Cơn đau bụng do trào ngược dạ dày là triệu chứng thường gặp ở nhiều bệnh lý về đường tiêu hóa. Đây là một hiện tượng khá phổ biến, đặc biệt là ở người trưởng thành. Trong bài viết dưới đây, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về tình trạng đau bụng do trào ngược dạ dày, nguyên nhân gây ra và các phương pháp điều trị.
Menu xem nhanh:
1. Khái quát về đau bụng trào ngược dạ dày
Đau bụng do trào ngược dạ dày là một triệu chứng thường gặp ở bệnh trào ngược dạ dày – thực quản. Tình trạng này xảy ra khi cơ vòng thực quản dưới không đảm bảo chức năng, dẫn đến việc dịch vị và acid từ dạ dày di chuyển ngược lên thực quản, gây khó chịu và các biểu hiện như đau bụng. Đây là một bệnh lý khá phổ biến, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống nếu không được kiểm soát tốt.
Đau bụng do trào ngược dạ dày là một triệu chứng thường gặp ở bệnh trào ngược dạ dày – thực quản
2. Những nguyên nhân dẫn đến đau bụng do trào ngược dạ dày
2.1. Cơ thắt thực quản bị suy giảm chức năng
Cơ thắt thực quản đảm nhận vai trò như một van khóa, ngăn không cho axit và dịch tiêu hóa từ dạ dày quay trở lại thực quản. Khi cơ này không hoạt động tốt, dịch vị dạ dày có thể trào ngược, gây ra cảm giác đau rát và các triệu chứng khác liên quan đến trào ngược dạ dày.
2.2. Tăng tiết axit dạ dày dẫn đến đau bụng
Việc sản xuất axit quá mức làm gia tăng áp lực bên trong dạ dày. Khi áp lực này trở nên quá lớn, axit và thức ăn có thể trào ngược lên thực quản, gây ra hiện tượng đau bụng, buồn nôn, đầy hơi và khó chịu.
Một số yếu tố làm tăng tiết axit dạ dày bao gồm:
– Viêm loét dạ dày: Khi niêm mạc dạ dày bị tổn thương, cơ thể phản ứng bằng cách tiết nhiều axit hơn, điều này dễ dẫn đến hiện tượng trào ngược.
– Tăng hormone cortisol: Cortisol được sản xuất bởi tuyến thượng thận, hormon này có thể kích thích dạ dày sản xuất nhiều axit hơn, góp phần gây ra trào ngược.
– Thực phẩm gây kích thích: Caffeine, rượu, các gia vị cay nóng và thực phẩm chiên xào có thể làm tăng lượng axit trong dạ dày, dẫn đến đau bụng và trào ngược.
2.3. Các nguyên nhân khác gây đau bụng trào ngược dạ dày
– Dị ứng thực phẩm: Một số thực phẩm có thể kích thích sản xuất axit và gây ra hiện tượng trào ngược, như đồ ngọt, cà phê, rượu, tỏi, chocolate.
– Thói quen ăn uống không lành mạnh: Ăn quá nhanh, ăn quá nhiều, hoặc ăn gần giờ ngủ có thể dẫn đến trào ngược dạ dày.
– Bệnh lý dạ dày và thực quản: Các bệnh như viêm loét dạ dày tá tràng, viêm thực quản hoặc ung thư dạ dày có thể gây trào ngược.
– Tiêu hóa chậm: Khi quá trình tiêu hóa diễn ra chậm, thức ăn bị giữ lại trong dạ dày lâu hơn, làm tăng nguy cơ trào ngược.
– Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc giảm đau và aspirin, có thể gây trào ngược axit.
Ăn quá nhanh, ăn quá nhiều, hoặc ăn gần giờ ngủ có thể dẫn đến trào ngược dạ dày.
3. Biến chứng của tình trạng đau bụng do trào ngược dạ dày
Nếu không được chữa trị kịp thời, đau bụng trào ngược dạ dày có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như:
– Viêm thực quản: Axit từ dạ dày có thể gây viêm niêm mạc thực quản, gây đau đớn và ảnh hưởng tiêu hóa.
– Đau thực quản: Sự kích ứng liên tục của axit dạ dày có thể gây nóng rát và đau ở thực quản.
– Bệnh Barrett: Đây là một biến chứng nghiêm trọng của trào ngược, có thể dẫn đến ung thư thực quản.
– Viêm dạ dày: Việc axit trào ngược liên tục có thể dẫn đến viêm nhiễm niêm mạc dạ dày.
– Viêm đại tràng: Trào ngược axit cũng có thể gây hại cho niêm mạc đại tràng, dẫn đến viêm nhiễm.
