Thời gian gần đây, tỷ lệ mắc bệnh lý gan mật bao gồm xơ gan có xu hướng tăng nhanh. Nguyên nhân là do lạm dụng bia rượu, thực phẩm bẩn, sử dụng thuốc không theo đơn bác sĩ, … Cùng đọc bài viết sau để hiểu hơn về triệu chứng của xơ gan cũng như mức độ nguy hiểm của căn bệnh này.
Menu xem nhanh:
1. Nguyên nhân gây bệnh xơ gan
Tất cả nguyên nhân khiến gan tổn thương đều có thể dẫn đến xơ gan. Trong đó, 2 nhóm nguyên nhân phổ biến là do viêm gan virus và lạm dụng bia rượu trong thời gian dài.
1.1. Viêm gan virus
Viêm gan virus mãn tính đang chiếm tỷ lệ cao trong nhóm nguyên nhân gây xơ gan tại nước ta. Viêm gan B, C có thể tiến triển thành xơ gan và ung thư gan. Hiện nay có khoảng 10 triệu người Việt mắc viêm gan B và 1 triệu người mắc viêm gan C, tỷ lệ này rất cao.
Viêm gan virus là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh xơ gan nguy hiểm
1.2. Xơ gan do uống rượu bia liên tục, lượng lớn
Lạm dụng bia rượu không chỉ gây ra xơ gan mà còn nhiều bệnh gan mật khác. Khi rượu đi vào cơ thể, nó sẽ làm tổn hại các tế bào gan một cách từ từ. Ban đầu, rượu có thể gây ra tình trạng gan nhiễm mỡ sau đó dẫn đến viêm gan mạn tính và cuối cùng là xơ gan.
1.3. Nhóm các nguyên nhân gây xơ hóa gan khác
– Viêm gan nhiễm mỡ không do rượu: là dạng viêm gan thường xảy ra do tình trạng thừa cân, béo phì, gan thấm mỡ và tiểu đường tuýp 2.
– Viêm gan tự miễn: một tình trạng mà hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công các mô gan khỏe mạnh và khiến gan bị tổn thương.
– Lạm dụng thuốc, sử dụng sai thuốc: uống quá liều, uống liên tục trong thời gian dài, tự uống thuốc mà không cần tham khảo ý kiến từ bác sĩ là nguyên nhân gây xơ gan.
– Xơ gan do ký sinh trùng: a míp, ký sinh trùng sốt rét và sán lá gan là những loại ký sinh phổ biến làm tế bào gan tổn thương và dẫn đến xơ gan.
– Xơ gan do các bệnh khác làm tổn thương hoặc tắc nghẽn ống dẫn mật trong gan ví dụ: viêm đường mật, tắc ống mật, ung thư đường mật, …
– Xơ gan do ứ đọng máu kéo dài khi mắc bệnh suy tim, viêm tắc tĩnh mạch trên gan.
Tiểu đường type 2 cũng thuộc nhóm yếu tố nguy cơ gây bệnh xơ gan
2. Cảnh báo các triệu chứng của xơ gan
Xơ gan giai đoạn đầu thường ít biểu hiện và các dấu hiệu đó thường mờ nhạt, dễ nhầm lẫn. Bệnh càng phát triển thì triệu chứng càng rõ ràng hơn. Do đó người bệnh cần chú ý quan tâm sức khỏe và đi khám ngay khi có triệu chứng khác lạ. Thông thường người bệnh sẽ xuất hiện các triệu chứng của xơ gan như sau:
2.1. Triệu chứng của xơ gan – chán ăn, không có cảm giác thèm ăn
Viêm gan mạn tính hay viêm gan gây xơ gan đều cản trở hoạt động bình thường của gan. Các mô sẹo ngăn dòng chảy của máu qua gan đồng thời làm chậm quá trình xử lý chất dinh dưỡng, hormone, thuốc và chất độc ở gan. Điều này khiến người bệnh xuất hiện cảm giác thèm ăn, chán ăn.
2.2. Triệu chứng của xơ gan – đau nhẹ phần bụng bên phải phía trên
Đây là triệu chứng khá phổ biến mà người bệnh cần lưu tâm. Các tổn thương gan dẫn đến viêm, gây đau âm ỉ vùng quanh gan, đặc biệt là phần phía trên bên phải bụng.
2.3. Thường xuyên mệt mỏi, thiếu năng lượng
Khi bị xơ gan, người bệnh chán ăn, ăn không ngon nên sinh ra thiếu dinh dưỡng cộng thêm các cơn đau xuất hiện gây ra tình trạng mệt mỏi, yếu sức.
2.4. Sụt cân
Sụt cân là một trong những dấu hiệu cảnh báo xơ gan thường gặp. Khi người bệnh mệt mỏi, chán ăn kéo dài sẽ gây sụt cân.
