Trào ngược dạ dày khó thở về đêm: dấu hiệu cần đặc biệt lưu ý

Trào ngược dạ dày là bệnh lý quen thuộc nhưng không phải ai cũng biết rằng tình trạng trào ngược dạ dày khó thở về đêm có thể là dấu hiệu của những rối loạn nghiêm trọng hơn. Không chỉ gây mất ngủ, tình trạng này còn ảnh hưởng tới hô hấp và chất lượng cuộc sống. Cùng tìm hiểu kỹ nguyên nhân, hậu quả và hướng xử trí phù hợp ngay dưới đây.

Menu xem nhanh:

1. Trào ngược dạ dày gây khó thở về đêm là gì?

1.1. Cơ chế gây khó thở do trào ngược về đêm

Khi nằm ngủ, dạ dày nằm ngang khiến axit dễ trào lên thực quản hơn so với ban ngày. Axit dạ dày có thể kích thích niêm mạc họng, thanh quản, thậm chí viêm khí quản hoặc làm hẹp đường thở. Điều này gây cảm giác khó thở, tức ngực, ho khan hoặc cảm giác như bị nghẹn giữa đêm.

Thời điểm về đêm cũng là lúc cơ thể thư giãn hoàn toàn, cơ vòng thực quản dưới hoạt động yếu đi. Nếu người bệnh ăn no gần giờ đi ngủ hoặc nằm sai tư thế, hiện tượng trào ngược dễ xảy ra và gây khó chịu rõ rệt hơn.

1.2. Phân biệt khó thở về đếm với các nguyên nhân khó thở khác

Không phải mọi cơn khó thở về đêm đều do trào ngược. Người bệnh cần phân biệt với hen suyễn, ngưng thở khi ngủ, viêm phổi hoặc suy tim. Tuy nhiên, nếu khó thở kèm theo ợ nóng, đắng miệng, đau rát vùng ngực, khả năng cao nguyên nhân đến từ dạ dày.

Khi nằm ngủ, dạ dày nằm ngang khiến axit dễ trào lên thực quản hơn, gây kích thích niêm mạc họng, thanh quản, thậm chí viêm khí quản hoặc làm hẹp đường thở.

2. Những ai dễ gặp tình trạng trào ngược kèm khó thở về đêm?

2.1. Người bị trào ngược mạn tính

Nhóm đối tượng này thường xuyên bị ợ nóng, buồn nôn, ợ chua sau ăn. Nếu không kiểm soát tốt, tình trạng lan rộng ra đường hô hấp, đặc biệt khi nằm ngủ.

2.2. Người béo phì hoặc thừa cân

Trọng lượng cơ thể lớn gây áp lực lên ổ bụng và dạ dày, khiến axit dễ bị đẩy lên thực quản. Đồng thời, mô mỡ quanh cổ có thể chèn ép khí quản, làm tăng cảm giác khó thở.

2.3. Phụ nữ mang thai

Ở tam cá nguyệt cuối, thai nhi phát triển lớn gây chèn ép dạ dày và cơ hoành. Nhiều mẹ bầu phản ánh bị khó thở khi nằm ngủ kèm theo buồn nôn, ợ hơi, là biểu hiện trào ngược điển hình.

3. Triệu chứng nhận biết trào ngược dạ dày khó thở về đêm

3.1. Xuất hiện vào ban đêm, đặc biệt khi nằm

Người bệnh thường tỉnh giấc giữa đêm với cảm giác không thể hít thở sâu, phải ngồi dậy để thở dễ hơn. Một số trường hợp còn ho khan kéo dài hoặc có cảm giác “vướng” trong cổ họng.

3.2. Kèm theo dấu hiệu tiêu hóa rõ ràng

Khó thở về đêm do trào ngược thường không đơn độc mà đi kèm các triệu chứng như ợ chua, đau vùng thượng vị, chua miệng buổi sáng, chướng bụng đầy hơi sau ăn.

3.3. Cảm giác lo lắng và mệt mỏi kéo dài thường xuyên

Việc mất ngủ thường xuyên, khó thở khiến nhiều người mệt mỏi, stress và suy giảm chất lượng cuộc sống. Một số người có thể xuất hiện triệu chứng đánh trống ngực hoặc choáng váng nhẹ.

4. Trào ngược dạ dày khó thở về đêm nguy hiểm thế nào?

4.1. Ảnh hưởng đến giấc ngủ và hệ thần kinh

Ngủ chập chờn, thức giấc nhiều lần làm rối loạn đồng hồ sinh học. Tình trạng này kéo dài dễ dẫn tới suy nhược thần kinh, suy giảm trí nhớ, mất tập trung.

