Gan nhiễm mỡ là tình trạng lượng mỡ tích tụ trong gan vượt quá 5%, làm ảnh hưởng đến chức năng gan cũng như các cơ quan lân cận. Phòng tránh và hỗ trợ điều trị bệnh bằng chế độ ăn uống có lợi là vô cùng quan trọng. Cùng tìm hiểu thực đơn cho người bị gan nhiễm mỡ như thế nào qua bài viết dưới đây.
Người bị gan nhiễm mỡ nên không uống rượu bia
Menu xem nhanh:
1. Thế nào là tình trạng gan nhiễm mỡ?
Lượng mỡ trong gan tối đa khoảng 2 – 4% trọng lượng gan, là tình trạng bình thường. Tuy nhiên, lượng mỡ này vượt quá 5 – 10% thì được gọi là gan nhiễm mỡ. Gan nhiễm mỡ chia làm 3 giai đoạn chính như sau:
– Giai đoạn 1 khi lượng mỡ trong gan chiếm từ 5 – 10% trọng lượng gan. Lúc này cơ thể vẫn chưa có nhiều dấu hiệu điển hình.
– Giai đoạn 2 là lượng mỡ trong gan chiếm 10 – 20% trọng lượng gan, lúc này lượng mỡ đã xuất hiện ở nhu mô gan, cơ hoành.
– Giai đoạn 3 lượng mỡ trong gan chiếm khoảng 30% trọng lượng gan, nhu mô mỡ lây lan nhanh chóng, ảnh hưởng nhiều đến chức năng gan, triệu chứng biểu hiện rầm rộ: đau tức hạ sườn phải, vàng da, vàng mắt, mạch máu nổi trên da, cơ thể mệt mỏi, chán ăn, gầy sút, giảm ham muốn, rối loạn cương dương, teo tinh hoàn ở nam giới, nữ giới rối loạn kinh nguyệt, mãn kinh sớm, rong kinh.
Theo thống kê, có tới 20 – 30% người Việt Nam bị gan nhiễm mỡ. Phần đông trong số họ không phát hiện được mình mắc bệnh ở giai đoạn sớm do bệnh không có triệu chứng biểu hiện rõ nét ở giai đoạn đầu.
2. Cách hạn chế căn bệnh gan nhiễm mỡ
2.1 Hạn chế uống rượu bia là điều bắt buộc trong thực đơn cho người bị gan nhiễm mỡ
Rượu bia là kẻ thù của gan thận, hãy hạn chế tối đa. Lượng chất độc do rượu bia phân giải ra trong quá trình tiêu hóa trong cơ thể, lâu dần sẽ gây tổn thương tim, gan, thận, não bộ… Hãy từ chối rượu bia, để bảo vệ lá gan của mình.
2.2 Thay đổi chế độ ăn
Ăn uống đúng giờ, hạn chế ăn đồ ăn nhiều dầu mỡ. Đồng thời, thay vì ăn mỡ động vật hãy ăn dầu thực vật, để cơ thể dễ tiêu hóa hơn. Tăng cường các món luộc, hấp thay cho món chiên xào.
2.3 Thay đổi lối sinh hoạt
Hạn chế thức khuya, ăn đêm giúp gan có thời gian được nghỉ ngơi sau một ngày làm việc dài. Giúp phục hồi chức năng gan tốt hơn, đồng thời giảm lượng mỡ tích tụ ở gan.
2.4 Tập luyện thể dục
Tập thể dục điều độ, mỗi ngày 30 phút, giúp giải phóng năng lượng dư thừa tích tụ ở gan, giảm lượng mỡ trong gan an toàn.
2.5 Kiểm soát đường huyết
Bệnh tiểu đường liên quan mật thiết đến gan nhiễm mỡ. Kiểm soát rối loạn đường huyết sẽ làm giảm nguy cơ tăng lượng mỡ tích tụ ở gan, giúp chuyển hóa trong cơ thể được tốt hơn.
2.6 Kiểm soát mỡ máu
Những người bị mỡ máu, tăng Cholesterol, triglycerid là những người dễ bị gan nhiễm mỡ. Kiểm soát tốt mỡ máu giúp hạn chế tích tụ mỡ ở gan.
2.7 Kiểm tra sức khỏe định kỳ
Đây là điều kiện quan trọng nhất để phát hiện được bệnh lý ở giai đoạn sớm, hạn chế nguy cơ biến chứng về sau nguy hiểm.
