Những chia sẻ và kiến thức từ bác sĩ tai mũi họng của Hệ thống Y tế Thu Cúc TCI sẽ giúp bạn có cách nhìn chi tiết và cụ thể hơn về bệnh viêm mũi xoang, từ đó có cách phòng và xử lý bệnh đúng cách. Bên cạnh đó, cần tránh những lỗi cơ bản dễ gặp khi điều trị bệnh lý này để việc điều trị bệnh hiệu quả và an toàn cho bản thân.
Menu xem nhanh:
1. Phân loại viêm mũi xoang và những nguyên nhân gây bệnh
Bệnh viêm mũi xoang rất phổ biến ở nước ta và có thể bắt gặp ở mọi độ tuổi với tỷ lệ cao. Đây là tình trạng viêm niêm mạch mũi và các xoang cạnh mũi, thường điển hình với triệu chứng hắt hơi, chảy mũi, ngứa mũi, đau các vị trí xoang.
1.1. Phân loại
Phân loại viêm nhiễm mũi xoang có nhiều hình thức, trong đó, việc phân loại mũi xoang dựa theo thời gian bệnh thường được sử dụng phổ biến nhất, Theo đó, bệnh lý này được chia ra các dạng là:
– Cấp tính: Bệnh viêm nhiễm mũi xoang của người bệnh kéo dài dưới 4 tuần.
– Bán cấp tính: Người bệnh có các biểu hiện mũi xoang kéo dài từ 4 đến 12 tuần
– Mạn tính: Bệnh mũi xoang ở bệnh nhân kéo dài trên 12 tuần.
Ngoài ra, các bác sĩ cũng cho biết, theo diễn biến bệnh cũng có thể phân bệnh mũi xoang cấp tính thành:
– Viêm cấp tính tái phát (tình trạng bệnh nhiều, từ 4 đợt trở lên trong năm mà không có triệu chứng của bệnh mạn tính).
– Viêm cấp tính dạng kịch phát.
1.2. Nguyên nhân bệnh
Bệnh viêm mũi xoang có thể bắt nguồn từ những nhóm nguyên nhân chính như sau:
– Các bệnh viêm nhiễm virus đường hô hấp trên
Tình trạng viêm nhiễm virus đường hô hấp trên kéo dài hơn 10 ngày thường điển hình dẫn đến mũi xoang cấp tính. Ngoài ra, bệnh cũng có thể là hậu quả của tình trạng bít tắc lỗ thông xoang, sự tổn thương màng nhầy lông chuyển,… Những bệnh lý này gây ứ đọng chất nhầy trong xoang, khiến vi khuẩn có môi trường lý tưởng để phát triển.
Ở trẻ em, viêm nhiễm mũi xoang thường bắt gặp ở các bé có các bệnh lý như: viêm mũi dị ứng, viêm VA, viêm amidan, hen phế quản,,…
– Các nguyên nhân khác
Một số nguyên nhân dẫn đến viêm khu vực mũi xoang như: dị ứng, trào ngược dạ dày – thực quản, bất thường về các giải phẫu mũi xoang, VA quá phát, khối u vòm họng, các bệnh lý toàn thân như: suy giảm miễn dịch, xơ nang, rối loạn chức năng lông chuyển,…
Hình ảnh phẫu thuật mũi xoang tại TCI
2. Nhận biết và chẩn đoán sớm tình trạng viêm mũi xoang
Các bác sĩ TCI cho biết, có nhiều triệu chứng điển hình của tình trạng viêm khu mũi xoang mà chúng ta đã quen thuộc. Bên cạnh đó, cần nghĩ đến viêm nhiễm mũi xoang cấp tính do vi khuẩn nếu người bệnh có tình trạng viêm nhiễm đường hô hấp trên do virus ngày càng nặng sau khoảng 5 đến 7 ngày hoặc bệnh kéo dài hơn 10 ngày chưa khỏi.
Bệnh viêm mũi xoang được nhận biết với những triệu chứng như: cảm giác đau và nhức ở vùng mặt; sưng, phù nề vùng mặt; tình trạng tắc ngạt mũi; chảy dịch mũi, dịch mũi đổi màu theo thời gian bệnh hoặc mủ ra mũi sau; khứu giác kém hoặc mất khứu giác; mủ trong hốc mũi; sốt;…
Một số triệu chứng phụ có thể xảy ra khi viêm nhiễm khu vực mũi xoang là: đau đầu, hơi thở có mùi hôi, mệt mỏi, ho, đau răng, đau nhức tai.
Bên cạnh việc khai thác các triệu chứng, các bác sĩ sẽ kết hợp với việc soi mũi, chẩn đoán cận lâm sàng (nếu nghi ngờ bệnh tích nặng).
Bác sĩ cho biết, bệnh lý này có thể nhầm lẫn với nhiều bệnh lý khác như cảm cúm, đau khớp thái dương hàm, đau đầu, đau răng, đau dây thần kinh V, u xoang,… cần phân biệt với những bệnh lý này để việc điều trị được tiến hành phù hợp và đúng cách. Trong phân biệt, những triệu chứng như đau nhức mặt, chảy mũi mủ, sung huyết mũi, khứu giác suy giảm, đau răng, kém đáp ứng thuốc co mạch sẽ là căn cứ cần thiết.