4.2. Dễ gây biến chứng đường hô hấp

Axit dạ dày khi trào lên có thể đi vào khí quản, gây viêm thanh quản, viêm họng, viêm phế quản mạn tính. Trường hợp nặng, người bệnh có thể bị co thắt thanh quản đột ngột gây khó thở nghiêm trọng.

4.3. Tăng nguy cơ viêm loét thực quản, hẹp thực quản

Tiếp xúc lâu dài với axit có thể gây viêm loét thực quản, để lại sẹo và hẹp thực quản. Người bệnh sẽ gặp khó khăn khi nuốt, cảm giác vướng nghẹn và đau khi ăn uống.

5. Làm gì khi bị trào ngược dạ dày khó thở về đêm?

5.1. Điều chỉnh tư thế ngủ

Kê cao gối hoặc nâng phần thân trên lên khoảng 15-20cm giúp hạn chế axit trào lên thực quản. Tránh nằm nghiêng bên phải vì điều này có thể làm nặng thêm triệu chứng.

5.2. Không ăn quá no trước khi ngủ

Cần ngưng ăn ít nhất 2-3 tiếng trước khi đi ngủ. Tránh thực phẩm nhiều dầu mỡ, cay nóng, nước ngọt có gas, cà phê hoặc rượu bia vào buổi tối.

5.3. Giữ cân nặng hợp lý

Giảm cân nếu thừa cân giúp giảm áp lực lên dạ dày, cải thiện triệu chứng rõ rệt. Việc tập thể dục nhẹ nhàng sau ăn 1 tiếng như đi bộ cũng có tác dụng tích cực.

5.4. Sử dụng thuốc theo hướng dẫn

Một số loại thuốc chống tiết axit, bảo vệ niêm mạc thực quản có thể được bác sĩ chỉ định. Không nên tự ý dùng thuốc kéo dài nếu chưa có chỉ định chuyên môn.

6. Khi nào nên đi khám?

6.1. Khó thở xảy ra thường xuyên và nặng dần

Nếu cảm giác khó thở về đêm xảy ra nhiều hơn 2-3 lần mỗi tuần, cản trở giấc ngủ hoặc đi kèm ho nhiều, đau rát cổ họng, cần đi khám sớm để kiểm tra.

6.2. Có dấu hiệu cảnh báo khác

Các biểu hiện như sụt cân không rõ nguyên nhân, nôn ra máu, đau ngực không giảm khi thay đổi tư thế đều là những dấu hiệu nghiêm trọng. Đặc biệt, nếu người bệnh lớn tuổi, tiền sử tim mạch hoặc hô hấp, việc thăm khám là cần thiết.

7. Phương pháp chẩn đoán trào ngược kèm khó thở

7.1. Nội soi tiêu hóa

Giúp đánh giá mức độ viêm, loét thực quản, phát hiện các biến chứng như hẹp thực quản, Barrett thực quản – một yếu tố nguy cơ ung thư thực quản.

7.2. Đo pH thực quản 24h

Đây là phương pháp chuyên biệt để xác định trào ngược, đặc biệt có ích với các trường hợp trào ngược không điển hình, trong đó có khó thở.

7.3. Xét nghiệm hô hấp và tim mạch

Bác sĩ có thể chỉ định đo chức năng hô hấp, điện tâm đồ hoặc siêu âm tim để loại trừ các nguyên nhân khác gây khó thở về đêm.

Đo ph thực quản 24 giờ là phương pháp chuyên biệt để xác định trào ngược, đặc biệt có ích với các trường hợp trào ngược không điển hình, trong đó có khó thở.

8. Cách phòng tránh trào ngược dạ dày khó thở về đêm hiệu quả

8.1. Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh hàng ngày

Ưu tiên thực phẩm dễ tiêu như cháo, súp, rau luộc, cá hấp. Tránh ăn khuya, bỏ bữa hoặc ăn quá nhanh. Nhai kỹ thức ăn giúp giảm gánh nặng tiêu hóa.

8.2. Tạo thói quen sinh hoạt khoa học

Ngủ đúng giờ, tránh căng thẳng, tập thể dục đều đặn giúp hệ tiêu hóa và hô hấp hoạt động tốt hơn. Hạn chế thức khuya, sử dụng thiết bị điện tử sát giờ ngủ.

8.3. Khám sức khỏe định kỳ

Đặc biệt với người có tiền sử trào ngược mạn tính, bệnh dạ dày hoặc rối loạn tiêu hóa kéo dài. Việc theo dõi thường xuyên giúp phát hiện sớm nguy cơ và điều trị kịp thời.

Trào ngược dạ dày khó thở về đêm không chỉ đơn thuần là cảm giác khó chịu mà có thể tiềm ẩn những biến chứng nguy hiểm. Việc chủ động thay đổi lối sống, nhận biết dấu hiệu sớm và thăm khám chuyên khoa là cách hiệu quả để kiểm soát bệnh và bảo vệ sức khỏe lâu dài.