Đối với những bệnh nhân hen, việc dùng thuốc là không thể tránh. Với trẻ em cần thêm một dụng cụ hỗ trợ nữa gọi là “bình xịt hen suyễn cho trẻ em”. Loại dụng cụ này có tác dụng gì và sử dụng như thế nào cho đúng là băn khoăn của nhiều người.
Menu xem nhanh:
1. Đôi nét sơ lược về bệnh hen suyễn ở trẻ em
Hen suyễn còn gọi là hen phế quản là một bệnh viêm mạn tính ở đường hô hấp bởi sự tham gia của nhiều những loại tế bào gây nên viêm nhiễm và các kích thích bên ngoài khác. Phế quản của trẻ khi đó sẽ bị phù nề co thắt, dịch tiết cũng bị tăng lên nên đường phế quản bị tắc nghẽn lại. Luồng không khí ra vào phổi bị tắc nghẽn khiến cho những dấu hiệu như ho dai dẳng nhiều lần, phổi khò khè, thở rít…xuất hiện ở trẻ, nhất là sáng sớm và tối.
Hen suyễn xảy ra ngày càng nhiều hơn đối với trẻ
Bệnh hen đang có xu hướng tăng nhanh về số lượng cả ở nước ta và trên thế giới. Từ năm 1995 đến nay, theo WHO thống kê, số lượng người mắc bệnh hen đã tăng lên gấp đôi. Dự báo những năm sau tốc độ phát hiện bệnh hen sẽ còn tăng hơn nữa. Bệnh này làm ảnh hưởng đến cuộc sống của người bệnh, nhất là trẻ em khi không được vui chơi hoạt động bình thường mỗi khi lên cơn hen. Không chỉ vậy, bệnh còn làm tăng gánh nặng cho xã hội khi có một số lượng lớn nguồn lao động trong tương lai có sức khỏe không tốt.
2. Dùng bình xịt hen như thế nào mới đúng?
Bình xịt hen suyễn định liều (MDI) là dụng cụ cung cấp thuốc hen ở dạng khí dung với liều lượng đã được định lượng sẵn (1 nhát xịt). Trẻ tiếp nhận thuốc bằng cách hít thuốc từ miệng vào phổi sau khi xịt một nhát thuốc vào trong miệng. Bình này có thể sử dụng cho trẻ bằng cách hít thuốc trực tiếp qua đầu ngâm đối với trẻ lớn hoặc hít qua buồng đệm mặt nạ đối với bé nhỏ.
Sử dụng đúng cách bình xịt định liều rất quan trọng trong việc điều trị hen suyễn, hen phế quản cho trẻ em ở mọi lứa tuổi. Việc dùng đúng và dùng thường xuyên bình xịt hen dự phòng hàng ngày sẽ đảm bảo cho thành công của phác đồ điều trị hen phế quản dự phòng. Nguyên lý hoạt động của bình xịt định liều là một lượng thuốc sẽ được giải phóng ra ngoài nhờ một van định liều. Lượng thuốc ra nhiều hay ít tùy thuộc vào công thức định liều của mỗi loại thuốc.
2.1. Cách dùng bình xịt hen suyễn cho trẻ em trực tiếp
Để dùng bình xịt định liều đúng cách, cần phải có sự phối hợp chính xác động tác giữa tay và phổi. Khi xịt, tốc độ các hạt aerosol khá cao nên có thể dẫn đến phản xạ dừng hít và ho. Để hạn chế những điều này, cần tiến hành phối hợp tay và phổi như sau:
Có thể dùng bình xịt hen trực tiếp
Trước khi xịt nên kiểm tra lại bình bằng cách lắc đều bình xịt thật kỹ và xịt thử vài nhát ngoài không khí xem lượng thuốc ra có đều hay không.
– Bước 1: Tháo nắp, giữ bình xịt thẳng đứng, vuông góc với phương nằm ngang, đầu bình xịt nằm ở dưới.
– Bước 2: Lắc bình xịt lên xuống, sang trái sang phải thật kỹ để thuốc tơi ra trộn đều vào nhau.
– Bước 3: Để trẻ ngẩng đầu lên một chút, đồng thời thở ra chậm chậm.
– Bước 4: Giúp trẻ ngậm ống bình vào miệng, khép kín môi vào xung quanh ống ngậm và không cắn vào ống.
– Bước 5: Bắt nhịp để trẻ hiểu khi bắt đầu nhấn ống xịt thì trẻ cần hít sâu từ từ bằng miệng toàn bộ lượng thuốc vào trong phổi, thời gian hít có thể từ 3 đến 5 giây. Khi hít tập trung hít bằng miệng, không hít bằng mũi.
