Khó nuốt nước bọt, hay còn gọi là chứng nuốt khó, là một triệu chứng phổ biến nhưng lại thường bị bỏ qua. Triệu chứng khó nuốt nước bọt có thể gây ra cảm giác khó chịu, đau đớn và thậm chí có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Bài viết này sẽ phân tích nguyên nhân, triệu chứng và các biện pháp điều trị hiệu quả đối với tình trạng khó nuốt nước bọt, giúp bạn hiểu rõ hơn về hiện tượng này.
Menu xem nhanh:
1. Triệu chứng khó nuốt nước bọt biểu hiện như thế nào?
Khó nuốt nước bọt có thể xuất hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, từ cảm giác vướng víu ở cổ họng, cảm giác đau khi nuốt cho đến cảm giác như có một vật cản không cho nước bọt hoặc thức ăn đi qua cổ họng. Người bị khó nuốt nước bọt thường mô tả rằng họ có thể cảm thấy:
– Cảm giác nghẹn: Như có một thứ gì đó mắc kẹt trong cổ họng hoặc thực quản, cản trở việc nuốt.
– Khó thở khi nuốt: Nước bọt không được nuốt trơn tru, khiến người bệnh cảm thấy như khó thở hoặc nghẹn.
– Đau khi nuốt: Một số người có thể cảm thấy đau khi cố gắng nuốt nước bọt, thậm chí cả khi không nuốt thức ăn.
– Tăng tiết nước bọt: Trong một số trường hợp, khó nuốt đi kèm với việc tiết nhiều nước bọt, khiến người bệnh liên tục phải nhổ nước bọt.
– Khản giọng hoặc giọng nói thay đổi: Khi triệu chứng nặng, người bệnh có thể nhận thấy giọng nói của mình trở nên khàn và yếu hơn do áp lực ở cổ họng.
Nếu tình trạng khó nuốt nước bọt diễn ra kéo dài, người bệnh có thể gặp phải những triệu chứng khác như giảm cân do khó ăn uống, ho nhiều và sặc khi ăn, hoặc viêm họng do nước bọt tích tụ. Những triệu chứng này đều có thể ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Tình trạng khó khăn, đau mỗi khi nuốt nước bọt đôi khi có thể xảy ra.
2. Nguyên nhân gây ra chứng khó nuốt nước bọt
Có nhiều nguyên nhân gây ra triệu chứng khó nuốt nước bọt, từ những nguyên nhân đơn giản như viêm họng đến các bệnh lý nghiêm trọng hơn như rối loạn thần kinh hoặc bệnh lý về thực quản. Một số nguyên nhân gây khó nuốt phổ biến bao gồm:
2.1 Viêm họng và nhiễm trùng hô hấp trên gây triệu chứng khó nuốt nước bọt
Viêm họng, đặc biệt khi kèm theo các bệnh lý nhiễm trùng đường hô hấp trên như cúm, cảm lạnh, viêm amidan có thể làm cho cổ họng sưng tấy, gây ra tình trạng khó nuốt nước bọt. Khi viêm, niêm mạc họng sẽ sưng lên, dẫn đến cảm giác đau và khó khăn trong quá trình nuốt.
2.2 Khối u ở vùng cổ hoặc thực quản
Khối u, dù là u lành tính hay ác tính, có thể chèn ép lên thực quản hoặc các cơ quan liên quan, cản trở đường nuốt và gây ra cảm giác khó nuốt. Nếu bạn gặp triệu chứng khó nuốt kéo dài mà không có dấu hiệu thuyên giảm, đó có thể là một cảnh báo về sự tồn tại của khối u.
2.3 Bệnh trào ngược dạ dày – thực quản (GERD)
Bệnh GERD, hay trào ngược dạ dày-thực quản, là một trong những nguyên nhân chính gây ra cảm giác khó nuốt nước bọt. Dịch axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản, gây ra viêm loét thực quản và làm tổn thương các mô, dẫn đến cảm giác đau khi nuốt.
2.4 Rối loạn thần kinh
Các bệnh lý liên quan đến hệ thần kinh như Parkinson, xơ cứng bì hoặc đột quỵ có thể ảnh hưởng đến khả năng điều khiển cơ bắp của người bệnh, bao gồm cả các cơ điều khiển quá trình nuốt. Khi cơ chế này bị rối loạn, người bệnh sẽ gặp khó khăn trong việc nuốt nước bọt hoặc thức ăn.
2.5 Bệnh lý thực quản
Một số bệnh lý như co thắt thực quản, hẹp thực quản hay chứng thực quản Barrett cũng có thể làm cho thực quản bị hẹp lại hoặc co thắt không đều, gây ra khó khăn trong quá trình nuốt.
Trào ngược dạ dày thực quản là một nguyên nhân gây khó nuốt.
3. Khó nuốt nước bọt có nguy hiểm không?
Không phải lúc nào triệu chứng khó nuốt nước bọt cũng là vấn đề đáng lo ngại, đặc biệt nếu nó chỉ xảy ra trong thời gian ngắn và có thể tự khỏi. Tuy nhiên, nếu bạn gặp bất kỳ dấu hiệu nào dưới đây, bạn nên đi khám bác sĩ ngay:
– Triệu chứng kéo dài từ vài tuần trở lên.
