D
– Sinh thiết khối u
Quá trình thăm khám ban đầu sẽ cho biết vị trí, kích thước và sự ảnh hưởng của khối u đến các mô lân cận. Kết quả của quá trình sinh thiết sẽ là bước cuối cùng giúp xác định chính xác xem đó là khối u lành tính hay ác tính để có hướng điều trị.
Khi có các dấu hiệu bất thường cần đến gặp bác sĩ sớm nhất để nhận phương pháp điều trị thích hợp và kịp thời.
4.2. Điều trị khối u ác tính
Tiên lượng của bệnh nhân phụ thuộc vào mức độ và tình trạng bệnh. Các khối u hàm răng lành tính có thể không cần cắt bỏ nhưng các khối u ác tính thì buộc phải cắt bỏ để loại bỏ tế bào ung thư và ngăn chặn sự phát triển, di căn sang các mô lân cận.
Các bác sĩ tiến hành cắt bỏ xương hàm sau đó phẫu thuật chỉnh hình tại khu vực này. Đây là quá trình khó khăn nhất trong suốt quá trình phẫu thuật. Cần phải được thực hiện bởi các bác sĩ có chuyên môn cao, có kiến thức sâu rộng về xương hàm mới có thể thực hiện tốt. Trước khi phẫu thuật, bệnh nhân có thể phải trải qua quá trình hóa trị và xạ trị. Mục đích của quá trình này là thu nhỏ kích thước khối u. Tuy nhiên, chỉ trong trường hợp thực sự cần thiết thì bệnh nhân mới được chỉ định hóa trị và xạ trị. Sau đó thực hiện phẫu thuật để loại bỏ các tế bào ung thư còn sót lại.
U hàm răng ác tính là loại ung thư xương cực kỳ nghiêm trọng . Nó có thể khiến xương hàm biến dạng, mất thẩm mỹ trầm trọng. Việc phát hiện kịp thời bệnh có ý nghĩa rất lớn đến quá trình điều trị bệnh. Vì vậy, thay vì đến khi có các triệu chứng mới lo cách chữa bệnh thì ngay từ hôm nay hãy tiến hành thăm khám định kỳ sớm phát hiện bệnh và được điều trị kịp thời.
