Trong các bệnh lý về đường tiêu hóa dưới thì viêm đại tràng và hội chứng ruột kích thích là hai bệnh lý phổ biến nhất. Nhiều người nhầm lẫn hai căn bệnh này với nhau vì có những đặc điểm khó phân biệt. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn phân biệt rõ hơn 2 triệu chứng này.
Phân biệt viêm đại tràng và hội chứng ruột kích thích
Menu xem nhanh:
1. Tìm hiểu về viêm đại tràng và hội chứng ruột kích thích
Trong hệ tiêu hóa, đại tràng hay ruột già có dạng hình ống. Đại tràng bao gồm manh tràng, ruột kết và trực tràng. Đại tràng có chức năng tiêu hóa và hấp thu các chất còn lại của thức ăn từ ruột non chuyển xuống. Phần cặn bã này sau đó sẽ được chuyển hóa thành phân và đào thải bằng đường hậu môn.
Chức năng trên khiến đại tràng dễ xảy ra những bệnh lý về đường tiêu hóa. Xét về bản chất, viêm đại tràng là tình trạng viêm nhiễm xả ra tại niêm mạc đại tràng. Còn hội chứng ruột kích thích (IBS) xảy ra khi rối loạn chức năng co bóp, rối loạn nhu động ruột tại đại tràng.
2. Phân biệt viêm đại tràng và hội chứng ruột kích thích
2.1. Phân biệt viêm đại tràng và hội chứng ruột kích thích theo triệu chứng
2.1.2. Triệu chứng viêm đại tràng
– Đau bụng âm ỉ: Cảm giác đau hoặc khó chịu trong vùng bụng dưới.
– Thay đổi tần suất đi ngoài: Đại tiện thường xuyên hơn, thường đi ngoài sau mỗi bữa ăn, thường tiêu chảy hoặc táo bón, đôi khi đi tiêu xong sẽ thấy dễ chịu hơn.
– Đại tiện ra máu: Phân có màu đỏ tươi do có máu hỗn hợp trong phân.
– Phân lẫn chất nhầy dịch trắng: Có thể có sự xuất hiện của chất nhầy dịch trong phân, mang lại cảm giác trơn trượt hoặc nhầy nhớt.
– Chán ăn: Viêm đại tràng thường gây ra các vấn đề về tiêu hóa như tiêu chảy. Tiêu chảy có thể làm mất nước và chất dinh dưỡng cần thiết trong cơ thể, làm mất đi sự thèm ăn và gây ra cảm giác chán ăn.
2.1.3. Triệu chứng của hội chứng ruột kích thích (IBS)
– Đau bụng mức độ nặng từng cơn không cố định vị trí: Đau bụng thường xuất hiện và thay đổi vị trí trong vùng ruột, đau nhiều hơn khi ăn đồ lạ hoặc bị lạnh bụng.
– Bụng đầy hơi: IBS thường đi kèm với sự bất ổn trong động cơ ruột, gồm có sự co bóp mạnh hoặc yếu của cơ ruột. Những co bóp không đều và không đồng bộ có thể gây ra cảm giác chướng bụng và khó chịu trong vùng bụng.
– Đi ngoài thất thường: Thường xuyên có các biến đổi về tần suất và đặc tính phân như tiêu chảy, táo bón hoặc sự xen kẽ giữa tiêu chảy và táo bón.
– Đau đầu: Có thể xuất hiện những cơn đau đầu nhẹ hoặc nặng.
– Chóng mặt: Cảm giác xoay tròn, mất cân bằng hoặc mất ý thức ngắn ngủi có thể xảy ra.
– Mất ngủ: Khó khăn trong việc gắn kết giấc ngủ hoặc giấc ngủ không đủ sâu, do sự lo lắng và phiền toái.
Chóng mặt là triệu chứng của bệnh IBS
2.2. Phân biệt viêm đại tràng và hội chứng ruột kích thích theo nguyên nhân
2.2.1. Nguyên nhân viêm đại tràng
– Nhiễm trùng do vi khuẩn, virus hoặc vi nấm: Vi khuẩn như E. coli, Salmonella, Campylobacter và vi rút như norovirus có thể gây viêm đại tràng khi tiếp xúc hoặc ăn thực phẩm bị nhiễm trùng.
– Tiêu chảy vi khuẩn: Một số vi khuẩn như Clostridium difficile (C. difficile) có thể gây ra tiêu chảy và viêm đại tràng khi phát triển quá mức trong ruột do sử dụng kháng sinh một cách không cần thiết.
