Liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên là tình trạng rối loạn thần kinh phổ biến gây ảnh hưởng đến khả năng cử động của cơ mặt. Bệnh lý này có thể xuất hiện đột ngột, gây méo miệng, mất cảm giác ở một bên mặt và nhiều triệu chứng khó chịu khác. Liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn tác động đến chất lượng cuộc sống và tâm lý của người bệnh. Vậy nguyên nhân nào dẫn đến liệt dây thần kinh này và cách điều trị ra sao?
Menu xem nhanh:
1. Liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên là bệnh gì?
Liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên là tình trạng dây thần kinh số 7 bị tổn thương, dẫn đến mất chức năng kiểm soát cơ mặt. Cũng bởi vậy, người bệnh gặp khó khăn trong việc cử động cơ miệng, mắt và các cơ vùng mặt.
Bệnh liệt 7 ngoại biên có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, không phân biệt giới tính. Đa số các trường hợp là liệt mặt Bell (Bell’s Palsy), xuất hiện đột ngột và không rõ nguyên nhân cụ thể.
Liệt dây thần kinh số 7 là tình trạng dây thần kinh này bị tổn thương, dẫn đến mất chức năng kiểm soát cơ mặt.
2. Nguyên nhân gây liệt dây 7 ngoại biên
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên, bao gồm nhiễm trùng, chấn thương và rối loạn thần kinh.
2.1. Nhiễm virus và vi khuẩn
Virus là nguyên nhân phổ biến nhất gây liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên. Một số loại virus có liên quan đến tình trạng tổn thương dây thần kinh số 7 bao gồm:
– Virus herpes simplex (HSV-1) – tác nhân gây bệnh zona thần kinh.
– Virus Varicella-zoster – virus gây thủy đậu và zona thần kinh.
– Virus Epstein-Barr – virus gây bệnh bạch cầu đơn nhân.
Ngoài virus, một số vi khuẩn như Mycobacterium leprae (vi khuẩn gây bệnh phong) cũng có thể là nguyên nhân gây tổn thương dây thần kinh số 7.
2.2. Chấn thương do tai nạn và tác động ngoại lực
Chấn thương vùng đầu, mặt hoặc tai có thể gây ảnh hưởng đến dây thần kinh số 7, làm gián đoạn tín hiệu thần kinh truyền đến cơ mặt. Các nguyên nhân chấn thương phổ biến gây liệt dây 7 ngoại biên bao gồm:
– Tai nạn giao thông, té ngã gây va đập mạnh vào vùng đầu.
– Phẫu thuật vùng đầu cổ làm tổn thương dây thần kinh số 7.
– Các chấn thương xảy ra do tai nạn thể thao.
2.3. Bệnh lý nền và rối loạn thần kinh
Một số bệnh lý mạn tính cũng có thể là yếu tố kích thích, làm tăng nguy cơ mắc liệt dây thần kinh 7, bao gồm:
– Đái tháo đường: Tiểu đường làm tăng nguy cơ viêm dây thần kinh ngoại biên.
– Tăng huyết áp: Bệnh làm giảm lưu thông máu đến dây thần kinh số 7.
– Nhồi máu não, u não: Có thể chèn ép dây thần kinh số 7, gây liệt mặt.
Tăng huyết áp là một trong những yếu tố gây liệt dây thần kinh số 7.
3. Triệu chứng liệt do tổn thương dây thần kinh số 7
Liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên có thể biểu hiện và nhận biết qua các dấu hiệu đặc trưng sau:
3.1. Triệu chứng ban đầu
– Đột ngột méo miệng, khó nhắm mắt ở bên mặt bị liệt.
– Mất cảm giác hoặc tê bì một bên mặt.
– Đau xung quanh tai, lan đến cổ và đầu.
3.2. Triệu chứng tiến triển
– Khó cử động cơ mặt, không thể cười hoặc nhăn trán.
– Chảy nước dãi, nói khó, ăn uống gặp trở ngại.
– Nhạy cảm với âm thanh hoặc giảm thính lực ở bên bị ảnh hưởng.
4. Cách điều trị tình trạng liệt dây 7 ngoại biên
Dựa vào mức độ tổn thương của dây thần kinh, bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp để phục hồi chức năng dây thần kinh số 7 của người bệnh, bao gồm dùng thuốc, vật lý trị liệu và phẫu thuật. Quá trình điều trị cần sự kiên trì và tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa Nội thần kinh.
4.1. Điều trị bằng thuốc
Trong giai đoạn đầu, việc sử dụng thuốc giúp kiểm soát viêm và giảm triệu chứng. Các nhóm thuốc thường dùng để điều trị liệt dây thần kinh số 7 bao gồm:
– Corticosteroid: Loại thuốc giúp giảm viêm và sưng dây thần kinh.
– Thuốc kháng virus: Được chỉ định nếu nguyên nhân do virus, điển hình là Acyclovir hoặc Valacyclovir.
– Thuốc giảm đau và giãn cơ: Paracetamol, Ibuprofen giúp giảm đau hiệu quả.
Tuy nhiên, cần tham khảo ý kiến bác sĩ khi sử dụng các loại thuốc này và tuân thủ theo hướng dẫn về liều lượng, thời gian và cách dùng thuốc để đảm bảo kết quả điều trị cao nhất và hạn chế các tác dụng phụ không mong muốn.
4.2. Vật lý trị liệu để phục hồi chức năng
Vật lý trị liệu đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục chức năng cơ mặt. Một số phương pháp vật lý trị liệu giúp khắc phục tổn thương ở dây thần kinh số 7 thường được áp dụng trong trường hợp này gồm:
– Xoa bóp, châm cứu: Phương pháp này giúp kích thích dây thần kinh bị tổn thương.
– Bài tập vận động mặt: Gồm tập cười, nhắm mắt, nhăn trán giúp tăng khả năng phục hồi.
– Dùng máy kích thích điện: Hỗ trợ phục hồi cơ mặt bằng dòng điện nhẹ.
4.3. Phẫu thuật – chỉ dùng trong trường hợp nặng
Nếu tình trạng liệt dây thần kinh số 7 kéo dài trên 6 tháng và không có dấu hiệu phục hồi, bác sĩ có thể xem xét can thiệp phẫu thuật để giúp giảm chèn ép, tăng lưu thông máu đến dây thần kinh hoặc khắc phục khi dây thần kinh bị tổn thương nghiêm trọng.
Chuyên gia Nội thần kinh – Thu Cúc TCI giàu kinh nghiệm trực tiếp khám và điều trị liệt dây 7 ngoại biên cho người bệnh.
5. Cách phòng ngừa bệnh liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên
Dù không thể ngăn chặn hoàn toàn, nhưng một số biện pháp dưới đây có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh:
– Giữ ấm cơ thể, đặc biệt là vùng mặt và tai, tránh gió lạnh tác động.
– Duy trì lối sống lành mạnh, chế độ ăn uống cân bằng và thực hiện tập thể dục thường xuyên.
– Điều trị hiệu quả các bệnh lý nền như tiểu đường, tăng huyết áp.
– Hạn chế căng thẳng, stress, ngủ đủ giấc để tăng cường hệ miễn dịch.
Liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên là tình trạng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng cử động cơ mặt và chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, bệnh có thể được kiểm soát và phục hồi. Việc duy trì thói quen sống lành mạnh, kết hợp điều trị y khoa đúng cách sẽ giúp hạn chế nguy cơ mắc bệnh cũng như đẩy nhanh quá trình hồi phục. Nếu bạn gặp phải bất kỳ triệu chứng nào nghi ngờ là liệt dây thần kinh 7 ngoại biên, hãy đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.
