Viêm tụy cấp thể phù nề là một trong những vấn đề sức khỏe không thể chủ quan. Đây là bệnh lý nguy hiểm gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe người bệnh, thậm chí có thể dẫn tới tử vong. Cùng tìm hiểu về triệu chứng nhận biết, phương pháp chẩn đoán và điều trị bệnh trong bài viết dưới đây.
Menu xem nhanh:
1. Các thể bệnh viêm tụy cấp
Tuyến tụy là nơi tiết ra các men tụy tham gia vào quá trình tiêu hóa thức ăn. Các men tụy ban đầu được tiết ra ở thể không hoạt động, chúng chỉ hoạt hóa khi tới tá tràng. Tuy nhiên, do một số nguyên nhân tác động, men tụy có thể bị hoạt hóa sớm ngay ở lòng tuyến tụy và gây ra hiện tượng tự hủy các mô tụy. Từ đó gây ra viêm tụy cấp.
Trên lâm sàng, bệnh viêm tụy cấp thường biểu hiện ở 3 thể chính:
– Viêm tụy cấp phù nề;
– Viêm tụy cấp xuất huyết;
– Viêm tụy cấp hoại tử.
Trong bài viết dưới đây, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về viêm tụy cấp thể phù nề bao gồm nhận biết triệu chứng bệnh, các phương pháp chẩn đoán và điều trị bệnh đúng cách.
Viêm tụy cấp là tình trạng sức khỏe đáng báo động với tỷ lệ gây tử vong cao.
2. Triệu chứng viêm tụy cấp thể phù nề
Các triệu chứng trên lâm sàng của bệnh viêm tụy cấp sẽ phụ thuộc vào giai đoạn bệnh, mức độ viêm, mức độ tổn thương ở tụy và mức độ hoạt hoá của các men tụy. Các triệu chứng sẽ biểu hiệu theo mức độ tăng dần từ triệu chứng cơ năng, triệu chứng thực thể và triệu chứng toàn thân.
2.1. Triệu chứng cơ năng của viêm tụy cấp thể phù nề
– Đau bụng: Người bệnh gặp phải những cơn đau bụng đột ngột, thường xuất hiện sau bữa ăn ngon và có uống rượu bia. Cơn đau thường kéo dài và rất dữ dội, tập trung tại vùng thượng vị sau đó có thể lan ra sau lưng hoặc lên vùng ngực.
– Nôn, buồn nôn: Sau đau bụng, người bệnh sẽ có cảm giác buồn nôn hoặc nôn. Kiểm tra phần thức ăn nôn ra có thể kèm theo dịch dạ dày, dịch mật hoặc nôn ra máu loãng. Khác với đau dạ dày, người bệnh viêm tụy cấp kể cả khi nôn hết thức ăn thì cơn đau bụng cũng không được thuyên giảm.
– Đôi khi sẽ bị đại tiện lỏng phân.
Viêm tụy cấp gây ra những cơn đau bụng dữ dội tại vùng bụng thượng vị.
2.2. Triệu chứng thực thể
– Chướng bụng, bí trung đại tiện: Đây có thể là triệu chứng của viêm tụy cấp nặng, thường gặp nhiều hơn ở viêm tụy cấp thể hoại tử.
– Bị co cứng thành bụng do dịch tụy gây ra tình trạng viêm phúc mạc hoặc do phù nề, xuất huyết trong ổ bụng và sau phúc mạc.
– Vàng da đối với trường hợp viêm tụy cấp do tắc sỏi mật.
– Đau tại điểm sườn thắt lưng.
– Với những trường hợp viêm tụy cấp phát triển tới giai đoạn muộn có thể sờ thấy một khối mềm ở vùng bụng thượng vị. Đây có thể là do dịch tụy đọng lại tại hậu cung mạc nối.
2.3. Triệu chứng toàn thân của viêm tụy cấp thể phù nề
Triệu chứng toàn thân là dấu hiệu cảnh báo về tiên lượng nặng của bệnh, tỷ lệ tử vong cao với biểu hiện sau:
– Toàn thân trong trạng thái bị nhiễm độc, da nhợt nhạt, tụt huyết áp, mạch nhanh nhỏ, có biểu hiện sốc, bị sốt vừa hoặc cao.
– Suy đa tạng: Rối loạn tri giác, suy hô hấp, suy tim, suy thận,… Người bệnh lừ đừ, phản ứng chậm chạp và có dấu hiệu mất tri giác.
3. Chẩn đoán viêm tụy phù nề
Thực hiện chẩn đoán viêm tụy phù nề, người bệnh sẽ tiến hành thăm khám lâm sàng với bác sĩ, làm các xét nghiệm cận lâm sàng và các phương pháp chẩn đoán hình ảnh được chỉ định. Cụ thể:
– Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ đánh giá đặc điểm cơn đau bụng cấp, tình trạng triệu chứng và các thông tin bệnh sử gặp phải như tiền sử sỏi mật, mỡ máu, đau bụng giun,….
– Làm các xét nghiệm định lượng men tụy: Kiểm tra định lượng men amylase máu và nước tiểu.
– Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như chụp X-quang ổ bụng, siêu âm vùng bụng, chụp CT scan, chụp MRI,… Các phương pháp này nhằm phát hiện tình trạng tụy phù nề, mức độ tăng kích thước, vùng mô tụy bị hoại tử, áp xe tụy, nang giả tuỵ hoặc có hay không tình trạng tụ dịch quanh tuỵ,…
Đối với những trường hợp viêm tụy cấp phù nề nặng phải can thiệp phẫu thuật thì cần kiểm tra chi tiết cả các cơ quan/bộ phận lân cận như phổi, thận, tim,… để có đánh giá chính xác phục vụ quá trình điều trị bệnh.
Siêu âm vùng bụng giúp chẩn đoán bệnh viêm tụy cấp.
4. Điều trị viêm tụy thể phù nề
Ở từng trường hợp viêm tụy cấp cụ thể, bác sĩ sẽ lên phương án điều trị phù hợp. Việc điều trị viêm tụy cấp thể phù nề cũng sẽ được thực hiện tương tự như điều trị viêm tụy cấp nói chung dựa theo nguyên tắc là kiểm soát tình trạng viêm tụy, giảm hoạt động tiết men tụy và điều trị biến chứng nếu có.
Quy trình điều trị viêm tụy cấp nói chung sẽ bao gồm các yêu cầu cơ bản sau đây được thực hiện song song cùng lúc:
– Bù dịch, bù điện giải;
– Kiểm soát cơn đau;
– Giảm bài tiết tuyến tụy;
– Nâng đỡ dinh dưỡng;
– Sử dụng đúng loại thuốc kháng sinh theo chỉ định đơn kê của bác sĩ;
– Theo dõi sát sao diễn tiến bệnh để kịp thời phát hiện – xử lý nhanh khi có dấu hiệu xuất hiện biến chứng;
– Lọc máu;
– Can thiệp ngoại khoa.
Điều trị viêm tụy cấp thể phù nề nên được thực hiện càng sớm càng tốt để có thể nhanh chóng kiểm soát bệnh, tránh được những rủi ro biến chứng nghiêm trọng. Việc xử lý viêm tụy cấp cần tiến hành theo đúng quy trình, kết hợp can thiệp cả nội khoa và ngoại khoa khi cần thiết. Người bệnh cần lựa chọn những đơn vị uy tín có đội ngũ bác sĩ giỏi chuyên môn cùng sự hỗ trợ của các máy móc y tế hiện đại để việc điều trị được diễn ra thuận lợi và hiệu quả tốt.
