Viêm họng hạt là một trong những bệnh lý tai mũi họng khá dễ bắt gặp, với nhiều triệu chứng khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Bệnh thường diễn biến kéo dài và có thể để lại các biến chứng viêm nhiễm lân cận. Hiểu rõ về bệnh lý tai mũi họng này để chủ động phòng ngừa và điều trị hiệu quả là điều rất cần thiết hiện nay.

1. Tổng quan về viêm họng hạt

1.1. Viêm họng hạt là gì?

Viêm họng hạt là tình trạng viêm mạn tính của niêm mạc họng, đặc trưng bởi sự xuất hiện của các hạt nhỏ màu đỏ hoặc hồng nhạt nổi lên trên thành sau họng. Những hạt này thực chất là các nang lympho bị phì đại do phản ứng viêm kéo dài, tạo thành các cụm nhỏ có kích thước khoảng 2-3mm. Khi quan sát bằng nội soi, các bác sĩ có thể dễ dàng nhận thấy những cụm hạt này trên bề mặt niêm mạc họng.

Hình ảnh họng có các hạt lympho rải rác

Bệnh có thể xuất hiện ở mọi đối tượng, kể cả trẻ em và người trưởng thành. Tuy nhiên, theo thống kê, nam giới có xu hướng mắc bệnh nhiều hơn, có thể do thói quen sinh hoạt và môi trường làm việc.

1.2. Nguyên nhân gây viêm họng hạt

Có nhiều yếu tố có thể dẫn đến tình trạng viêm họng hạt, trong đó phải kể đến:

– Kích ứng mạn tính: Hút thuốc lá, uống rượu bia thường xuyên, hít phải khói bụi, hóa chất độc hại hoặc không khí ô nhiễm là những tác nhân gây kích ứng niêm mạc họng liên tục.

– Nhiễm trùng kéo dài: Viêm họng cấp tính không được điều trị dứt điểm có thể phát triển thành hạt mạn tính.

– Trào ngược dạ dày thực quản: Acid từ dạ dày trào ngược lên gây tổn thương niêm mạc họng, dẫn đến viêm họng mạn tính và hình thành các hạt lympho.

– Các yếu tố môi trường: Thời tiết thay đổi đột ngột, không khí khô, lạnh hoặc nhiều bụi cũng là nguyên nhân khiến tình trạng viêm họng trở nên trầm trọng hơn.

2. Triệu chứng và chẩn đoán viêm họng hạt

2.1. Các biểu hiện lâm sàng của viêm họng hạt

Người bệnh thường gặp phải các triệu chứng khó chịu kéo dài như:

– Cảm giác đau rát, ngứa ngáy hoặc khô họng, đặc biệt vào buổi đêm rạng sáng khi mới thức dậy
– Cảm giác có dị vật trong cổ họng, khiến người bệnh thường xuyên có nhu cầu ho hắng.
– Ho khan, đặc biệt khi nói nhiều hoặc khi thời tiết thay đổi
– Khàn tiếng, giọng nói thay đổi âm sắc
– Đau họng có thể lan lên cảm giác đau tai khi nuốt
– Đôi khi có thể xuất hiện dịch nhầy chảy xuống thành sau họng (hậu họng)
– Có thể kèm sốt, mệt mỏi

Những triệu chứng này có thể trở nên nghiêm trọng hơn nếu bệnh tiến triển, đặc biệt ở những người có hệ miễn dịch yếu. Do đó, việc thăm khám tại các cơ sở y tế uy tín là cần thiết để được chẩn đoán chính xác.

Có nhiều dấu hiệu thực thể dễ nhận biết khi họng hạt

2.2. Chẩn đoán xác định viêm họng hạt

Để chẩn đoán chính xác viêm họng hạt, bác sĩ sẽ dựa vào các phương pháp sau:

– Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ quan sát trực tiếp vùng họng bằng đèn soi để tìm các dấu hiệu đặc trưng như các hạt lympho nổi lên trên thành sau họng, niêm mạc họng đỏ, có thể có dịch nhầy.

– Nội soi tai mũi họng: Đây là phương pháp chẩn đoán chính xác, giúp bác sĩ quan sát rõ ràng tình trạng của niêm mạc họng, xác định vị trí, kích thước và mức độ của các hạt viêm.

– Xét nghiệm vi khuẩn: Trong một số trường hợp cần thiết, bác sĩ có thể lấy mẫu dịch từ vùng họng để xác định có tình trạng nhiễm khuẩn hay không, từ đó có hướng điều trị phù hợp.

– Chẩn đoán phân biệt: Bác sĩ cần loại trừ các bệnh lý khác có triệu chứng tương tự như viêm amidan, viêm VA, ung thư vòm họng hoặc các bệnh lý của dây thanh âm.