– Dị ứng thực phẩm: Một số người có thể phản ứng dị ứng với một số thực phẩm nhất định, ví dụ như sữa, lúa mạch, hành, tỏi, trái cây, đồ hấp hoặc gia vị, gây ra viêm đại tràng.
– Sử dụng chất kích thích: Các chất kích thích như thuốc lá, rượu, caffeine và thuốc giảm đau có thể kích thích ruột và gây ra viêm đại tràng.
– Đồ ăn đã để lâu hoặc không đảm bảo vệ sinh: Tiếp xúc với thức ăn đã bị nhiễm khuẩn hoặc không được lưu trữ và chế biến đúng cách có thể gây nhiễm trùng và viêm đại tràng.
Các nguyên nhân trên có thể góp phần vào việc phát triển viêm đại tràng, nhưng cần lưu ý rằng viêm đại tràng có thể có nhiều nguyên nhân khác nhau và mỗi trường hợp cần được đánh giá cẩn thận bởi bác sĩ để đưa ra chẩn đoán chính xác.
2.2.2. Nguyên nhân của hội chứng ruột kích thích (IBS)
– Yếu tố tâm lý: Căng thẳng, áp lực, trầm cảm và sự suy nghĩ quá mức có thể tác động đến chức năng ruột và gây ra các triệu chứng của IBS. Tuy nhiên, không phải tất cả các người bị IBS đều có yếu tố tâm lý này.
– Rối loạn ruột: Một số người với IBS có sự bất thường trong chức năng ruột, bao gồm động cơ ruột, giải phóng chất trung gian thần kinh trong ruột và phản ứng ruột với các thay đổi trong môi trường ruột.
– Sự tác động của thức ăn và chất kích thích: Một số thực phẩm nhất định có thể gây kích thích ruột và gây ra các triệu chứng của IBS. Các chất kích thích như caffeine, rượu và thuốc lá cũng có thể ảnh hưởng đến chức năng ruột.
– Sự không cân bằng vi khuẩn ruột: Một số nghiên cứu cho thấy sự không cân bằng vi khuẩn trong ruột có thể góp phần vào phát triển IBS.
– Yếu tố di truyền: Có một yếu tố di truyền được cho là có liên quan đến IBS, người có người thân trong gia đình mắc IBS có nguy cơ cao hơn bị bệnh.
2.3. Cách phòng ngừa viêm đại tràng và hội chứng ruột kích thích
– Hạn chế các sản phẩm nhiều chất béo: Điều chỉnh chế độ ăn uống để giảm tiêu thụ các loại thực phẩm nhiều chất béo, như đồ chiên, thức ăn nhanh, thức ăn nhiều dầu mỡ, có thể giúp giảm nguy cơ viêm đại tràng.
– Tránh sử dụng các thực phẩm tương kỵ: Nếu bạn có phản ứng dị ứng hoặc nhạy cảm với một số loại thực phẩm như hành, tỏi, hành tây, chất tạo màu hoặc chất bảo quản, tránh sử dụng chúng để giảm nguy cơ viêm đại tràng.
– Uống đủ nước: Đảm bảo uống đủ lượng nước hàng ngày để duy trì sự cân bằng đủ nước trong cơ thể và hỗ trợ chức năng ruột.
– Không tự ý sử dụng thuốc điều trị tiêu chảy: Tránh việc sử dụng thuốc điều trị tiêu chảy mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ gia tăng nguy cơ viêm đại tràng.
– Tập thể dục thường xuyên: Thực hiện các hoạt động thể dục như tập yoga, đi bộ, chạy, bơi lội hay các hoạt động aerobic khác có thể giúp duy trì sự hoạt động và cân bằng chức năng ruột.
– Quản lý căng thẳng và stress: Hạn chế căng thẳng và tìm cách quản lý stress thông qua các phương pháp thư giãn như yoga, thiền, tập thể dục, hoạt động giải trí hay hỗ trợ tâm lý từ gia đình, bạn bè hoặc chuyên gia.
Tập yoga giúp giảm triệu chứng stress của các bệnh lý đường ruột
Trên đây là cách phân biệt viêm đại tràng và hội chứng ruột kích thích. Tuy nhiên, để phân biệt chính xác hai bệnh lý này cần dựa trên triệu chứng và tiêu chí chẩn đoán được đưa ra bởi bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa.
