Bệnh hen suyễn hay hen phế quản là một bệnh về phổi khi đường thở của bạn bị thu hẹp, sưng lên và có thể tiết ra nhiều chất nhầy. Đối với một số người, bệnh hen suyễn chỉ là một mối phiền toái nhỏ. Tuy nhiên đối với những người khác, nó có thể là một vấn đề lớn ảnh hưởng đến hoạt động sinh hoạt và làm việc hàng ngày và có thể dẫn đến cơn hen suyễn đe dọa tính mạng.
Hen phế quản có thể gây nhiều triệu chứng ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống người bệnh
Menu xem nhanh:
1. Bệnh hen suyễn/ hen phế quản là gì?
Hen suyễn, còn gọi là hen phế quản, là một bệnh ảnh hưởng đến phổi của bạn. Đó là một tình trạng mãn tính, có nghĩa là bệnh không biến mất, không thể chữa khỏi và cần được theo dõi liên tục.
Vậy cơn hen suyễn là như thế nào? Khi bạn thở bình thường, các cơ xung quanh đường thở được thư giãn, giúp không khí di chuyển dễ dàng và yên tĩnh. Trong cơn hen suyễn, 3 điều sau đây có thể xảy ra:
– Co thắt phế quản: Các cơ xung quanh đường thở co lại (thắt chặt). Khi chúng thắt chặt sẽ làm cho đường thở bị thu hẹp. Từ đó không khí không thể lưu thông tự do qua đường thở.
– Viêm niêm mạc: Lớp niêm mạc đường hô hấp của bạn bị sưng lên. Đường thở bị sưng không cho nhiều không khí vào hoặc ra khỏi phổi của bạn.
– Chất nhầy: Trong suốt cơn hen suyễn, cơ thể của bạn sẽ tạo ra nhiều chất nhầy hơn. Chất nhầy sẽ làm tắc nghẽn đường thở của bạn.
Khi đường thở của bạn bị thắt chặt hơn, bạn sẽ phát ra âm thanh gọi là thở khò khè. Bạn cũng sẽ nghe thấy cơn hen suyễn trầm trọng hơn hoặc bùng phát hơn. Đó là khi bệnh hen phế quản của bạn không được kiểm soát.
2. Các loại bệnh hen phế quản
Bệnh hen phế quản được chia thành các loại dựa trên nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng.
– Hen phế quản không liên tục: Loại hen suyễn này xuất hiện và biến mất nên bạn có thể cảm thấy bình thường giữa các cơn hen.
– Hen phế quản dai dẳng: Nghĩa là loại bệnh bạn thường xuyên có các triệu chứng. Triệu chứng có thể từ nhẹ, trung bình hoặc nặng.
2.1 Bệnh hen suyễn có nguyên nhân
– Dị ứng: Một số người bị dị ứng có thể gây ra cơn hen phế quản. Các chất gây dị ứng bao gồm những thứ như nấm mốc, phấn hoa và lông thú cưng.
– Không dị ứng: Các yếu tố bên ngoài có thể khiến cơn hen bùng phát. Tập thể dục, căng thẳng, bệnh tật và thời tiết có thể gây bùng phát bệnh.
2.2 Các loại bệnh hen suyễn theo nguyên nhân khác
– Hen suyễn do tập thể dục: Loại bệnh lý này được kích hoạt khi bạn tập thể dục và còn được gọi là co thắt phế quản do tập thể dục.
– Hen suyễn nghề nghiệp: Loại hen suyễn này xảy ra chủ yếu ở những người làm việc xung quanh các chất kích thích.
– Hội chứng ACOS (Asthma-COPD overlap syndrome) – Hội chứng chồng lấp hen phế quản và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Cả hai bệnh đều gây khó thở.
