Probiotics – hay men vi sinh, vi khuẩn sống mang đến nhiều lợi ích cho hệ tiêu hóa của bạn, cũng như giúp duy trì sức khỏe và khả năng đề kháng. Bài viết này cùng bạn tìm hiểu thêm về Probiotics cũng như cách sử dụng phù hợp.
Menu xem nhanh:
1. Probiotics là gì, hoạt động ra sao?
1.1. Probiotics được định nghĩa như thế nào?
Probiotics, hay men vi sinh, lợi khuẩn, là những vi khuẩn có lợi cho hệ tiêu hóa và cơ thể nói chung. Probiotics giúp tiêu thụ thức ăn tốt hơn, giữ cho cơ thể khỏe mạnh và chống lại bệnh tật. Ngoài ra, nhiều người nhận thấy được những lợi ích từ men vi sinh như giảm khó chịu từ các bệnh lý ở bụng như đầy hơi khó tiêu, hạn chế tình trạng tiêu chảy và táo bón,..
Trên thực tế, có khá nhiều chế phẩm sinh học đóng vai trò như probiotics, mỗi loại sẽ được nhà sản xuất hướng đến một đối tượng khác nhau. Tuy nhiên, phổ biến nhất là hai nhóm Lactobacillus và nhóm Bifidobacterium. Bên cạnh đó, một số chủng khác như Saccharomyces, một số chủng e.coli cũng đang được nghiên cứu và hứa hẹn tiềm năng trong sản xuất men vi sinh.
Để ứng dụng probiotics vào cuộc sống, các nhà sản xuất làm bất hoạt các chủng lợi khuẩn trên, đông khô sau đó bào chế dưới các dạng phù hợp như viên nén, viên nang, hỗn hợp uống, bột hòa tan,… Các vi khuẩn lợi này sẽ hoạt động sau khi được đưa vào bên trong cơ thể. Ngoài ra, probiotics còn có sẵn trong nhiều thực phẩm hàng ngày như sữa chua, đồ lên men.
Giữa hai loại bào chế và tự nhiên, mỗi loại có một ưu điểm khác nhau: Đối với bào chế thì nồng độ lợi khuẩn cao hơn, hạn sử dụng lâu hơn. Trong khi đó, probiotics từ thực phẩm dễ tiếp cận và sử dụng hơn mà không cần đến tư vấn của bác sĩ.
1.2. Probiotics hoạt động như thế nào trong hệ tiêu hóa?
Các probiotic làm việc trong hệ thống tiêu hóa chủ yếu bằng cách cải thiện hệ thống miễn dịch và đường ruột của cơ thể, loại bỏ các vi khuẩn có hại có thể gây bệnh và tạo ra môi trường lợi khuẩn an toàn.
Sau đây là một số lợi ích mà men vi sinh mang lại cho hệ tiêu hóa:
– Giảm mức độ và thời gian mắc một số bệnh tiêu chảy lây nhiễm phổ biến
– Hỗ trợ điều trị đầy hơi, giảm táo bón, cải thiện hội chứng ruột kích thích
– Hỗ trợ ngăn ngừa và điều trị bệnh lý viêm đại tràng và viêm túi thừa
– Giúp tăng cường sức đề kháng và giảm triệu chứng đau bụng ở những trẻ bú mẹ hoàn toàn.
– Ngăn chặn các vi khuẩn gây hại xâm nhập vào đường ruột, bám vào niêm mạc ruột và gây bệnh
– Cải thiện sức mạnh của hàng rào niêm mạc ruột trong việc chống lại nhiễm trùng, ngăn chặn sự hấp thu độc tố của vi khuẩn gây bệnh.
– Ngoài ra, probiotics còn tăng cường khả năng của hệ thống cơ thể nói chung, giúp cơ thể có đủ “sức” chống lại sự xâm nhập của vi khuẩn gây bệnh nói chung.
