Bệnh rách (bong võng mạc) là nguyên nhân gây nên mù lòa phổ biến sau đục thủy tinh thể. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thêm thông tin cần biết về bệnh này và thế nào là bong võng mạc hoàn toàn.
Menu xem nhanh:
1. Khái niệm bong võng mạc
Võng mạc là lớp mô mỏng nằm ở lớp trong cùng của mắt, đón ánh sáng đi qua giác mạc và thủy tinh thể. Nó có tác dụng như máy chụp ảnh, ghi lại hình ảnh và truyền đến não, từ đó mắt ta nhìn thấy sự vật và nhận biết thế giới quan.
Hình ảnh minh họa nhãn cầu và vết rách võng mạc.
Bong võng mạc xảy ra khi trên võng mạc gặp tổn thương, có một hoặc nhiều vết rách. Lớp mô võng mạc bị bong ra, dịch kính tràn vào lỗ rách, đi xuống dưới võng mạc, tách võng mạc ra khỏi vị trí ban đầu. Khi đó, võng mạc bị tách khỏi lớp biểu mô sắc tố võng mạc nuôi dưỡng bên dưới. Khi võng mạc không được nuôi dưỡng, ảnh hội tụ không rõ ràng khiến bệnh nhân bị giảm thị lực. Bệnh nhân có thể bị rách võng mạc nhẹ hoặc hoàn toàn gây giảm thị lực 1 phần hoặc mất hoàn toàn nếu để bệnh tiến triển nặng mà không có biện pháp can thiệp. Bệnh bong võng mạc đem đến cho người bệnh những biểu hiện rất rõ ràng. Do đó mà người bệnh có thêm cơ sở để xác định bất thường và thăm khám kịp thời.
2. Triệu chứng bong võng mạc
Bệnh có các biểu hiện rõ ràng về rối loạn thị giác chứ không phải đem đến cảm giác đau nhức như tăng nhãn áp. Một số biểu hiện của bệnh bong võng mạc như:
– Hiện tượng chớp sáng: người bệnh nhìn thấy những ánh sáng chớp ở phía góc mắt khi nhìn mắt sang 1 bên
– Nhìn thấy chấm đen, ruồi bay: đây là triệu chứng điển hình của nhiều loại bệnh về mắt. Tuy nhiên, trong quá trình chẩn đoán bệnh, bạn không nên bỏ qua bất cứ dấu hiệu bất thường nào.
– Nhìn mờ dần
– Đột ngột mất thị lực toàn phần ở 1 mắt. Khi võng mạc đã có vết rách to thì hiện tượng này sẽ xảy ra. Lúc này có thể có máu chảy vào trong dịch kính.
– Nếu bệnh nhân bị bong hoàn toàn thì sẽ chỉ còn khả năng phân biệt sáng tối, thị lực bị suy giảm nghiêm trọng
– Nếu bong một mảng lớn, bệnh nhân sẽ cảm nhận được một mảng tối che trước mắt
Hình ảnh minh họa chớp sáng góc mắt.
Một số biểu hiện chỉ có thể được phát hiện khi bệnh nhân được thăm khám bởi bác sĩ:
– Xuất hiện hố võng mạc khi tiến hành soi đáy mắt
– Khảo sát hình ảnh võng mạc và cấu trúc nội nhãn qua siêu âm nhãn cầu
Nhìn chung, bệnh này có thể được phát hiện sớm khi người bệnh chú ý đến các dấu hiệu bất thường của mắt. Một số dấu hiệu của bệnh dễ bị nhầm lẫn bởi bệnh khác, bởi vậy việc chú ý tới các biểu hiện còn có thể giúp phát hiện ra bệnh về mắt khác mà bạn chưa ngờ tới.
3. Nguyên nhân gây nên bong võng mạc hoàn toàn
Dưới đây là một số nguyên nhân gia tăng khả năng mắc bệnh:
– Vết rách võng mạc có thể là hệ quả của thoái hóa võng mạc, đặc biệt là võng mạc chu biên
– Người bị cận thị nặng (trên 6 độ). Trẻ em hoàn toàn có nguy cơ bị bong võng mạc do cận thị nặng bẩm sinh.
– Tiền sử chấn thương mắt
– Bệnh nền đái tháo đường gây ra những tổn thương ở võng mạc, một trong số đó là bệnh võng mạc tiểu đường. Người mắc võng mạc tiểu đường có nguy cơ cao mắc bong võng mạc so với người bình thường.