3. Điều trị mũi xoang cần căn cứ đúng tình trạng bệnh
Với tình trạng mũi xoang cấp tính, điều trị nội khoa là phương pháp chủ yếu. Phẫu thuật chỉ đặt ra trong những trường hợp cần thiết thùy theo từng đối tượng và thể bệnh.
Với mũi xoang cấp tính, việc điều trị nội khoa là chỉ định phổ biến
3.1. Điều trị nội khoa
Sử dụng thuốc chữa mũi xoang cho bệnh nhân được dựa trên các nguyên tắc: nghỉ ngơi, phòng tránh tác nhân gây bệnh; đảm bảo dẫn lưu tốt cho mũi xoang và chống phù nề niêm mạc. Bên cạnh đó, cần kết hợp điều trị tại chỗ và toàn thân . Thuốc kê cho bệnh nhân cấp tính sẽ dựa trên các triệu chứng của bệnh kết hợp cùng việc vệ sinh chăm sóc, vệ sinh đúng cách.
Với tình trạng viêm mũi xoang điều trị nội khoa không đáp ứng, việc chỉ định phẫu thuật sẽ được các bác sĩ cân nhắc để giải quyết viêm nhiễm, tái cấu trúc lỗ thông xoang và giải quyết các bất thường giải phẫu mũi xoang nếu có.
3.1. Các trường hợp cần thiết chỉ định phẫu thuật viêm mũi xoang
Đối với trẻ nhỏ, phẫu thuật mũi xoang thực hiện khi:
– Viêm khu vực mũi xoang từ 6 lần trở lên trong năm.
– Chảy máu, nghẹt mũi, không thể ngửi.
– Mũi ứ đọng mủ nhầy, mủ hoặc chảy xuống sau thành họng
– Tình trạng nhức đầu, ù tai, chảy mủ tai
– Viêm xoang do những biến dạng về cấu trúc giải phẫu,…
– CT Scan phát hiện dấu hiệu viêm xoang mạn.
Đối với người lớn bị viêm xoang cấp, phẫu thuật mũi xoang được thực hiện khi:
– Lỗ thông mũi xoang không bình thường, có thể không đảm bảo cho dẫn lưu xoang trực tiếp của dòng niêm dịch.
– Tình trạng chít hẹp giải phẫu phức hợp lỗ ngách
– Niêm mạc mũi xoang bị tổn thương khó có khả năng phục hồi, làm mất chức năng hệ thống lông chuyển, gây ảnh hưởng đến dẫn lưu dịch.
Bệnh mũi xoang mạn tính cần kết hợp điều trị tại chỗ và toàn thân. Việc phẫu thuật điều trị bệnh cần thực hiện khi:
– Tình trạng viêm mạn tính đã điều trị nội khoa tối đa không đạt kết quả.
– Dị vật giải hình phẫu với người bệnh như lệch vẹo vách ngăn, bóng hơi cuốn giữa,…
– Có vấn đề thoái hóa polyp mũi xoang.
4. Chú ý từ bác sĩ
4.1. Một số lỗi cơ bản dễ gặp khi bệnh nhân chữa viêm mũi xoang.
Bác sĩ tai mũi họng cho biết, bệnh mũi xoang nếu không được điều trị sẽ để lại những biến chứng, trong đó, có nhiều biến chứng nguy hiểm: viêm họng mạn tính, polyp mũi, viêm tai giữa ứ dịch, viêm phế quản, nhức đầu dai dẳng, viêm tấy ổ mắt – viêm mí – viêm túi lệ, viêm dây thần kinh thị giác sau nhãn cầu, viêm cốt- tủy xương, viêm màng não, áp xe não viêm tắc tĩnh mạch hang,… Chính vì thế, cần điều trị sớm và đúng cách, tránh tình trạng tự điều trị với nhiều sai lầm nghiêm trọng:
– Sử dụng thuốc theo đơn cũ hoặc đơn thuốc của người khác
– Rửa mũi quá nhiều lần khi điều trị bệnh.
– Xịt oxymetazoline hydrochloride trong thời gian quá dài (quá 3 ngày), làm bệnh nặng hơn
– Tự pha nước muối súc họng
Cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ trong suốt quá trình chữa viêm xoang
4.2. Phòng bệnh mũi xoang
Để phòng viêm mũi xoang, bác sĩ tai mũi họng khuyến khích bệnh nhân: Cần có chế độ nghỉ ngơi, điều trị và ăn uống phù hợp khi bị cúm; không nên tiếp xúc với các yếu tố kích thích như bụi, khói thuốc, hóa chất,…; cần điều trị trào ngược dạ dày hiệu quả sớm; nên quan tâm đến những bất thường mũi; VA quá phát cần nạo đúng thời điểm; điều trị các khối u vòm họng; quan tâm, điều trị bệnh toàn thân. Đặc biệt, cần giữ ấm cơ thể và đảm bảo vấn đề vệ sinh cũng như bảo vệ mũi xoang trước các diễn biến bất ngờ của ngoại cảnh.
Ngoài ra, bác sĩ tai mũi họng cũng khuyên bệnh nhân nên khám sức khỏe tai mũi họng định kỳ để phòng ngừa các vấn đề bệnh lý. Bên cạnh đó, khi phát hiện tình trạng viêm mũi xoang, cần nhanh chóng điều trị bệnh từ sớm, tránh để bệnh kéo dài khó chữa và có nguy cơ xảy ra nhiều biến chứng khó lường có thể xảy ra.