2. Sử dụng Probiotics trong điều trị các bệnh lý tiêu hóa cần lưu ý gì?
2.1. Men vi sinh hỗ trợ điều trị các bệnh lý tiêu hóa như thế nào?
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng probiotics có thể ngăn ngừa hoặc điều trị tiêu chảy do kháng sinh. Probiotics cũng có thể giúp ngăn và giảm mức độ nghiêm trọng khi mắc bệnh tiêu chảy truyền nhiễm cấp tính ở trẻ em và người lớn.
Điều trị táo bón ở người lớn bằng cách uống thêm men vi sinh hoặc ăn thực phẩm chứa nhiều men vi sinh: Điều này giúp cho phân mềm hơn và dễ dàng đi qua đại tràng. Nhờ vậy, có thể thấy Probiotics có thể làm tăng tần suất đi tiêu và giảm thời gian vận chuyển chất rắn trong đường ruột.
Men vi sinh có thể giúp giảm triệu chứng kích thích của hội chứng ruột, chẳng hạn như chướng bụng, đầy hơi và khó chịu ở bụng. Tác dụng này đạt được khi điều trị hội chứng ruột kích thích ở cả trẻ em và người lớn.
Ngoài ra, nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng Probiotics cũng có thể mang lại những tác dụng nhất định cho những người bị viêm loét đại tràng, ngoài những phương pháp điều trị thông thường ra. Tuy nhiên cần lưu ý bệnh lý này không thể chỉ điều trị bằng men vi sinh, người bệnh cần điều trị bằng phương pháp y tế được bác sĩ chỉ định.
2.2. Sử dụng Probiotics không đúng chỉ định gây ra tác dụng phụ hay không?
Đối dạng bào chế (không phải dạng men có sẵn trong thực phẩm), Probiotics là các chủng vi khuẩn có lợi đã tồn tại trong một thời gian dài và đã được chứng minh là an toàn, đặc biệt ở những người khỏe mạnh. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, bác sĩ phải chỉ định sử dụng thay vì bệnh nhân tự ý mua về sử dụng. Việc lạm dụng hoặc sử dụng không đúng cách chế phẩm sinh học này sẽ không gây ra tác dụng phụ không mong muốn.
Những người có hệ thống miễn dịch đã bị tổn hại thường có nguy cơ ảnh hưởng có hại từ việc sử dụng men vi sinh. Tương tự như vậy, khi probiotics được xem xét cho những người có nguy cơ cao, chẳng hạn như trẻ sinh non hoặc bệnh nhân cần chăm sóc đặc biệt, lợi ích tiềm ẩn của chúng nên được xem xét kỹ lưỡng so với những lợi ích tiềm ẩn của chúng.
Ngoài ra, men vi sinh có thể gây ra nhiễm trùng, nhiễm ngoại độc tố do các chủng vi sinh vật tiêu thụ vào và chuyển gen kháng kháng sinh từ các chủng vi sinh vật này sang các vi sinh vật thường trú trong đường tiêu hóa.
2.3. Cần làm gì khi có các vấn đề về tiêu hóa: Sử dụng Probiotics như thế nào?
Với những tác dụng phụ khi sử dụng sai chỉ định như trên, rất khó để xác định liệu bổ sung men vi sinh có tốt cho cơ thể mỗi người hay không. Ngoài ra, câu hỏi đặt ra là: cần chọn loại chế phẩm nào cho phù hợp khi có nhiều sản phẩm trên thị trường?
Bởi vậy, bạn nên thăm khám tình trạng sức khỏe nói chung, hệ tiêu hóa nói riêng và tham vấn bác sĩ để được hướng dẫn sử dụng sản phẩm đúng chỉ định, liều lượng dùng. Điều này giúp bạn vừa đạt được hiệu quả, vừa tránh tác dụng không mong muốn.
Ngoài ra, nếu có các bất thường về tiêu hóa, bệnh nhân nên thăm khám bác sĩ để có phương án điều trị thay vì lạm dụng Probiotics trong mọi trường hợp.