– Người trên 60 tuổi có nguy cơ cao bị rách võng mạc chu biên gây nên bong võng mạc
– Người đã từng phẫu thuật mắt như phẫu thuật đục thủy tinh thể
– Tiền sử bong võng mạc của chính bản thân hoặc gia đình
– Xuất phát từ một số bệnh về mắt: tách võng mạc bẩm sinh, bong u nang võng mạc bẩm sinh
Có thể thấy, bong võng mạc có thể xảy đến do tuổi tác, thoái hóa, cũng có thể xảy đến với người trẻ do một số nguyên nhân như cận thị, chấn thương,… Vì vậy, đừng chủ quan trong mọi trường hợp để bảo vệ đôi mắt mình tốt nhất.
4. Điều trị bong võng mạc
Bệnh nhân cần được thăm khám kịp thời bởi các bác sĩ chuyên khoa để quá trình điều trị đạt được kết quả cao nhất. Hiện tại có nhiều phương pháp để điều trị bong võng mạc nhẹ hoặc bong võng mạc hoàn toàn:
– Phẫu thuật Laser hàn võng mạc về vị trí cũ bằng cách thực hiện các vết đốt nhỏ xun quanh lỗ võng mạc rách
– Hàn võng mạc bằng phương pháp làm lạnh cường độ cao (Cryopexy). Tiến hành phương pháp này bằng gây tê cục bộ. Quá trình đông lạnh sẽ tạo ra những vết sẹo giúp đưa võng mạc về vị trí cũ.
Hầu hết bệnh nhân bong võng mạc đều có thể được chỉ định phẫu thuật.
Hai phương pháp trên có thể được thực hiện ngoại trú, bệnh nhân cần theo dõi tình hình theo chỉ dẫn của bác sĩ. Ngoài ra, bệnh nhân có thể được điều trị bằng phương pháp bơm khí (gas injection) giúp đẩy võng mạc về thành mắt, ưu việt hơn Laser và Cryopexy.
Nếu bong võng mạc nặng, bệnh nhân sẽ được chỉ định phẫu thuật. Tuy nhiên, phần lớn các bệnh nhân đều được chỉ định sử dụng phương pháp này để ngăn tình trạng bong rách lan rộng.
– Với người trẻ cận thị nặng, người bệnh bong võng mạc không có quá nhiều vết rách sẽ tiến hành ấn độn củng mạc. Đây là kỹ thuật dính võng mạc vào các lớp phía dưới từ bên ngoài bằng cách khâu vĩnh viễn 1 dải băng silicon nhỏ quanh lòng trắng.
– Phẫu thuật cắt dịch kính được thực hiện khi vết bong lớn. Các bác sĩ tiến hành loại bỏ dịch kính, thay thế bằng bong bóng kính hoặc dầu.
Hầu hết bệnh nhân được phẫu thuật bong võng mạc đều thành công. Hậu phẫu thị lực có thể được cải thiện tăng hoặc về như cũ, tùy thuộc vào tình trạng ban đầu của bệnh nhân. Vì vậy việc phát hiện và điều trị sớm là cực kỳ cần thiết. Khi để quá muộn thì hiệu quả điều trị cũng giảm sút.
5. Bệnh bong võng mạc hoàn toàn có phòng ngừa được không?
Bệnh bong võng mạc có thể được phòng ngừa bằng các biện pháp như:
– Đeo kính bảo hộ tránh những chấn thương đến mắt
– Kiểm soát chế độ ăn uống, đặc biệt là kiểm soát đường máu vì đái tháo đường là bệnh nền gây ra rất nhiều bệnh về mắt
– Khám mắt định kỳ và tới gặp bác sĩ ngay khi có các dấu hiệu bất thường. Đặc biệt, với người cận nặng thì việc này càng cần thiết.
– Chú ý tới tiểu sử bệnh mắt của gia đình
Chúng ta đều muốn phòng ngừa bệnh tật xảy đến với bản thân vì vậy việc thăm khám mắt định kỳ chính là điều nên làm ở mọi lứa tuổi. Thu Cúc TCI xây dựng nên các gói khám mắt giúp người bệnh sớm phát hiện bệnh về mắt và được thăm khám với điều kiện tốt.
