Trào ngược về đêm là một tình trạng khá quen thuộc với những ai đã mắc căn bệnh tiêu hóa phổ biến này. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn đi tìm nguyên nhân, giải pháp cũng như cách phòng tránh, hạn chế trào ngược xảy ra ban đêm. Mời bạn cùng theo dõi.

1. Trào ngược dạ dày về đêm là gì?

Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là một bệnh lý phổ biến, xảy ra khi dịch vị dạ dày bao gồm axit và thức ăn trào ngược lên thực quản. Trong số các dạng trào ngược, trào ngược về đêm được xem là nguy hiểm và dai dẳng hơn vì nó thường xảy ra khi cơ thể đang nghỉ ngơi và nằm ngang – tư thế khiến axit dễ trào lên hơn so với ban ngày.

Không giống các cơn ợ nóng hay buồn nôn nhẹ xuất hiện thoáng qua, trào ngược về đêm gây rối loạn giấc ngủ, khiến người bệnh thức giấc giữa đêm vì cảm giác nghẹn, nóng rát, ho sặc, và nếu để lâu không điều trị có thể gây viêm thực quản, loét thực quản, hoặc hẹp thực quản.

Trào ngược về đêm là tình trạng khá phổ biến

2. Tại sao trào ngược dạ dày dễ xảy ra vào ban đêm?

Trào ngược xảy ra do sự yếu đi của cơ vòng thực quản dưới – bộ phận có vai trò như một “van một chiều” ngăn axit không trào ngược lên. Vào ban đêm, các yếu tố sau góp phần làm cho tình trạng này trầm trọng hơn:

Tư thế nằm: Khi bạn nằm xuống, trọng lực không còn hỗ trợ ngăn axit chảy ngược. Điều này tạo điều kiện lý tưởng cho dịch vị trào lên thực quản.

Giảm tiết nước bọt: Ban đêm, lượng nước bọt tiết ra ít hơn nên không trung hòa được axit dạ dày.

Rỗng dạ dày không hoàn toàn: Nhiều người có thói quen ăn tối muộn hoặc ăn quá no, khiến dạ dày chưa tiêu hóa hết thức ăn khi đi ngủ, gây áp lực lên cơ vòng thực quản dưới.

Cơ trơn thực quản hoạt động kém hơn: Ban đêm, nhu động thực quản (sự co bóp nhẹ giúp đẩy thức ăn xuống) yếu đi, khiến dịch trào lên dễ đọng lại hơn trong thực quản.

3. Dấu hiệu nhận biết trào ngược dạ dày về đêm

Ở nhiều trường hợp, tình trạng trào ngược có thể không biểu hiện quá rõ vào ban ngày, nhưng vào ban đêm, người bệnh thường gặp các triệu chứng sau:

– Thức giấc giữa đêm với cảm giác nghẹn cổ, đau rát họng

– Ợ nóng, ợ chua, cảm giác lửa bốc lên cổ họng

– Buồn nôn, có thể kèm theo ho hoặc nôn khan

– Khó ngủ, ngủ không sâu giấc, thức dậy mệt mỏi

– Khàn tiếng buổi sáng, đau rát họng kéo dài

– Khó thở, cảm giác như bị hen suyễn về đêm

Đặc biệt, hiện tượng trào ngược âm thầm có thể xảy ra. Tình trạng này không gây ợ chua nhưng ảnh hưởng hô hấp như ho mạn tính, viêm họng, nghẹt mũi… làm người bệnh không ngờ nguyên nhân là từ dạ dày.

4. Trào ngược về đêm có nguy hiểm không?

Câu trả lời là: CÓ – và thậm chí nguy hiểm hơn trào ngược ban ngày nếu không kiểm soát tốt.