– Bước 6: Nói trẻ nín thở từ 5 đến 10 giây rồi lấy bình ra và thở ra chậm chậm.
– Bước 7: Nếu trẻ phải xịt 2 nhát trở lên thì cho trẻ nghỉ khoảng 1 phút rồi lặp lại các thao tác như trên từ đầu.
– Bước 8: Đậy nắp bình xịt và bảo quản thuốc nơi thoáng mát.
2.2. Cách dùng bình xịt hen suyễn cho trẻ em với buồng đệm có mặt nạ
Đối với những trẻ dưới 6 tuổi, khi dùng bịt xịt định lượng cần thêm một dụng cụ hỗ trợ nữa gọi là buồng đệm có gắn mặt nạ, giúp trẻ không cần thao tác chính xác tay phổi mà vẫn hít đủ số thuốc cần dùng.
Trước khi dùng, cha mẹ cần kiểm tra dụng cụ buồng đệm xem các van của dụng cụ có hoạt động tốt không, nhất là van 1 chiều silicon có bị rách không. Cách kiểm tra là áp mặt nạ vào mặt rồi hít vào thở ra nhẹ nhàng. Khi thở ra, van bên ngoài nằm bên trên buồng đệm sẽ mở ra. Nếu van không mở được có thể do bị đặt sai vị trí hoặc do van đã bị hỏng.
Cách dùng xịt hen qua buồng đệm
– Bước 1: Tháo nắp của ống thuốc và lắc như làm với trường hợp xịt thuốc trực tiếp đã nêu trên.
– Bước 2: Gắn ống thuốc vào buồng đệm.
– Bước 3: Đặt mặt nạ áp sát vào mặt bé, kiểm tra mặt nạ đã khít toàn bộ chưa.
– Bước 4: Dùng ngón tay nhấn vào bình thuốc để thuốc phun ra khu vực buồng đệm.
– Bước 5: Giữ nguyên toàn bộ buồng đệm và mặt nạ để trẻ hít thở 10 nhịp. Cha mẹ quan sát số lần đóng mở của van bên ngoài để đến số lần hít thở của trẻ. Sau khi đã đủ số lần thì gỡ mặt nạ khỏi mặt trẻ. Nếu trẻ cần hít nhiều hơn 1 nhát thuốc thì lặp lại từ đầu các bước như trên.
– Bước 6: Tháo ống thuốc định liều ra khỏi buồng đệm, đóng nắp và cất buồng đệm vào túi nilon sạch để bảo vệ dụng cụ.
3. Cách vệ sinh buồng đệm và bình xịt định liều thế nào?
Vệ sinh bình xịt định liều bằng cách lau sạch mặt trong và ngoài của ống ngậm bằng khăn vải sạch hoặc khăn giấy lụa. Ống xịt cần được làm vệ sinh sạch sẽ hàng tuần.
Vệ sinh buồng đệm bằng cách tháo rời các bộ phận rồi rửa bằng nước nước chén pha loãng với nước ấm rồi để ráo cho buồng đệm tự khô chứ không cần lau phía bên trong của buồng đệm. Mặt nạ thì rửa 1 tuần 1 lần cho sạch sẽ rồi để khô.
4. Những lưu ý khi sử dụng bình xịt hen cho bé
Cần kiểm tra bình xịt khi dùng lần đầu tiên hoặc khi lâu không dùng trên 1 tuần. Tháo nắp ống thuốc vào lắc đều trong một vào giây rồi phun thuốc vào không khí.
Đối với những loại thuốc có chứa thành phần corticoid thì sau khi dùng thuốc phải cho trẻ súc miệng hoặc uống nước để trôi thuốc đi, tránh bị viêm họng hoặc nấm miệng.
Cách kiểm tra thuốc trong bình còn hay hết như sau: Với những loại bình có cửa số báo liều thì chỉ cần nhìn vào số liều để biết được còn hay hết thuốc. Với những bình không có báo liều thì có thể dùng 2 cách sau kiểm tra. Cách thứ nhất là ghi lại sau mỗi lần sử dụng số liều để trừ đi tổng số liều xịt đã được ghi trên nhãn thuốc để xem còn bao nhiêu liều thuốc trong bình. Cách thứ hai là tháo bình thuốc bằng kim loại bên trong bình rồi thả vào chậu nước. Nếu bình kim loại nổi nằm ngang mặt nước tức là thuốc đã hết hoàn toàn. Còn thuốc chìm sâu tức là thuốc vẫn còn đầy bình.
Trên đây là những thông tin về bình xịt hen cho trẻ, cha mẹ có thể tham khảo để sử dụng và bảo quản bình xịt đúng cách, mang lại hiệu quả cao hơn khi dùng cho trẻ.
