Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng là một trong những bệnh lý xương khớp phổ biến và ngày càng trẻ hóa tại Việt Nam. Căn bệnh này gây ra tình trạng đau lưng kéo dài, tê bì chân tay và ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động của người bệnh. Tuy nhiên, không ít bệnh nhân lại gặp phải những sai lầm nghiêm trọng trong quá trình điều trị, dẫn đến hậu quả nặng nề, thậm chí là tàn phế. Việc hiểu đúng về bệnh và lựa chọn phương pháp chữa trị phù hợp đóng vai trò then chốt giúp kiểm soát tốt tình trạng sức khỏe. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu những sai lầm thường gặp trong điều trị thoát vị đĩa đệm lưng, từ đó có cách phòng tránh hiệu quả hơn.

1. Tổng quan về thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng

1.1 Đĩa đệm và vai trò trong cột sống thắt lưng

Đĩa đệm là cấu trúc dạng thấu kính nằm giữa các đốt sống, gồm nhân nhầy bên trong và bao xơ bên ngoài. Chúng đóng vai trò như một “bộ giảm xóc” giúp cột sống linh hoạt, hấp thụ lực khi vận động. Khi phần nhân nhầy bị thoát ra ngoài qua bao xơ bị rách, sẽ gây ra tình trạng thoát vị đĩa đệm. Ở vùng thắt lưng, nơi chịu nhiều áp lực do nâng vật nặng và tư thế sai, đĩa đệm rất dễ tổn thương.

1.2 Nguyên nhân và biểu hiện điển hình của thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng

Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng thường bắt nguồn từ chấn thương, tư thế lao động sai hoặc thoái hóa do tuổi tác. Triệu chứng thường gặp gồm đau lưng âm ỉ hoặc dữ dội, lan xuống mông, đùi, cẳng chân, kèm theo tê bì, yếu cơ hoặc mất cảm giác. Nếu không điều trị sớm, người bệnh có thể mất khả năng vận động hoặc kiểm soát đại tiểu tiện.

Tình trạng thoát vị đĩa đệm có thể xảy ra ở nhiều vị trí, trong đó cột sống thắt lưng là vị trí phổ biến nhất.

2. Những sai lầm thường gặp trong trường hợp điều trị đĩa đệm cột sống thắt lưng bị thoát vị

2.1 Tự ý dùng thuốc giảm đau không theo chỉ định

Một trong những sai lầm phổ biến nhất là việc người bệnh tự ý sử dụng thuốc giảm đau, kháng viêm mà không có chỉ định từ bác sĩ. Dù thuốc có thể làm dịu cơn đau tạm thời, nhưng lại không tác động đến nguyên nhân gốc rễ. Việc lạm dụng lâu dài còn dẫn đến tổn thương gan, thận, thậm chí làm mờ triệu chứng, khiến bệnh diễn tiến nặng hơn mà người bệnh không hề hay biết.

Nhiều người cho rằng khi hết đau thì bệnh đã khỏi. Tuy nhiên, đây là quan điểm sai lầm bởi thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng là bệnh lý mạn tính, cần điều trị lâu dài và kết hợp đa phương pháp. Việc chỉ sử dụng thuốc mà không phục hồi chức năng có thể khiến bệnh tái phát liên tục.

2.2 Bỏ qua giai đoạn vật lý trị liệu và phục hồi chức năng

Nhiều bệnh nhân khi thấy cơn đau giảm liền bỏ dở quá trình trị liệu. Tuy nhiên, vật lý trị liệu là phương pháp giúp cơ bắp được củng cố, làm giảm áp lực lên đĩa đệm và hỗ trợ quá trình lành thương hiệu quả. Việc ngừng điều trị giữa chừng khiến các cấu trúc quanh cột sống yếu đi, làm tăng nguy cơ tái phát.

Thông qua các bài tập kéo giãn, xoa bóp hoặc chiếu tia hồng ngoại, vật lý trị liệu cải thiện lưu thông máu, giảm viêm và tăng cường linh hoạt. Nếu duy trì đều đặn, phương pháp này còn giúp tránh được can thiệp phẫu thuật không cần thiết.

2.3 Lạm dụng phương pháp nắn chỉnh xương khớp không chuyên

Một sai lầm khác của những người mắc bệnh này là tin tưởng vào các cơ sở nắn chỉnh xương không giấy phép hoặc tự ý nhờ người thân bẻ lưng. Những thao tác sai kỹ thuật có thể làm tình trạng tổn thương đĩa đệm nghiêm trọng hơn, thậm chí gây liệt nếu chèn ép vào tủy sống.