– Cảm thấy nghẹn hoặc khó thở khi nuốt.
– Đau ngực hoặc cổ khi nuốt.
– Ho nhiều hoặc nghẹt thở khi ăn uống.
– Sút cân mà không rõ nguyên nhân.
– Tiết nhiều nước bọt hơn so với bình thường.
Triệu chứng này trong nhiều trường hợp có thể là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn, như khối u, bệnh lý thần kinh hoặc bệnh lý về thực quản, vì vậy cần có sự can thiệp của chuyên gia y tế để chẩn đoán và điều trị kịp thời.
4. Phương pháp chẩn đoán khi gặp tình trạng khó nuốt nước bọt
Khi đi khám bác sĩ, người bệnh sẽ được hỏi về các triệu chứng, tiền sử bệnh và có thể được chỉ định một số phương pháp chẩn đoán nhằm xác định nguyên nhân gây ra chứng khó nuốt nước bọt. Một số phương pháp chẩn đoán nuốt khó phổ biến bao gồm:
4.1 Nội soi thực quản
Phương pháp này sử dụng ống nội soi để kiểm tra trực tiếp bên trong thực quản và dạ dày, giúp phát hiện các bất thường như khối u, viêm loét hoặc hẹp thực quản.
4.2 X-quang thực quản
X-quang có thể được thực hiện để kiểm tra cấu trúc của thực quản, giúp phát hiện các vấn đề như co thắt hoặc hẹp thực quản. Một chất có tên barium thường được dùng trong quá trình này để tăng độ nhận diện hình ảnh.
4.3 Đo áp lực thực quản khi có triệu chứng khó nuốt nước bọt
Đây là một kỹ thuật giúp đo lường áp lực tại thực quản trong quá trình nuốt nhờ một ống thông gắn cảm biến được đưa vào thực quản. Phương pháp này được thực hiện để đánh giá khả năng nuốt và cơ chế hoạt động của các cơ quan liên quan trong quá trình nuốt, từ đó để phát hiện các rối loạn về chức năng.
Tại Bệnh viện ĐKQT Thu Cúc, phương pháp đo áp lực thực quản độ phân giải cao (HRM) được ứng dụng hiệu quả trong chẩn đoán các bệnh lý thực quản, đặc biệt là các bệnh lý liên quan đến rối loạn nuốt, bên cạnh đó, phân biệt với bệnh GERD có triệu chứng tương tự. Trong trường hợp nghi ngờ GERD, kỹ thuật đo pH thực quản 24 giờ sẽ được sử dụng nhằm đánh giá lượng axit trong thực quản, đánh giá số lượng và tính chất cơn trào ngược. Đội ngũ bác sĩ và kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm của Thu Cúc TCI đưa ra chỉ định phù hợp sau quá trình thăm khám kỹ càng và thực hiện các kỹ thuật một cách nhẹ nhàng, giúp bệnh nhân an tâm và thoải mái tối đa.
Đo HRM thực quản là phương pháp quan trọng chẩn đoán các rối loạn nuốt.
5. Phương pháp điều trị chứng khó nuốt nước bọt
Việc điều trị chứng khó nuốt nước bọt phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể. Dưới đây là một số phương pháp điều trị tình trạng khó nuốt nước bọt thường được sử dụng:
5.1 Thuốc điều trị
Nếu nguyên nhân là do viêm họng hoặc bệnh GERD, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng viêm, thuốc kháng axit hoặc thuốc giảm đau để làm dịu các triệu chứng và cải thiện khả năng nuốt. Các thuốc như thuốc kháng sinh (nếu có nhiễm trùng), thuốc ức chế bơm proton (PPI) có thể được sử dụng trong trường hợp GERD.
5.2 Liệu pháp phục hồi chức năng nuốt
Đối với những người mắc các bệnh lý liên quan đến thần kinh, việc tập luyện các bài tập phục hồi chức năng nuốt có thể giúp cải thiện tình trạng. Liệu pháp này giúp tăng cường khả năng điều khiển các cơ liên quan đến quá trình nuốt.
5.3 Phẫu thuật
Trong một số trường hợp, nếu có khối u hoặc các dị tật thực quản, phẫu thuật có thể được chỉ định để loại bỏ nguyên nhân gây ra chứng khó nuốt nước bọt. Phẫu thuật cũng có thể được áp dụng trong trường hợp bệnh nhân bị hẹp thực quản hoặc co thắt thực quản.
5.4 Chỉnh sửa lối sống
Đối với những người bị trào ngược dạ dày-thực quản, việc thay đổi lối sống như tránh ăn các thức ăn gây kích ứng dạ dày, không nằm ngay sau khi ăn, giảm cân và tránh căng thẳng có thể giúp giảm thiểu triệu chứng khó nuốt.
Triệu chứng khó nuốt nước bọt có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý khác nhau, từ nhẹ đến nghiêm trọng. Việc nhận diện sớm và có các biện pháp điều trị phù hợp không chỉ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bị khó nuốt mà còn ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm. Nếu bạn gặp phải triệu chứng này, đừng chủ quan mà hãy tìm đến sự tư vấn của bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
