Không nên tiêm vacxin lao cho trẻ thường xuất phát từ việc trẻ không đáp ứng các điều kiện tiêm chủng. Trong bài viết này, hãy cùng Thu Cúc TCI tìm hiểu về các trường hợp chống chỉ định hoặc hoãn tiêm vacxin lao cho trẻ nhé!
Menu xem nhanh:
1. Tầm quan trọng của vacxin lao đối với sức khỏe của trẻ
Bệnh lao, một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, dễ lây lan và có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe của con người. Đặc biệt, Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ lệ người mắc bệnh lao cao nhất trên thế giới. Chính vì vậy, từ năm 1981, Bộ Y tế đã bắt đầu triển khai chương trình tiêm chủng phòng lao quốc gia cho trẻ sơ sinh, đảm bảo rằng tất cả trẻ em được bảo vệ khỏi căn bệnh này.
Trẻ được khuyến cáo tiêm vacxin phòng bệnh lao ngay từ giai đoạn sơ sinh
Trẻ sơ sinh, khi mới ra đời, chưa tiếp xúc với trực khuẩn lao, vì vậy việc tiêm vacxin phòng lao BCG trong 24 giờ đầu sau sinh rất quan trọng. Vacxin này giúp hệ miễn dịch của trẻ phát triển khả năng phản ứng nhanh chóng và bảo vệ cơ thể trước sự tấn công của trực khuẩn lao.
Vacxin phòng lao BCG là một loại vacxin sống giảm độc lực, chứa vi khuẩn lao đã được làm yếu đi, không gây bệnh cho con người. Đối tượng tiêm vacxin này chủ yếu là trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh, và nó đã chứng minh hiệu quả cao trong việc ngăn ngừa các biến thể bệnh lao nguy hiểm, đặc biệt là lao viêm màng não (với hiệu quả đạt 70%). Đáng chú ý, hiệu quả của vacxin này có thể duy trì trong thời gian dài chỉ với một liều duy nhất.
Nhờ vacxin phòng lao, trẻ em không chỉ tránh khỏi bệnh lao mà còn đảm bảo phát triển toàn diện về thể chất và trí tuệ. Bên cạnh đó, việc tiêm chủng đầy đủ cho trẻ còn có tác động tích cực đến cộng đồng xung quanh. Khi tỷ lệ người được tiêm chủng đạt mức an toàn, khả năng lây lan của bệnh lao trong cộng đồng sẽ giảm, góp phần ngăn chặn sự lây truyền của dịch bệnh trong xã hội.
2. Điều kiện để tiêm vacxin phòng lao
– Vacxin phòng lao thường được sử dụng ở nước ta là vacxin BCG. Vacxin này được khuyến nghị cho trẻ sơ sinh có cân nặng trên 2kg trong 30 ngày đầu sau khi sinh, đặc biệt là trong 24 giờ đầu sau khi trẻ chào đời, với điều kiện trẻ có sức khỏe tốt và phát triển ổn định.
Vacxin lao sử dụng cho tất cả các trường hợp chưa bị nhiễm lao, có sức khỏe tốt, không mắc các bệnh lý suy giảm miễn dịch.
– Sau khi trẻ đã tròn 1 tuổi, việc tiêm vacxin BCG chỉ có tác dụng phòng bệnh nếu trẻ chưa từng nhiễm khuẩn lao. Trong trường hợp đã biết trẻ từng mắc bệnh này, việc tiêm phòng không còn cần thiết và có thể gây phản ứng phụ nghiêm trọng.
– Người lớn và trẻ >01 tuổi có nguy cơ mắc bệnh lao có thể được tiêm vacxin phòng lao theo chỉ định từ bác sĩ, tuy nhiên, hiệu quả của vacxin này ở người lớn trên 35 tuổi vẫn chưa được chứng minh.
3. Một số lưu ý quan trọng khi tiêm phòng lao cho trẻ
3.1 Các trường hợp không nên tiêm vacxin lao cho trẻ
Vacxin phòng lao là một biện pháp quan trọng trong việc ngăn ngừa bệnh lao. Tuy nhiên, việc xác định điều kiện tiêm, chống chỉ định và hoãn tiêm vacxin phòng lao rất quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả cho trẻ.
Trường hợp không nên tiêm vacxin phòng lao:
– Trẻ sinh ra từ mẹ bị nhiễm HIV mà mẹ không được điều trị dự phòng hiệu quả và đã lây truyền HIV cho con.
– Các trường hợp chống chỉ định do hướng dẫn của nhà sản xuất vacxin phòng lao.
Trường hợp hoãn tiêm vacxin phòng lao:
– Trẻ đang mắc sốt hoặc bị bệnh nhiễm trùng cấp tính.
– Trẻ đang trong quá trình điều trị bằng globulin miễn dịch hoặc corticoid.
