Tại Việt Nam có gần 3 triệu trẻ em mắc các tật khúc xạ, trong số đó có tới hơn 2/ 3 trẻ bị cận thị. Vậy tật khúc xạ học đường là gì? Làm sao để phòng tránh? Cùng Thu Cúc TCI tìm hiểu ngay về vấn đề cận thị học đường này nhé.
Menu xem nhanh:
1. Tật khúc xạ học đường là gì?
Tật khúc xạ là cái tên quen thuộc với rất nhiều người và dùng để chỉ các rối loạn về mắt. Có 4 loại tật khúc xạ phổ biến gồm: cận thị, loạn thị, viễn thị và lão thị.
Tật khúc xạ học đường là gì mà nhiều trẻ bị mắc vậy? (minh họa)
Mọi lứa tuổi từ già đến trẻ đều có thể bị tật khúc xạ. Trong đó, thường gặp nhất ở đối tượng học sinh, sinh viên, dân văn phòng, người tiếp xúc nhiều với máy tính, người cao tuổi… Theo thông tin Bộ Y Tế cung cấp 2020, tỷ lệ mắc tật khúc xạ ở thanh thiếu niên đang tăng cao với:
– Khoảng 15%-20% thanh thiếu niên mắc ở nông thôn.
– Khoảng 30%-40% thanh thiếu niên mắc ở thành phố.
– Nếu tính số trẻ từ 6 – 15 tuổi trên cả nước, tỷ lệ mắc khúc xạ học đường sẽ khoảng 20%. Tức là tương đương gần 3 triệu em.
2. Có mấy loại tật khúc xạ?
Các loại tật khúc xạ phổ biến hiện nay bao gồm:
2.1 Cận thị
Đây là tình trạng các tia sáng song song đi vào mắt rồi hội tụ trước võng mạc, khi đó mắt ở trạng thái nghỉ không điều tiết. Người bị cận thị sẽ chỉ nhìn rõ những vật ở gần, nhưng khi vật ở xa thì nhìn thấy mờ. Mọi người đều có khả năng bị cận thị, thường gặp nhất ở học sinh, sinh viên, dân văn phòng,… Độ cận thị sẽ được đo theo đơn vị điốp (Diop).
2.2 Viễn thị
Đây là tình trạng tiêu điểm sau nằm ở sau võng mạc, khiến mắt cả nhìn xa và nhìn gần đều không rõ. Khi nhìn, mắt luôn phải điều tiết để chỉnh ảnh của vật ra phía trước trùng lên trên võng mạc. Viễn thị thường do bẩm sinh là chủ yếu. Ngoài ra, số ít có thể đến từ: người có giác mạc dẹt, người bị sẹo giác mạc mắt,…
2.3 Loạn thị
Loạn thị là tình trạng giác mạc người bệnh có độ cong khác nhau, hình ảnh thu được trên mắt bị hội tụ tại nhiều điểm trên võng mạc. Chính điều này khiến người loạn thị nhìn bị mờ nhòe, ảnh mọi vật không rõ ràng. Tật loạn thị có thể do nhiều nguyên nhân như: bẩm sinh, cận thị, viễn thị,…
2.4 Lão thị
Lão thị về bản chất khá giống với viễn thị kể trên nhưng khác nguyên nhân. Người bị lão thị chỉ nhìn rõ những vật ở xa, nhìn gần thì thấy mờ. Đa số mọi người đều quan tâm đến cận thị nhiều hơn bởi lão thị thường xảy ra ở người già. Trong quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể, chúng ta rất khó để phòng tránh và ngăn ngừa lão thị. Bởi vì chức năng điều tiết mắt hoàn toàn nhờ vào khả năng đàn hồi thủy tinh thể. Mà theo thời gian thủy tinh thể dần lão hóa, xơ cứng, đàn hồi kém và điều tiết hạn chế dẫn đến nhìn gần bị mờ.
3. Nguyên nhân dẫn đến các tật khúc xạ học đường
Có nhiều nguyên nhân gây nên các tật khúc xạ ở lứa tuổi học đường. Trong đó, có 2 nguyên nhân chủ yếu là: yếu tố di truyền và môi trường. Di truyền là yếu tố khó có thể phòng tránh và chiếm tỷ lệ thấp. Những gia đình có cha mẹ bị tật khúc xạ thì con cái cũng dễ mắc hơn.
Trẻ học bài cúi sát bàn với tư thế không đúng có thể mắc tật khúc xạ (minh họa)
Môi trường là yếu tố lớn nhất khiến trẻ bị tật khúc xạ. Bởi vì đa số các bé bị cận khi đến tuổi đi học. Chính môi trường, thói quen sinh hoạt làm cho mắt bị ảnh hưởng. Những hoạt động đọc chữ nơi thiếu sáng, lạm dụng đồ điện tử điện thoại – tivi,… gây ảnh hưởng không nhỏ.