Những biến chứng do trào ngược ban đêm mà người bệnh có thể gặp phải gồm:
Viêm thực quản mạn tính: Axit liên tục ăn mòn gây sưng viêm, loét thực quản

Barrett thực quản: Biến đổi mô thực quản do tiếp xúc axit lâu ngày, có thể dẫn đến ung thư thực quản

Hen suyễn ban đêm hoặc viêm đường hô hấp dưới: Dịch trào lên có thể hít vào phổi gây viêm

Ngưng thở khi ngủ: Do co thắt thanh quản hoặc nghẹt đường hô hấp

Giảm chất lượng giấc ngủ: Dẫn tới mệt mỏi, mất tập trung, ảnh hưởng công việc và tâm lý.

Bệnh trào ngược cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

5. Nguyên nhân phổ biến gây trào ngược về đêm

Một số nguyên nhân chính gây trào ngược khi ngủ bao gồm:

Ăn tối quá no, ăn sát giờ đi ngủ (dưới 2 giờ)

Thức ăn nhiều dầu mỡ, cay, chua, chocolate, rượu bia, cà phê

Thừa cân, béo bụng tạo áp lực lên dạ dày

Thoát vị hoành (hiện tượng một phần dạ dày chui lên khoang ngực)

Hút thuốc lá làm suy yếu cơ vòng thực quản

Căng thẳng, stress kéo dài

6. Làm sao để chẩn đoán trào ngược về đêm?

Khi nghi ngờ bị trào ngược về đêm, bạn nên đến khám chuyên khoa tiêu hóa để được đánh giá và điều trị phù hợp. Một số phương pháp chẩn đoán gồm:

– Nội soi thực quản – dạ dày
Quan sát trực tiếp tổn thương tại thực quản, phát hiện viêm, loét hoặc bất thường khác.

– Đo pH thực quản 24 giờ
Gắn thiết bị nhỏ để đo lượng axit trào ngược vào ban đêm – giúp khẳng định chẩn đoán.

– Xét nghiệm HP, siêu âm bụng hoặc X-quang có thuốc cản quang nếu cần loại trừ bệnh lý khác.

Đo pH thực quản 24h là phương pháp chẩn đoán trào ngược hiệu quả.

7. Cách điều trị và phòng tránh trào ngược về đêm

7.1. Điều trị

Người bệnh cần tuân thủ việc dùng thuốc theo chỉ định. Bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc như: Thuốc ức chế bơm proton (PPI), thuốc kháng H2, thuốc trung hòa axit,  thuốc tăng cường vận động ruột.

Lưu ý: Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc lâu dài mà không có chỉ định chuyên môn.

Lời khuyên từ bác sĩ chuyên khoa: Trào ngược về đêm tưởng chừng là vấn đề nhẹ, nhưng nếu lặp lại nhiều lần có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho thực quản và ảnh hưởng toàn thân. Người bệnh nên chú trọng thay đổi thói quen sống song song với điều trị y tế. Đặc biệt, không nên chủ quan với các dấu hiệu như khàn tiếng buổi sáng, ho kéo dài hoặc khó thở về đêm – vì có thể đó là dấu hiệu cảnh báo biến chứng.

7.2. Phòng tránh và hỗ trợ điều trị

Thay đổi lối sống là điều quan trọng nhất, bao gồm các cách sau: Nâng đầu giường cao hơn thân từ 15–20 cm hoặc dùng gối chống trào ngược. Không ăn tối muộn, nên ăn trước khi ngủ ít nhất 2–3 giờ. Ăn nhẹ, ít chất béo, hạn chế đồ chiên, cay, chua. Không nằm ngay sau khi ăn, không mặc đồ bó sát khi ngủ; Giảm cân nếu thừa cân;Tránh rượu bia, thuốc lá, caffeine

Tóm lại, trào ngược dạ dày về đêm không chỉ đơn thuần là chứng ợ nóng khó chịu, mà là một nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng nếu không được kiểm soát. Hiểu đúng, nhận biết sớm và điều chỉnh lối sống là chìa khóa quan trọng để điều trị hiệu quả.

Nếu bạn hoặc người thân có dấu hiệu nghi ngờ trào ngược về đêm, đừng chần chừ – hãy đến khám chuyên khoa tiêu hóa sớm để được tư vấn, điều trị đúng cách và phòng ngừa biến chứng nguy hiểm.