Trĩ ngoại là một trong những dạng phổ biến của bệnh trĩ, hình thành do sự phình giãn quá mức của các tĩnh mạch nằm bên dưới đường lược – khu vực rìa hậu môn. Khác với trĩ nội thường âm thầm và khó nhận biết ở giai đoạn đầu, trĩ ngoại thường dễ phát hiện hơn vì nằm ở vị trí ngoài ống hậu môn và gây ra nhiều triệu chứng khó chịu. Một trong những thắc mắc phổ biến nhất của người bệnh là trĩ ngoại có gây đau không và đau do trĩ ngoại biểu hiện như thế nào? Câu trả lời là có nhưng mức độ đau còn tùy vào giai đoạn và biến chứng kèm theo của bệnh.
Menu xem nhanh:
1. Trĩ ngoại là gì, trĩ ngoại gây đau không?
Không giống như trĩ nội giai đoạn đầu thường không gây đau, trĩ ngoại có thể gây đau ngay từ những giai đoạn sớm. Đặc biệt khi búi trĩ bị viêm, sưng nề hoặc xuất hiện huyết khối – tắc mạch (tụ máu trong búi trĩ), cơn đau sẽ trở nên rõ rệt và khiến người bệnh vô cùng khó chịu. Cảm giác đau do trĩ ngoại thường tăng lên khi ngồi lâu, đi đại tiện hoặc vận động mạnh. Nhiều người miêu tả cơn đau như cảm giác “cộm vướng” và “rát bỏng” ở vùng hậu môn, kéo dài hàng giờ sau khi đi vệ sinh.
Ở những trường hợp nặng, khi có hiện tượng tắc mạch hoặc búi trĩ bị viêm loét, cơn đau có thể trở nên dữ dội, ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hàng ngày và giấc ngủ. Cảm giác đau còn đi kèm với hiện tượng chảy máu, nhiễm trùng hoặc tiết dịch gây ngứa ngáy và ẩm ướt hậu môn.
Trĩ ngoại có thể gây đau ngay từ những giai đoạn sớm
2. Nhận biết các biểu hiện của trĩ ngoại
Trĩ ngoại không chỉ gây đau, mà còn mang theo nhiều dấu hiệu điển hình dễ nhận biết bằng mắt thường hoặc qua cảm giác. Đặc trưng nhất là sự xuất hiện của búi trĩ nằm ở rìa ngoài hậu môn, tạo thành một khối mềm, sẫm màu, có thể ấn thấy dưới da. Ban đầu, búi trĩ có thể nhỏ như hạt đậu, nhưng theo thời gian sẽ to dần, đặc biệt khi người bệnh không kiểm soát tốt tình trạng táo bón hoặc phải ngồi lâu, rặn nhiều khi đại tiện.
Ngoài cơn đau, một số biểu hiện khác có thể gặp gồm:
– Cảm giác ngứa ngáy, nóng rát quanh hậu môn, đặc biệt sau khi đi vệ sinh hoặc vận động.
– Chảy máu hậu môn, thường xuất hiện sau khi đi đại tiện, máu dính trên giấy vệ sinh hoặc phân.
– Xuất hiện cục máu đông trong búi trĩ (trĩ huyết khối), khiến vùng hậu môn sưng phồng và đau nhức rõ rệt.
– Búi trĩ viêm nhiễm gây chảy dịch mủ, mùi hôi và nguy cơ nhiễm trùng lan rộng.
Tình trạng trĩ ngoại sẽ tiến triển nặng hơn nếu không được điều trị sớm. Vì vậy, việc nhận diện sớm các biểu hiện của trĩ ngoại là vô cùng quan trọng để tránh những biến chứng nguy hiểm và ảnh hưởng lâu dài đến chất lượng cuộc sống.
3. Nguyên nhân nào gây ra tình trạng trĩ nói chung và trĩ ngoại nói riêng?
3.1. Táo bón kéo dài, rặn mạnh khi đại tiện
Khi bị táo bón, người bệnh thường phải rặn mạnh để đẩy phân ra ngoài. Lực rặn này làm tăng áp lực lên tĩnh mạch hậu môn, khiến chúng giãn nở và hình thành búi trĩ, đặc biệt là trĩ ngoại – vốn nằm ngay dưới da rìa hậu môn.
3.2. Ngồi hoặc đứng lâu
Ngồi quá lâu, nhất là ngồi toilet trong thời gian dài, hoặc đứng làm việc liên tục nhiều giờ khiến máu khó lưu thông ở vùng hậu môn – trực tràng. Việc ứ trệ tuần hoàn lâu ngày dẫn đến sự phình giãn tĩnh mạch, gây ra trĩ.
3.3. Chế độ ăn ít chất xơ
Ăn thiếu rau xanh, trái cây, uống ít nước khiến phân khô cứng và khó đào thải. Đây là nguyên nhân gián tiếp gây táo bón – yếu tố khởi phát bệnh trĩ phổ biến nhất hiện nay.