Khi bệnh tiến triển nặng, các triệu chứng nghiêm trọng sẽ xuất hiện, cụ thể là:
– Vàng da, vàng mắt
– Ngứa da, da nổi mẩn đỏ, mề đay, da sạm.
– Triệu chứng da dễ bị bầm tím hoặc chảy máu.
– Lòng bàn tay đỏ rực lên hay còn gọi là bàn tay son.
– Xuất hiện các nốt giãn mạch màu đỏ trên da (nốt sao mạch).
– Cẳng chân, bàn chân và mắt cá chân bị sưng tấy lên.
– Cổ trướng hay còn gọi là báng bụng (tình trạng tích tụ dịch trong ổ bụng)
– Nước tiểu sẫm màu, đại tiện ra phân màu nhạt.
– Lú lẫn, giảm trí nhớ, tính cách thay đổi như dễ cáu gắt.
– Đi ngoài hoặc nôn mửa ra máu.
– Giảm ham muốn tình dục, biểu hiện ở phụ nữ là mãn kinh sớm, ở nam giới là tuyến vú phát triển hoặc tinh hoàn teo lại.
Sụt cân bất thường cảnh báo nhiều vấn đề về sức khỏe, trong đó có xơ gan
3. Các biến chứng bệnh xơ gan vô cùng nguy hiểm
Bệnh xơ gan nếu không được kiểm soát và điều trị sớm sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe người bệnh như:
3.1. Biến chứng 1 – Tăng áp tĩnh mạch cửa
Nhiệm vụ của tĩnh mạch cửa là vận chuyển máu từ cơ quan nội tạng như dạ dày, tụy, lá lách, ruột non, … đến gan. Khi gan bị xơ có thể ảnh hưởng tới những tĩnh mạch vận chuyển máu đến bộ phận này và làm tăng huyết áp ở tĩnh mạch cửa. Từ đó gây ra biến chứng xuất huyết tiêu hóa: nôn ra máu, đại tiện phân đen hoặc đại tiện ra máu đỏ và có thể gây tử vong.
3.2. Biến chứng 2 – gây ung thư gan (K gan)
Người mắc xơ gan có nguy cơ dẫn tới ung thư gan rất cao. Theo thống kê, ung thư gan là một trong 5 loại ung thư gan phổ biến, đây là ung thư đứng đầu ở nam giới và đứng thứ 5 ở nữ giới. Trong đó, khoảng 80% tỷ lệ người mắc K gan tiến triển từ bệnh lý xơ gan.
3.3. Xơ gan gây cổ trướng, phù nề chân
Khi cơ thể bị tăng áp tĩnh mạch cửa, giảm đạm trong máu có thể khiến chất lỏng tích tụ. Hậu quả là dẫn đến tình trạng phù nề ở chân và bụng.
3.4. Nhiễm trùng
Tình trạng cổ trướng kéo dài có thể gây viêm phúc mạc tiên phát do vi khuẩn. Đây là bệnh nhiễm trùng đặc biệt nguy hại cho cơ thể với các triệu chứng đi kèm như sốt, đau bụng dữ dội, phân lỏng, nôn ói, …
3.5. Hội chứng gan – thận
Bệnh nhân xơ gan cổ trướng có thể bị suy thận chức năng với triệu chứng là mệt mỏi, buồn nôn, lách to, dấu sao mạch trên ngực, thiểu niệu, treo cơ. Nếu không được điều trị, biến chứng này có thể đe dọa đến tính mạng người bệnh.
3.6. Hội chứng gan – phổi
Đây là một biến chứng nguy hiểm của nhiều bệnh và triệu chứng kết hợp, gồm xơ gan, giãn mạch máu trong phổi và các bất thường trong trao đổi khí. Những biểu hiện điển hình là khó thở, tức ngực, hụt hơi. Tình trạng diễn biến nặng hơn khi người bệnh đứng thẳng. Do đó, nếu thấy xuất hiện những dấu hiệu kể trên, bệnh nhân cần đến cơ sở y tế nhanh nhất.
3.7. Biến chứng bệnh não do gan
Biểu hiện là người bệnh khó ngủ, không thể tập trung, hay quên và bồn chồn, dễ kích động nặng hơn là không định hướng được không gian, thời gian. Một số bệnh nhân còn bị mê sảng, hôn mê sâu.
3.8. Biến chứng ở xương khớp
Ở một vài trường hợp hiếm gặp hơn, xơ gan còn làm ảnh hưởng tới xương và làm tăng rủi ro mắc các vấn đề về xương khớp.
Xơ gan nguy hiểm nhất là khi đã chuyển sang giai đoạn xơ gan cổ trướng. Dù vậy, nếu được phát hiện sớm và điều trị phù hợp, người bệnh hoàn toàn có thể cải thiện tích cực và kiểm soát, ngăn ngừa các triệu chứng của nó.