Chỉ nên thực hiện chỉnh cột sống dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa chỉnh hình hoặc chuyên viên vật lý trị liệu được đào tạo bài bản. Tuyệt đối không nên đến các điểm massage, bấm huyệt không rõ nguồn gốc hoặc thiếu chứng chỉ hành nghề.

Tự ý sử dụng thuốc giảm đau là một trong những sai lầm thường gặp của các bệnh nhân, có thể khiến tình trạng thoát vị cột sống thắt lưng trở nên trầm trọng hơn.

2.4 Quá kỳ vọng vào các bài thuốc dân gian

Nhiều người tin tưởng tuyệt đối vào lá cây, rượu thuốc hoặc đắp thuốc nam để “kéo đĩa đệm về vị trí cũ”. Tuy nhiên, cho đến nay, chưa có nghiên cứu khoa học nào chứng minh các bài thuốc này có thể thay đổi cấu trúc giải phẫu của đĩa đệm. Việc sử dụng không đúng cách còn gây bỏng, nhiễm trùng hoặc dị ứng da.

Một số bài thuốc nam có thể dùng bổ trợ như giảm đau, kháng viêm nhẹ, nhưng cần kết hợp với điều trị y học hiện đại. Quan trọng là phải có sự tư vấn từ bác sĩ để tránh tương tác thuốc và biến chứng không mong muốn.

3. Hướng điều trị đúng cho bệnh thoát vị đĩa đệm ở thắt lưng

3.1 Điều trị bảo tồn là lựa chọn đầu tiên

Đa số bệnh nhân bị thoát vị cột sống thắt lưng không cần phẫu thuật. Phác đồ điều trị thường bao gồm nghỉ ngơi hợp lý, dùng thuốc theo đơn, kết hợp vật lý trị liệu và thay đổi lối sống. Điều này giúp kiểm soát triệu chứng, làm chậm tiến triển bệnh mà không gây biến chứng.

Phẫu thuật chỉ được xem xét khi bệnh nhân bị chèn ép thần kinh nặng, mất kiểm soát tiểu tiện hoặc điều trị bảo tồn không có hiệu quả sau 6 tháng. Ngay cả khi phẫu thuật, người bệnh cũng cần tiếp tục phục hồi chức năng để tránh tái phát.

Khi có dấu hiệu nghi ngờ thoát vị đĩa đệm thắt lưng, cần thăm khám sớm và thực hiện các phương pháp chụp chiếu hiện đại để bắt bệnh chính xác.

3.2 Điều chỉnh tư thế sinh hoạt và vận động giúp cải thiện tình trạng thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng

Tư thế làm việc, ngồi lâu, bê vật nặng sai cách là nguyên nhân khiến đĩa đệm bị thoát vị. Do đó, người bệnh cần điều chỉnh tư thế đúng, thường xuyên nghỉ giữa giờ, tránh ngồi hoặc đứng một tư thế quá lâu. Đồng thời, tập các bài vận động nhẹ nhàng để duy trì sự linh hoạt cho cột sống.

Các môn thể thao như đi bộ, bơi lội, yoga giúp tăng cường cơ lưng, cơ bụng – những nhóm cơ có tác dụng nâng đỡ cột sống. Tuy nhiên, cần tránh các động tác cúi, xoay người mạnh vì dễ làm tình trạng nặng thêm. Hãy tham khảo chuyên gia phục hồi chức năng trước khi bắt đầu bất kỳ bài tập nào.

Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng là căn bệnh mạn tính nhưng có thể kiểm soát nếu được điều trị đúng cách và kịp thời. Việc mắc sai lầm trong điều trị không chỉ làm giảm hiệu quả chữa bệnh mà còn đẩy người bệnh đến nguy cơ tàn phế. Do đó, cần hiểu đúng về bệnh, tuyệt đối không tự ý điều trị hay nghe theo các lời khuyên thiếu cơ sở khoa học. Hãy chủ động thăm khám và lựa chọn cơ sở y tế uy tín để có phác đồ điều trị phù hợp, kết hợp với lối sống lành mạnh và tập luyện hợp lý để bảo vệ cột sống một cách bền vững.