4. Phương pháp chẩn đoán đau bụng trào ngược dạ dày
Để xác định chính xác nguyên nhân gây đau bụng do trào ngược dạ dày, bác sĩ có thể áp dụng nhiều phương pháp chẩn đoán khác nhau:
4.1. Thăm khám lâm sàng chẩn đoán đau bụng trào ngược dạ dày
Trong buổi thăm khám, bác sĩ sẽ tìm hiểu về triệu chứng, tiền sử bệnh lý, thói quen ăn uống của người bệnh và thực hiện kiểm tra vùng bụng để xác định mức độ đau, khó chịu. Việc thăm khám giúp bác sĩ đưa ra nhận định ban đầu về tình trạng trào ngược dạ dày.
4.2. Nội soi dạ dày – thực quản
Với phương pháp này, bằng cách sử dụng ống nội soi có gắn camera, bác sĩ có thể quan sát trực tiếp niêm mạc thực quản, dạ dày và tá tràng để phát hiện các tổn thương do trào ngược, viêm loét hoặc khối u. Nội soi giúp đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh.
4.3. Đo pH thực quản 24 giờ chẩn đoán đau bụng trào ngược dạ dày
Phương pháp này theo dõi nồng độ acid trong thực quản trong suốt 24 giờ để xác định mức độ trào ngược acid. Một đầu dò nhỏ được đưa vào thực quản để ghi lại số lần trào ngược và mức độ acid tiếp xúc với niêm mạc thực quản. Đây là phương pháp giúp đánh giá chính xác tình trạng trào ngược.
4.4. Đo áp lực nhu động thực quản phân giải cao (HRM)
HRM (High-Resolution Manometry) là kỹ thuật đo áp lực và nhu động thực quản, giúp đánh giá khả năng hoạt động của cơ vòng thực quản dưới và các cơ liên quan đến quá trình nuốt. Kết quả của HRM giúp phát hiện những bất thường trong nhu động thực quản có thể gây ra trào ngược.
Các phương pháp này giúp bác sĩ đánh giá chính xác tình trạng trào ngược dạ dày và từ đó đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhằm giảm thiểu các triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng.
5. Phòng ngừa đau bụng trào ngược dạ dày
– Hạn chế đồ uống có cồn và chất kích thích như cà phê, rượu, và các loại nước ngọt có gas.
– Ăn uống điều độ: Tránh để bụng quá đói hoặc ăn quá no. Bạn nên chia nhỏ bữa ăn thành nhiều lần trong ngày để tránh gây áp lực lên dạ dày.
– Tránh thực phẩm nhiều dầu mỡ và cay nóng: Các loại thức ăn này có thể gây kích thích dạ dày, làm tăng nguy cơ trào ngược.
– Duy trì cân nặng hợp lý: Việc giảm cân có thể giúp giảm áp lực lên dạ dày, hạn chế các triệu chứng trào ngược.
– Không nằm ngay sau khi ăn: Tốt nhất nên đợi ít nhất 2-3 giờ sau khi ăn rồi mới đi ngủ.
– Ăn chậm và nhai kỹ để dạ dày dễ tiêu hóa hơn.
– Giảm căng thẳng: Thực hiện các hoạt động như yoga hoặc thiền để giảm stress, từ đó hạn chế nguy cơ trào ngược.
– Nếu bạn đã gặp phải triệu chứng trào ngược, cần tránh uống rượu, hút thuốc và điều chỉnh các loại thuốc đang dùng nếu cần thiết sau khi tham khảo ý kiến bác sĩ.
Tránh để bụng quá đói hoặc ăn quá no. Bạn nên chia nhỏ bữa ăn thành nhiều lần trong ngày để tránh gây áp lực lên dạ dày.
6. Một số biện pháp hỗ trợ điều trị đau bụng trào ngược dạ dày
– Chế độ ăn uống lành mạnh: Tránh các loại thức ăn nặng, nhiều chất béo hoặc đường. Ưu tiên rau xanh, thực phẩm giàu chất xơ, và ít đường.
– Tăng cường vận động: Tập thể dục đều đặn giúp kiểm soát cân nặng và cải thiện sức khỏe tổng thể.
– Tránh ăn đêm: Không nên ăn sát giờ ngủ và cố gắng ăn trước khi đi ngủ ít nhất 3 giờ.
– Nâng cao đầu khi ngủ: Điều này giúp hạn chế axit trào ngược khi nằm.
Trên đây là những thông tin về đau bụng do trào ngược dạ dày, nguyên nhân và cách điều trị. Nếu triệu chứng không cải thiện hoặc có dấu hiệu nghiêm trọng, hãy tìm gặp bác sĩ để được tư vấn kịp
