Trật khớp háng là một chấn thương nghiêm trọng ảnh hưởng đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống của người bị. Đây là tình trạng mà đầu xương đùi bị lệch khỏi hốc xương chậu, dẫn đến đau đớn và mất khả năng cử động. Nếu không được điều trị kịp thời, trật khớp háng có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng. Bài viết này sẽ phân tích nguyên nhân, triệu chứng, hậu quả và các phương pháp điều trị cũng như phòng ngừa trật khớp háng.
Menu xem nhanh:
1. Nguyên nhân gây trật khớp háng
Trật khớp háng thường xảy ra do một số nguyên nhân sau:
Tai nạn giao thông: Đây là nguyên nhân hàng đầu gây trật khớp háng. Lực tác động mạnh từ các vụ va chạm xe hơi hoặc xe máy có thể làm lệch khớp háng.
Tai nạn sinh hoạt: Ngã từ độ cao lớn, như ngã từ thang hoặc cầu thang, có thể gây trật khớp háng.
Chấn thương khi chơi thể thao: Các vận động viên tham gia vào các môn thể thao tiếp xúc mạnh như bóng đá, bóng rổ hoặc thể dục dụng cụ có nguy cơ cao bị trật khớp háng.
Bệnh nghề nghiệp: Những người làm việc trong môi trường công nghiệp với các máy móc hạng nặng hoặc nguy hiểm cũng có nguy cơ bị trật khớp háng.
Tai nạn sinh hoạt như té ngã cầu thang, té ngã ở nhà tắm hay những vị trí trơn trượt là một trong những nguyên nhân thường gặp khiến người bệnh bị trật khớp háng.
2. Triệu chứng của trật khớp háng
Người bị trật khớp háng thường gặp phải những triệu chứng sau:
Đau đớn dữ dội: Đau nhói ở vùng háng, lan xuống chân. Cơn đau có thể trở nên tồi tệ hơn khi cố gắng cử động chân.
Biến dạng khớp: Khớp háng có thể bị biến dạng, chân bị lệch ra ngoài hoặc quay vào trong.
Sưng và bầm tím: Khu vực quanh khớp háng có thể bị sưng và bầm tím.
Mất khả năng cử động: Người bệnh không thể di chuyển chân bị chấn thương và cần sự hỗ trợ để di chuyển.
Tê bì hoặc cảm giác yếu chi: Cảm giác tê hoặc yếu ở chân và bàn chân do tổn thương dây thần kinh.
Khi bị trật khớp háng người bệnh sẽ cảm thấy rất đau (đau buốt) vùng háng, khó xoay người, gặp khó khăn khi đi lại, đặc biệt là khó ngồi hoặc giơ chân lên.
3. Biến chứng nguy hiểm
Tổn thương dây thần kinh và mạch máu: Trật khớp háng có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến dây thần kinh và mạch máu xung quanh khớp. Nếu không được điều trị kịp thời, người bệnh có thể mất cảm giác hoặc chức năng ở chân.
Thoái hóa khớp: Không điều trị kịp thời có thể dẫn đến thoái hóa khớp háng, làm giảm khả năng vận động và gây đau đớn mãn tính.
Hoại tử đầu xương đùi: Sự gián đoạn lưu thông máu đến đầu xương đùi có thể dẫn đến hoại tử, gây đau và mất chức năng khớp vĩnh viễn.
Viêm khớp nhiễm khuẩn: Trật khớp háng không điều trị kịp thời có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập, gây viêm khớp nhiễm khuẩn.
Giảm chất lượng cuộc sống: Những biến chứng từ trật khớp háng không điều trị có thể làm giảm nghiêm trọng chất lượng cuộc sống, gây khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động hàng ngày và công việc.
Khi bị trật khớp háng mà không điều trị kịp thời có thể gây ra một số biến chứng như viêm khớp nhiễm khuẩn, thoái hóa khớp háng, hoại tử khớp háng,…
4. Sơ cứu và các phương pháp điều trị trật khớp háng
4.1 Sơ cứu ban đầu nếu bị trật khớp háng
Khi mới bị trật khớp háng, cần ngay lập tức giữ khớp bất động (cố định vùng khớp bị tổn thương) và đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất. Không nên cố gắng tự điều chỉnh khớp vì có thể gây tổn thương nghiêm trọng hơn.
Bác sĩ sẽ thực hiện thao tác chỉnh hình để đưa khớp trở lại vị trí ban đầu. Thao tác này cần được thực hiện dưới gây mê hoặc gây tê để giảm đau và nguy cơ biến chứng.
4.2 Chẩn đoán
Chẩn đoán trật khớp háng đòi hỏi sự kết hợp giữa việc thăm khám lâm sàng và các phương pháp hình ảnh học. Đầu tiên, bác sĩ sẽ thực hiện thăm khám lâm sàng để kiểm tra sự đau đớn, sưng tấy và khả năng di chuyển của khớp háng. Tiếp theo, các phương pháp chụp X-quang sẽ được sử dụng để xác định chính xác vị trí và mức độ trật khớp. Trong một số trường hợp phức tạp, chụp cắt lớp vi tính (CT scan) hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) có thể được yêu cầu để đánh giá chi tiết hơn các cấu trúc xung quanh và xác định tổn thương kèm theo. Chẩn đoán chính xác giúp đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả nhất.
4.3 Phương pháp điều trị trật khớp háng
Phẫu thuật: Trong trường hợp nghiêm trọng, phẫu thuật có thể cần thiết để sửa chữa các tổn thương trong khớp hoặc mô xung quanh.
Vật lý trị liệu: Sau khi khớp đã được chỉnh hình hoặc phẫu thuật, vật lý trị liệu là bước quan trọng để phục hồi chức năng. Các bài tập giúp tăng cường cơ bắp và cải thiện độ linh hoạt của khớp.
Chăm sóc tại nhà: Người bệnh cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, hạn chế vận động mạnh và giữ cho khớp được nghỉ ngơi. Sử dụng nạng hoặc xe lăn nếu cần để giảm tải lên khớp háng.
Người bệnh được chẩn đoán trật khớp háng bằng chụp cắt lớp vi tính (CT scan).
5. Biện pháp phòng ngừa trật khớp háng
Tập thể thao đúng cách: Luôn khởi động kỹ trước khi tập thể thao và học cách thực hiện đúng kỹ thuật để tránh chấn thương.
Tập luyện thường xuyên: Tập luyện đều đặn giúp tăng cường cơ bắp và dây chằng xung quanh khớp háng, giảm nguy cơ chấn thương.
Mang giày phù hợp: Luôn chọn giày có kích cỡ phù hợp và hỗ trợ tốt cho khớp háng, đặc biệt là khi tham gia các hoạt động thể thao.
Cần thận hơn khi đi bộ và làm việc : Tránh đi bộ trên bề mặt không bằng phẳng và tuân thủ các biện pháp an toàn khi làm việc trong môi trường nguy hiểm.
Trật khớp háng là một chấn thương nghiêm trọng đòi hỏi sự can thiệp y tế kịp thời để tránh các hậu quả khôn lường. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị sẽ giúp người bệnh có thể phục hồi nhanh chóng và giảm nguy cơ biến chứng. Đồng thời, việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa cũng rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe và tránh những tổn thương không đáng có. Sức khỏe là tài sản quý giá nhất của chúng ta, vì vậy bạn hãy luôn chú ý đến sức khỏe của mình và đừng ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ y tế khi cần thiết nhé.