– Không nên tiêm vacxin lao cho trẻ sơ sinh có cân nặng dưới 2kg.
– Trẻ sơ sinh non dưới 34 tuần tuổi; tiêm vacxin BCG cần hoãn cho đến khi trẻ đủ 34 tuần tuổi, bao gồm cả tuổi thai.
3.2 Các phản ứng trẻ có thể gặp phải sau tiêm vacxin lao
Vacxin phòng lao BCG, như các vacxin khác, có thể gây tác dụng phụ như sốt nhẹ, sưng hạch và đỏ tại vị trí tiêm. Những phản ứng này thường là bình thường và cho thấy cơ thể đang phản ứng tích cực với vacxin.
Tuy nhiên, nếu xuất hiện các phản ứng nghiêm trọng như sốt cao, hoặc vết tiêm sưng lớn kéo dài, cần đưa trẻ đi khám ngay. Trong trường hợp trẻ có các triệu chứng nguy hiểm như da tái, co giật, hoặc hôn mê, cần cấp cứu ngay.
Để đảm bảo an toàn khi tiêm chủng, phụ huynh nên thông báo tình trạng sức khỏe của trẻ cho cán bộ tiêm chủng. Sau khi tiêm, cần ở lại cơ sở tiêm 30 phút để theo dõi. Trong 48 giờ sau tiêm, phụ huynh nên quan sát trẻ và xử lý kịp thời nếu có bất thường xảy ra.
3.3 Khi nào bố mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay?
Nếu sau tiêm vacxin phòng lao, trẻ có các dấu hiệu sau đây, bạn nên ngay lập tức đưa trẻ tới bệnh viện để được xử lý kịp thời và tránh tình trạng nghiêm trọng:
– Sốt cao (> 39 độ C), khó đáp ứng với thuốc hạ sốt, sốt kéo dài trên 24 giờ hoặc sốt xuất hiện sau 12 giờ tiêm chủng.
Bố mẹ cần đưa trẻ đi khám đầy đủ và nhận tư vấn từ phía bác sĩ trước khi tiêm vacxin lao
– Quấy khóc kéo dài, trẻ kém tương tác với cha mẹ, biểu hiện mệt mỏi, li bì hoặc hôn mê.
– Co giật.
– Nôn mửa, trẻ bú kém hoặc từ chối bú.
– Xuất hiện phát ban.
– Thở nhanh, khó thở kéo dài, thở rên, thở ậm ạch, tím môi và chi.
– Lạnh chân, da có vết vân tím. Hoặc các biểu hiện bất thường khác khiến bố mẹ lo lắng.
3.4 Bố mẹ cần làm khi khi trẻ sưng hạch sau tiêm?
Sau tiêm vacxin phòng lao BCG, vùng tiêm có thể xuất hiện dấu hiệu mưng mủ sau 2 tuần đến 1 tháng, và sau vài tuần, sẽ tạo sẹo khoảng 5mm. Đây là biểu hiện bình thường và bố mẹ không cần lo lắng quá. Phản ứng này có thể xuất hiện sau vài tuần hoặc thậm chí tới 6 tháng, tùy thuộc vào cơ địa của mỗi trẻ. Bố mẹ không nên can thiệp vào vết tiêm mưng mủ của trẻ, bao gồm việc xoa, chườm, bôi, hoặc nặn, để tránh nguy cơ nhiễm trùng.
3.5 Cần tiêm vacxin lao cho trẻ càng sớm càng tốt
Tiêm vacxin BCG phòng lao nên thực hiện càng sớm càng tốt, đặc biệt là trong vòng 1 tháng sau khi sinh. Việc tiêm muộn có thể tăng nguy cơ mắc bệnh lao và có thể dẫn đến nhiễm lao ngay sau sinh do hệ thống miễn dịch yếu. Trẻ em chưa đủ điều kiện sức khỏe hoặc chưa được tiêm phòng ở giai đoạn 1 năm tuổi vẫn có thể tiêm sau đó, nhưng vacxin chỉ hiệu quả nếu trẻ chưa bị nhiễm khuẩn lao. Nếu đã xác định trẻ nhiễm lao, việc tiêm vacxin BCG không cần thiết. Tiêm vacxin BCG cho trẻ sau 1 năm tuổi có thể gây ra phản ứng sau tiêm mạnh hơn.
Hy vọng qua bài viết này đã cung cấp các thông tin cần thiết cho bố mẹ về các trường hợp không nên tiêm vacxin lao cho trẻ cũng như các thông tin liên quan. Nếu như còn bất cứ thắc mắc nào về vacxin lao cần được giải đáp, vui lòng liên hệ với phòng tiêm chủng Thu Cúc TCI để được hỗ trợ kịp thời nhé!
