Thuốc xổ không còn xa lạ gì với những người thường xuyên bị táo bón hoặc đã từng nội soi đại trực tràng. Loại thuốc này có tác dụng nhanh, hiệu quả cao nên thường được nhiều người lựa chọn khi không thể đi đại tiện tự nhiên. Tuy nhiên, việc dùng thuốc sai cách có thể gây ra các ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Bài viết dưới đây sẽ chỉ ra các mặt lợi – hại và hướng dẫn bạn dùng thuốc đúng cách.
Menu xem nhanh:
1. Tìm hiểu về thuốc xổ
1.1. Hiểu đúng về thuốc xổ
Thuốc xổ (hay thuốc nhuận tràng) thường được sử dụng để điều trị táo bón. Tác dụng chính của loại thuốc này là tăng nhu động ruột trong khoảng 8 đến 12 giờ đồng hồ. Nhờ vậy, cơ chế đào thải phân được thúc đẩy, đồng thời làm mềm phân và tạm thời giảm thiểu các triệu chứng táo bón. Trên thị trường hiện đang có 4 loại thuốc nhuận tràng phổ biến. Dựa vào triệu chứng cụ thể, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc phù hợp với người bệnh.
– Thuốc nhuận tràng tạo khối: Thành phần chứa các chất xơ, hoạt động theo cơ chế làm mềm phân và kích thích nhu động ruột. Sau khi uống từ 6 – 12 giờ thì thuốc sẽ có tác dụng, giúp người bị táo bón có thể đi đại tiện dễ dàng hơn.
– Thuốc nhuận tràng thẩm thấu: Có công dụng làm tăng độ ẩm, giúp chất thải dễ dàng di chuyển trong đường ruột và dễ dàng đưa ra ngoài. Thuốc sẽ phát huy tác dụng tối đa sau khoảng 2 – 3 ngày uống.
– Thuốc nhuận tràng kích thích: Hoạt động bằng cách tăng nhu động ruột, rút ngắn quá trình đẩy chất thải ra ngoài cơ thể. Loại thuốc này sẽ phát huy hiệu lực sau khoảng 6 – 12 giờ uống.
– Thuốc làm mềm phân: Có tác dụng sau khoảng 12 – 72 giờ. Loại thuốc này có tác dụng giảm sức căng của bề mặt chất thải, giúp phân dễ hấp thu nước. Nhờ vậy phân trở nên mềm và dễ đại tiện hơn.
Ngoài ra, có một số loại thuốc nhuận tràng ít phổ biến hơn là thuốc nhuận tràng muối, thuốc bôi trơn, thuốc nhuận tràng prokinetic đều có thể cho hiệu quả tương tự. Tuy nhiên, việc dùng thuốc điều trị táo bón cần được thực hiện dưới tư vấn của bác sĩ. Tuyệt đối không nên tự ý mua và dùng thuốc trong thời gian dài vì điều này dễ gây ra những biến chứng nguy hiểm.
Thuốc xổ thường được sử dụng để làm sạch lòng đại tràng trước khi nội soi
1.2. Khi nào cần dùng thuốc xổ?
Hãy chắc chắn rằng bạn sử dụng loại thuốc này vì thực sự cần thiết. Nếu bạn bị táo bón, trước tiên bạn hãy thử các biện pháp khắc phục tại nhà. Ví dụ như ăn nhiều chất xơ, uống nhiều nước và tập thể dục thường xuyên. Nếu các biện pháp khắc phục tại nhà không hiệu quả, bạn có thể thử dùng thuốc nhuận tràng không kê đơn. Tuy nhiên, ngay cả khi uống thuốc mà tình trạng táo bón vẫn không được cải thiện thì bạn nên tìm đến bác sĩ để được thăm khám và chẩn đoán kỹ lưỡng.
Trong nội soi tiêu hóa, thuốc xổ còn được sử dụng với tên gọi là thuốc làm sạch lòng đại tràng. Trước khi nội soi đại trực tràng, bệnh nhân cần đại tiện sạch phân với sự hỗ trợ của thuốc. Liều lượng sử dụng sẽ do bác sĩ chỉ định, căn cứ vào tình trạng của từng người.