Một số nguyên nhân khác cũng gây tật khúc xạ: lão hóa thể thủy tinh, tổn thương mắt, vệ sinh mắt sai cách, tuổi tác, tiếp xúc ánh sáng mạnh (tia lửa hàn)…
4. Triệu chứng của các tật khúc xạ ở học đường
Bất kỳ tật khúc xạ nào cũng khiến thị lực kém đi và ảnh hưởng cuộc sống người bệnh. Vậy làm sao để nhận biết trẻ mắc tật khúc xạ gì? Một số triệu chứng mắc tật khúc xạ có thể kể đến như sau:
– Triệu chứng chính là trẻ sẽ không nhìn rõ các vật ở xa, vật ở gần hoặc cả hai. Lúc đó, tầm nhìn của người mắc tật khúc xạ thường rất mơ hồ.
– Trẻ mắc tật khúc xạ thường hay nheo mắt. Khi trẻ nhìn quá lâu sẽ có hiện tượng mỏi mắt (như khi xem điện thoại, tivi).
– Bên cạnh đó, trẻ kêu nhức đầu cũng là một triệu chứng ba mẹ cần lưu tâm. Bởi hiện tượng này xảy ra khi trương lực cơ mi bù trừ quá mức gây nên, hoặc do nheo mắt và cau mày kéo dài.
– Ngoài nheo mắt khi đọc, việc trẻ chớp mắt hoặc dụi mắt nhiều là những biểu hiện của tật khúc xạ học đường. Nhiều khi trẻ không biết tầm nhìn của mình đang bị ảnh hưởng ra sao, nên phụ huynh cần để ý và khám mắt định kỳ cho con nhé.
5. Cách phòng chống tật khúc xạ ở học đường
Dù không quá nguy hiểm nhưng tật khúc xạ ở các bé độ tuổi đi học ít nhiều cũng gây phiền toái cho cuộc sống của con. Vì vậy ba mẹ cần chủ động phòng chống tật khúc xạ và bảo vệ đôi mắt con khỏe mạnh. Cụ thể ba mẹ cần chủ động phòng tật khúc xạ như sau:
5.1 Tạo thói quen tốt cho mắt trẻ
Uốn nắn con từ những thói quen đơn giản hằng ngày như:
– Khi ngồi đọc và viết chữ mắt con phải cách mặt bàn và sách ít nhất 30cm.
– Tư thế học tập thẳng lưng, ngồi học ngay ngắn.
– Xem tivi dưới 2 tiếng mỗi ngày và ngồi cách tivi ít nhất 2m.
– Dùng điện thoại khi có sự cho phép của ba mẹ và tuyệt đối không dùng liên tục trong thời gian dài.
– Tạo thói quen cho mắt nghỉ ngơi và áp dụng quy tắc 20-20-20. Tức là sau 20 phút dùng điện thoại, tivi thì nên cho mắt nghỉ 20s bằng cách nhìn xa 20 feet (khoảng 6m).
5.2 Tham gia hoạt động ngoài trời hằng tuần
Ngoài ra, ba mẹ nên cho con tham gia các hoạt động ngoài trời hằng tuần để cải thiện sức khỏe cũng như thị lực của trẻ.
5.3 Khám mắt định kỳ 6 tháng/lần
Đừng quên, đưa trẻ đi khám mắt định kỳ ít nhất 6 tháng/lần tại bệnh viện uy tín. Thấy con có các biểu hiện: đứng gần mới nhìn rõ các vật, nheo mắt, nghiêng đầu, cúi sát bàn, dụi mắt,… cần đưa con đi khám ngay. Phát hiện sớm những dấu hiệu đầu tiên bị tật khúc xạ giúp bác sĩ có phương án điều trị kịp thời.
Trẻ khám mắt tại Thu Cúc TCI sẽ được kiểm tra kỹ càng để phát hiện các tật khúc xạ
5.4 Chế độ ăn đủ và đa dạng
Cuối cùng, một chế độ dinh dưỡng đầy đủ và đa dạng giúp trẻ khỏe mạnh từ bên trong và hạn chế nguy cơ mắc tật khúc xạ. Các thực phẩm khuyên dùng như: cà rốt, khoai lang, đu đủ (nhiều vitamin A); cải bó xôi, trứng sữa cũng rất tốt.
Hy vọng những thông tin về tật khúc xạ học đường là gì và cách phòng tránh kể trên hữu ích với các phụ huynh. Đừng quá lo lắng khi con có các dấu hiệu bất thường, thay vào đó ba mẹ hãy liên hệ tới Thu Cúc TCI để được tư vấn ngay nhé.