3.4. Mang thai và sinh con
Phụ nữ mang thai chịu áp lực ổ bụng lớn từ thai nhi, đồng thời quá trình sinh thường cũng làm tổn thương mô quanh hậu môn. Điều này làm tăng nguy cơ xuất hiện trĩ, nhất là trĩ ngoại.
Mang thai và sinh con cũng là yếu tố tăng nguy cơ bị trĩ
3.5. Thừa cân, béo phì
Người thừa cân thường có áp lực nội tạng lớn đè lên vùng hậu môn. Cùng với lối sống ít vận động, điều này tạo điều kiện cho búi trĩ hình thành và phát triển.
3.6. Tuổi tác cao
Khi tuổi cao, các mô nâng đỡ quanh hậu môn suy yếu, khiến các tĩnh mạch dễ bị giãn phồng. Đây là lý do trĩ thường gặp ở người trung niên, cao tuổi.
3.7. Nguyên nhân khác
– Thói quen quan hệ qua đường hậu môn có thể gây chấn thương niêm mạc hậu môn và làm tăng nguy cơ viêm nhiễm, dẫn đến sự phát triển của trĩ ngoại.
– Một số bệnh lý nền gây cản trở tuần hoàn máu, gây tăng áp lực tĩnh mạch hậu môn và hình thành trĩ.
4. Điều trị trĩ ngoại gây đau như thế nào?
4.1. Điều trị nội khoa: Giải pháp cho trĩ ngoại nhẹ
Trong những giai đoạn đầu, khi búi trĩ còn nhỏ, chưa bị tắc mạch hay viêm loét, việc điều trị trĩ ngoại có thể thực hiện bằng phương pháp nội khoa. Bác sĩ có thể chỉ định các loại thuốc uống có tác dụng tăng cường sức bền thành mạch, chống viêm và giảm đau. Kết hợp với đó là thuốc bôi hậu môn hoặc đặt tại chỗ giúp giảm sưng nề và cải thiện triệu chứng tại vùng tổn thương.
Song song với việc dùng thuốc, người bệnh cần thay đổi chế độ sinh hoạt: ăn nhiều chất xơ, uống đủ nước, hạn chế ngồi lâu và tránh rặn khi đi cầu. Tuy nhiên, điều trị nội khoa chỉ có hiệu quả khi bệnh còn nhẹ. Nếu búi trĩ đã to, gây đau nhiều hoặc có biến chứng, can thiệp thủ thuật là điều cần thiết.
4.2. Điều trị trĩ ngoại nặng bằng can thiệp ngoại khoa
Khi trĩ ngoại tiến triển đến giai đoạn nặng, việc điều trị nội khoa thường không còn hiệu quả. Lúc này, can thiệp ngoại khoa là lựa chọn cần thiết để loại bỏ búi trĩ, giảm đau và ngăn ngừa biến chứng. Tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Thu Cúc (Thu Cúc TCI), các phương pháp điều trị hiện đại được áp dụng nhằm mang lại hiệu quả cao và giảm thiểu đau đớn cho người bệnh như đốt trĩ Laser Diode không đau không chảy máu, Longo, Milligan Morgan – Ferguson,…
Trong đó, đốt trĩ Laser Diode là phương pháp mới sử dụng năng lượng laser để làm xẹp mô trĩ và cắt nguồn máu nuôi dưỡng búi trĩ, giúp búi trĩ co nhỏ nhanh chóng. Ưu điểm là can thiệp tối thiểu, không cắt da hay niêm mạc ống hậu môn, giữ nguyên cấu trúc giải phẫu, từ đó giảm đau và rút ngắn thời gian hồi phục. Phương pháp này có thể được sử dụng cho trĩ nội, trĩ ngoại hoặc kết hợp với các phương pháp khác trong điều trị và đem lại hiệu quả tối ưu.
Bệnh nhân nhanh chóng hồi phục sau đốt trĩ Laser Diode
5. Khi nào nên đi khám bác sĩ?
Đừng chủ quan khi cảm thấy đau hậu môn, đặc biệt là khi có kèm theo sưng phồng, chảy máu hoặc tiết dịch bất thường. Trĩ ngoại gây đau có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh đã chuyển sang giai đoạn nặng hơn. Việc thăm khám sớm không chỉ giúp xác định chính xác tình trạng bệnh mà còn cho phép áp dụng những phương pháp điều trị hiện đại, ít xâm lấn, giảm thiểu đau đớn và rút ngắn thời gian hồi phục.
Trĩ ngoại gây đau là thực tế mà nhiều người bệnh phải đối mặt, đặc biệt nếu không được phát hiện và điều trị sớm. Việc hiểu rõ các biểu hiện, nguyên nhân gây đau và phương pháp điều trị phù hợp sẽ giúp bạn kiểm soát tình trạng hiệu quả hơn. Đừng đợi đến khi bệnh nặng mới can thiệp, bởi hiện nay đã có nhiều lựa chọn điều trị trĩ nhẹ nhàng, hiện đại giúp bạn sớm thoát khỏi nỗi ám ảnh vì trĩ ngoại.