2. Đừng lạm dụng thuốc xổ
Đây cũng là lời khuyên của các chuyên gia y tế dành cho người bị táo bón lâu năm. Thuốc xổ chỉ đạt hiệu quả khi được sử dụng hợp lý. Nếu lạm dụng thuốc trong thời gian dài thì sức khỏe có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
– Sử dụng thuốc quá liều lượng cho phép dễ dẫn đến tình trạng tiêu chảy, phân lỏng. Đây cũng là nguyên nhân khiến cơ thể bị mất nước và mất cân bằng điện giải. Lâu dầu, người bệnh có thể bị khô da, nhức đầu, chóng mặt, buồn nôn, mệt mỏi,…
– Lạm dụng thuốc có thể khiến ruột trở nên lười biếng và không thể hoạt động bình thường. Điều này có thể dẫn đến táo bón mãn tính và phụ thuộc vào loại thuốc này.
– Thuốc xổ có thể gây kích ứng và tổn thương niêm mạc ruột. Điều này có thể dẫn đến chảy máu, tiêu chảy, đau bụng và tăng nguy cơ mắc ung thư ruột kết.
– Phụ nữ mang thai sử dụng thuốc nhuận tràng có nguy cơ sảy thai hoặc ảnh hưởng đến thai nhi. Ở phụ nữ đang cho con bú, sử dụng thuốc xổ có thể gây ra tình trạng tiêu chảy ở trẻ.
Phụ nữ đang mang thai không nên sử dụng thuốc xổ
3. Lưu ý khi sử dụng thuốc xổ
Để đảm bảo an toàn, đồng thời phát huy tối đa hiệu quả của thuốc thì người bệnh nên tuân theo một số lưu ý sau đây:
– Chỉ sử dụng thuốc nhuận tràng khi cần thiết và không nên được sử dụng thường xuyên trong thời gian dài.
– Đọc kỹ hướng dẫn trên nhãn hoặc tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ.
– Bắt đầu với liều lượng thấp nhất và tuyệt đối không được dùng quá liều lượng cho phép.
– Uống nhiều nước khi sử dụng thuốc xổ vì nước giúp thuốc hoạt động hiệu quả hơn, đồng thời ngăn ngừa mất nước.
– Ngừng sử dụng thuốc nếu xuất hiện triệu chứng tiêu chảy hoặc đau bụng.
– Chống chỉ định dùng thuốc với những người bị viêm ruột, tắc ruột, mất nước, mắc bệnh tim, bệnh thận, phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú.
Thông thường, thời gian dùng thuốc sẽ không kéo dài quá 10 ngày. Nếu tình trạng táo bón vẫn không được cải thiện ngay cả khi dùng thuốc thì người bệnh cần lập tức đến bệnh viện để thăm khám. Đừng chủ quan bởi một số bệnh lý nguy hiểm như ung thư đại trực tràng cũng có triệu chứng tương đồng và dễ nhầm lẫn với táo bón.
Nhiều bệnh lý tiêu hóa có triệu chứng tương tự với táo bón
Bên cạnh việc sử dụng thuốc, bạn cũng có thể áp dụng một số cách chữa táo bón bằng tự nhiên như ăn nhiều chất xơ, uống nhiều nước, thường xuyên tập thể dục, thay đổi thói quen để vệ sinh. Nếu phải dùng thuốc nhuận tràng, hãy thận trọng trong quá trình sử dụng và tuân theo chỉ định của bác sĩ để đảm bảo an toàn.
Tại Hệ thống Y tế Thu Cúc TCI hiện đang sở hữu chuyên khoa tiêu hóa với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, cùng trang thiết bị y tế hiện đại, đảm bảo đầy đủ năng lực thăm khám và tư vấn các bệnh lý liên quan đến tiêu hóa. Nếu bạn vẫn còn bất kỳ thắc mắc nào thì đừng ngại ngần liên hệ ngay với bệnh viện để được bác sĩ tư vấn kỹ lưỡng.