3. Ai có nguy cơ mắc bệnh hen phế quản/ hen suyễn
Bệnh hen suyễn có thể xảy ra ở nhiều độ tuổi. Những người bị dị ứng hoặc tiếp xúc với khói thuốc lá (người hút thuốc lá chủ động và thụ động) có nhiều khả năng mắc bệnh hen suyễn.
Nữ giới có khả năng mắc bệnh hen suyễn cao hơn nam giới. Bệnh hen phế quản cũng ảnh hưởng đến người da đen thường xuyên hơn ở các chủng tộc.
4. Nguyên nhân và triệu chứng của hen phế quản/ hen suyễn
4.1 Điểm danh những yếu tố nguy cơ cao
– Bị dị ứng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh hen suyễn.
– Yếu tố môi trường: Bệnh hen phế quản có thể phát triển sau khi tiếp xúc với những thứ gây kích ứng đường hô hấp. Những chất này bao gồm chất gây dị ứng, chất độc, khói và khói thuốc lá. Những thứ này có thể đặc biệt có hại cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có hệ thống miễn dịch chưa phát triển xong.
– Di truyền: Nếu gia đình bạn có tiền sử mắc bệnh hen suyễn hoặc dị ứng thì bạn có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
– Nhiễm trùng đường hô hấp: Một số bệnh nhiễm trùng đường hô hấp, chẳng hạn như virus RSV.
4.2 Các tác nhân gây cơn hen phế quản phổ biến
Bạn có thể gặp cơn hen suyễn nếu tiếp xúc với các chất gây kích ứng. Đây được gọi là “tác nhân” có thể gây ra cuộc tấn công ngay lập tức hoặc có thể vài giờ hoặc vài ngày sau đó.
Các tác nhân phổ biến phải kể đến đó là:
– Ô nhiễm không khí: Khí thải nhà máy, xe hơi, khói cháy rừng…
– Mạt bụi
– Nấm mốc
– Thú cưng
– Côn trùng
– Khói thuốc lá
– Hóa chất hoặc mùi mạnh…
5. Dấu hiệu và triệu chứng đặc trưng của bệnh
Những người mắc bệnh hen phế quản thường có triệu chứng rõ ràng, và giống với nhiều bệnh nhiễm trùng đường hô hấp:
– Tức ngực, đau ngực
– Ho, đặc biệt về đêm
– Hụt hơi
– Thở khò khè
Bạn có thể không có tất cả các triệu chứng này trong một cơn hen bùng phát. Bạn cũng có thể gặp các triệu chứng khác nhau vào các thời điểm khác nhau khi mắc hen suyễn mạn tính.
Tức ngực, đau ngực, thở khò khè, ho là những triệu chứng của hen phế quản
6. Cách kiểm soát hen phế quản
Mục tiêu của điều trị hen phế quản hay hen suyễn là kiểm soát các triệu chứng. Bác sĩ sẽ cung cấp kế hoạch điều trị và theo dõi cụ thể dành cho tình trạng của bạn sau khi có kết quả thăm khám và kiểm tra chính xác.
Mục đích điều trị hen phế quản là kiểm soát triệu chứng. Người mắc bệnh cần chú ý theo dõi sức khỏe đảm bảo đúng lịch trình thăm khám, tuân thủ điều trị để bệnh được cải thiện tốt hơn.
Người bệnh có thể được chỉ định sử dụng thuốc giãn phế quản, thuốc chống viêm…Điều quan trọng là người bệnh nên theo dõi triệu chứng của mình để quản lý bệnh và sức khỏe tốt hơn. Đồng thời cần tìm ra nguyên nhân gây ra cơn hen để tránh các yếu tố kích hoạt, từ đó sẽ giúp bạn tránh được một cuộc tấn công bởi hen phế quản.
Đặc biệt, quá trình thăm khám và theo dõi định kỳ là rất quan trọng, người mắc bệnh nên lưu ý tuân thủ chỉ định điều trị và lịch trình thăm khám sức khỏe để bệnh được kiểm soát tốt hơn.