Khám định kỳ giúp tầm soát gan nhiễm mỡ hiệu quả
3. Thực đơn cho người bị bệnh gan nhiễm mỡ từ chuyên gia
Để kiểm soát tốt bệnh gan nhiễm mỡ, dinh dưỡng đóng vai trò hết sức quan trọng sau việc bỏ rượu bia. Cụ thể, bệnh nhân cần chú ý:
3.1 Tăng cường rau xanh, trái cây trong thực đơn cho người bị gan nhiễm mỡ
Rau xanh, trái cây tươi giúp cơ thể bổ sung chất xơ, giúp tiêu hóa tốt, tăng cường nhu động ruột. Đồng thời, bổ sung vitamin một cách dễ tiêu cho cơ thể. Một số loại rau người bệnh nên bổ sung: rau cải, súp lơ, rau cần tây… giúp giảm mỡ ở gan khá tốt. Một số loại quả như cam, chanh, quýt, bưởi, cà chua chín … bổ sung nhiều vitamin C giúp tăng đề kháng, giúp tăng tính đàn hồi thành mạch. Một số lưu ý trên nền bệnh nhân tiểu đường, nên hạn chế ăn hoa quả khô, hoa quả sấy chứa lượng đường cao hơn dạng tươi khá nhiều lần. Ngô, nấm hương, rau cần… là những thực phẩm rất tốt cho bệnh gan nhiễm mỡ.
3.2 Một số loại trà có lợi
Một số loại trà có khả năng giảm mỡ trong gan khá tốt như: atiso, lá sen, nước vối… cũng khá tốt, nên uống vào ban ngày.
3.3 Dùng nguồn đạm lành mạnh
Chúng ta có thể bổ sung một số loại đạm từ thực vật lành tính từ cây họ đậu, đậu phụ. Từ động vật, nên ăn đạm từ thịt trắng, sẽ tốt hơn là thịt đỏ. Nên chọn thịt gà, cá, nhộng tằm… thay vì thịt lợn, thịt bò. Đồng thời giới hạn số lượng đạm trong ngày cân bằng, không nên ngày cắt giảm quá ít, ngày lại ăn các loại thịt quá nhiều, làm tăng gánh nặng cho gan. Nên lột da các loài động vật trước khi nấu. Chuyển từ chiên, xào, rán sang phương pháp luộc, hấp sẽ tốt hơn.
3.4 Đổi mỡ động vật sang dầu thực vật
Cơ thể không hấp thu được mỡ động vật, nên sẽ gây nên hiện tượng tích tụ mỡ ở gan. Vì thế, chuyển từ sử dụng mỡ động vật sang dầu thực vật sẽ tốt cho cơ thể, dễ tiêu hóa hơn. Một số loại dầu nên dùng như: dầu vừng, dầu lạc, dầu oliu, dầu hướng dương, dầu đậu nành… rất tốt cho cơ thể.
Người bị gan nhiễm mỡ nên bổ sung thêm rau xanh, hoa quả tươi
4. Những thực phẩm người bệnh nên tránh sử dụng
Người bệnh gan nhiễm mỡ nên tránh sử dụng một số thực phẩm sau
4.1 Chất kích thích, đồ có cồn
Những thức uống chứa cồn, chất kích thích khi đi vào cơ thể, đào thải qua gan, tạo nên những chất độc với cơ thể, quay ngược lại làm hại tế bào gan.
4.2 Mỡ động vật
Mỡ động vật chứa nhiều acid béo no, cơ thể khó bẻ gãy để hấp thu. Lượng mỡ này tích tụ ở gan, lòng mạch gây nên hiện tượng gan nhiễm mỡ, mỡ máu cao. Vì thế hãy dừng ăn mỡ động vật, thay vào đó hãy ăn dầu thực vật.
4.3 Thực phẩm giàu cholesterol
Thực phẩm giàu cholesterol như: lòng đỏ trứng, nội tạng động vật… sẽ khiến gan hoạt động nhiều hơn, dễ gây lắng đọng cholesterol trong thành mạch, tích tụ mỡ ở gan.
4.4 Thịt đỏ
Một số loại thịt đỏ như thịt lợn, thịt bò, thịt bê, thịt dê… chứa nhiều chất khó tiêu, tiêu hóa khó khăn hơn, tăng tải gánh cho gan.
4.5 Hoa quả nhiều fructose
Một số loại hoa quả nhiều fructose người bệnh không nên ăn nhiều: nho, chuối, táo… Ăn nhiều loại quả chứa đường fructose có thể khiến người bệnh rối loạn chuyển hóa đường huyết, gây mệt mỏi, khó chịu.
4.6 Gia vị cay nóng
Gia vị cay nóng làm hạn chế khả năng bài tiết chất béo của gan. Làm khả năng đào thải chất độc trong gia vị cay nóng khó khăn. Điều này khiến tình trạng gan nhiễm mỡ càng thêm trầm trọng. Người bệnh sẽ có triệu chứng mọc mụn nhọt do độc tố không được đào thải ra ngoài, xuất ra đường niêm mạc.
Gan nhiễm mỡ có thể phòng tránh bằng cách thay đổi chế độ ăn uống, vận động hằng ngày. Từ bỏ rượu bia, ăn uống theo thực đơn dành cho người bị gan nhiễm mỡ từ chuyên gia mà Thu Cúc TCI đã lưu ý ở trên. Đồng thời, tăng cường vận động để giảm lượng mỡ ở gan một cách an toàn.