3. Biến chứng và mức độ nguy hiểm của viêm họng hạt

3.1. Các biến chứng thường gặp

Mặc dù viêm họng hạt không phải là bệnh lý nguy hiểm đến tính mạng, nhưng nếu không được điều trị đúng cách thì họng hạt có thể để lại nhiều vấn đề:

– Viêm lan rộng: Viêm có thể lan đến các vùng lân cận như thanh quản, amidan, tai giữa, gây ra các bệnh lý phức tạp hơn.

– Ảnh hưởng đến giọng nói: Viêm kéo dài có thể gây tổn thương dây thanh quản, dẫn đến khàn tiếng mạn tính hoặc thậm chí mất giọng tạm thời.

– Rối loạn giấc ngủ: Cảm giác khó chịu, đau rát họng có thể gây khó ngủ, dẫn đến mệt mỏi và giảm sút sức khỏe.

– Ảnh hưởng tâm lý: Các triệu chứng kéo dài có thể gây ra lo lắng, căng thẳng và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

3.2. Mức độ nguy hiểm của bệnh

Cần phải nhận thức rằng viêm họng hạt là một bệnh lý mạn tính, có thể kéo dài nếu không được điều trị triệt để. Mặc dù không đe dọa tính mạng, nhưng bệnh gây ra những khó chịu dai dẳng, ảnh hưởng đến sinh hoạt và công việc hàng ngày.

Đặc biệt, đối với những người làm nghề liên quan đến giọng nói, viêm họng hạt có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng hành nghề. Ngoài ra, việc để bệnh kéo dài còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan khác như viêm xoang, viêm phế quản mạn tính.

Một điểm đáng lưu ý là các triệu chứng của viêm họng hạt có thể tương tự với một số bệnh lý nghiêm trọng khác như ung thư vòm họng ở giai đoạn đầu. Do đó, việc thăm khám sớm và chẩn đoán chính xác là vô cùng quan trọng để loại trừ các bệnh lý nguy hiểm.

Thăm khám họng tại TCI

4. Phương pháp điều trị

4.1. Điều trị nội khoa

Điều trị nội khoa là phương pháp được áp dụng đầu tiên cho hầu hết các trường hợp viêm họng hạt, bao gồm:

– Thuốc giảm viêm: Có thể sử dụng các thuốc kháng viêm không steroid hoặc corticosteroid dạng xịt họng để giảm viêm, giảm đau.

– Kháng sinh: Trong trường hợp có bội nhiễm vi khuẩn, bác sĩ có thể kê đơn kháng sinh phù hợp.

– Thuốc làm dịu họng: Các dạng thuốc ngậm, xịt hoặc súc họng có tác dụng làm dịu niêm mạc, giảm cảm giác đau rát.

– Điều trị bệnh lý đi kèm: Nếu viêm họng hạt là hậu quả của trào ngược dạ dày thực quản hoặc dị ứng, việc điều trị các bệnh lý này cũng rất quan trọng.

4.2. Can thiệp ngoại khoa

Đối với những trường hợp nặng, không đáp ứng với điều trị nội khoa, có thể cân nhắc các phương pháp can thiệp như:

– Đốt hạt bằng laser hoặc sóng cao tần: Phương pháp này giúp loại bỏ các hạt lympho phì đại một cách chính xác, ít xâm lấn và thời gian hồi phục nhanh.

5. Phòng ngừa và chăm sóc tại nhà cho người bị viêm họng hạt

Để giảm nguy cơ mắc bệnh và ngăn ngừa tái phát, việc thay đổi thói quen sinh hoạt và cải thiện môi trường sống là vô cùng quan trọng. Một số biện pháp nên áp dụng phòng ngừa bệnh lý này bao gồm:
– Giữ ấm cổ họng, đặc biệt trong mùa lạnh, và hạn chế uống nước đá hoặc tiếp xúc với khói bụi.
– Duy trì vệ sinh răng miệng và súc họng bằng nước muối sinh lý hàng ngày.
– Tăng cường sức đề kháng bằng cách tập thể dục đều đặn, ăn uống đủ chất và nghỉ ngơi hợp lý.

Ngoài ra, việc thăm khám định kỳ tại các cơ sở y tế chuyên khoa Tai Mũi Họng sẽ giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường, từ đó có biện pháp can thiệp kịp thời.

Nhìn chung, viêm họng hạt là một bệnh lý không nên xem nhẹ, bởi không chỉ gây khó chịu mà còn tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng lâu dài. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị sẽ giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe cổ họng. Nếu nhận thấy các dấu hiệu bất thường, hãy đến ngay các cơ sở Tai Mũi Họng uy tín để được thăm khám và điều trị kịp thời.