Vắc xin ngừa bệnh lao là một trong những loại vắc xin quan trọng đầu đời cho trẻ. Tuy nhiên, trước khi lựa chọn tiêm vắc xin bệnh lao ở trẻ sơ sinh, cha mẹ cần nắm được một số lưu ý quan trọng dưới đây!
Menu xem nhanh:
1. Thời điểm tiêm vắc xin bệnh lao tốt nhất cho trẻ
Bệnh lao là căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, gây tổn thương đến phổi và có tỷ lệ tử vong cao ở trẻ em. Vì vậy, vắc xin được Bộ y tế khuyến nghị tiêm cho trẻ ngay sau khi chào đời càng sớm càng tốt.
Vắc xin phòng lao được khuyên dùng cho trẻ trong vòng 1 đầu ngay sau sinh
– BCG là loại vắc xin phòng bệnh lao đang được sử dụng phổ biến cho trẻ em tại Việt Nam hiện nay. Vắc xin được khuyên dùng cho trẻ trong vòng 1 tháng đầu tiên sau sinh.
– Đối với trẻ sơ sinh có đủ sức khỏe, khả năng phát triển ổn định và không trong các trường hợp chăm sóc đặc biệt sẽ được tiêm chủng vắc xin phòng lao ngay trong ngày đầu tiên sau khi ra đời.
– Với các bé sinh non hoặc đang có bệnh lý cần được chăm sóc đặc biệt, sẽ phải đợi đến khi trẻ đạt thể trạng ổn định mới nên tiêm vắc xin bệnh lao. Và cần tiến hành càng sớm càng tốt ngay khi trẻ sơ sinh đạt đủ điều kiện.
2. Các phản ứng có thể xảy ra sau tiêm vắc xin bệnh lao cho trẻ
– Ngay sau tiêm vắc xin phòng lao BCG, hầu hết trẻ sơ sinh sẽ xuất hiện một nốt nhỏ tại vị trí tiêm và có thể biến mất trong vòng 30 phút. Sau khoảng 10-15 ngày, vết tiêm biến thành một vết loét đỏ, có khả năng mưng mủ, kích thước tương đương đầu bút chì. Tuy nhiên chỉ khoảng 2 tuần sau, vết loét sau tiêm vắc xin sẽ tự lành, cha mẹ không cần quá lo lắng. Vết loét này chỉ để lại một sẹo nhỏ với đường kính tầm 5mm.
– Một số trường hợp trẻ có thể nổi hạch tại vùng nách hoặc khuỷu tay. Hạch dạng mềm, di động, hơi sưng trong vài tháng sau tiêm rồi sẽ lành tự nhiên.
– Một số trường hợp trẻ có thể bị sốt sau tiêm. Nếu trẻ sốt nhẹ, phụ huynh chỉ cần lau cơ thể trẻ bằng nước ấm và cho trẻ uống thuốc hạ sốt theo chỉ dẫn của nhân viên y tế. Nếu tại chỗ tiêm phát sưng đau thì chườm lạnh để giảm sưng cho trẻ. Trẻ nên tiếp tục được bú mẹ bình thường và hấp thụ nhiều nước hơn sau tiêm.
– Với các trường hợp phản ứng trầm trọng hơn ở trẻ sơ sinh sau tiêm vắc xin phòng lao, như sốt cao, bỏ bú… kéo dài khoảng 1-2 ngày, vết tiêm có dấu hiệu sưng to, hạch sưng to và kéo dài hơn 6 tuần thì cần đưa trẻ đi khám tại các trung tâm y tế. Đối với những trẻ sau khi sử dụng vắc xin BCG có biểu hiện sốt cao, co giật, hôn mê, mệ tả, khóc nhiều không dứt, liệt,… phải được cấp cứu ngay lập tức.
3. Lưu ý quan trọng khi tiêm vắc xin bệnh lao ở trẻ sơ sinh
– Trước khi đưa trẻ đi chủng ngừa bệnh lao, cha mẹ không nên để trẻ bú hoặc ăn quá no hoặc quá đói. Vì như vậy khiến trẻ dễ gặp tình trạng bị hạ đường huyết sau tiêm.
– Nên cho trẻ mặc quần áo/tã đơn giản để các bác sĩ dễ thao tác trong quá trình khám hay tiêm phòng cho trẻ. Cũng không nên cho bé mặc quần áo quá chật hay ủ ấm quá nhiều.
Một số lưu ý quan trọng khi tiêm vắc xin bệnh lao ở trẻ sơ sinh
– Trẻ sau khi tiêm vắc xin phòng lao không cần phải kiêng tắm, thay vào đó bé cần được vệ sinh cơ thể sạch sẽ để tránh nhiễm trùng vết tiêm.
– Tuyệt đối không tiêm vắc xin phòng lao cho trẻ đang bị sốt, đang có các bệnh nhiễm khuẩn cấp tính tiến triển (như viêm phổi, sởi, thương hàn,…) hay chỉ vừa khỏi các bệnh trên, cơ thể trẻ đang trong thời kỳ phục hồi. Cũng không nên tiêm vắc xin BCG cho trẻ đang bị viêm da mủ, hoặc có bệnh chàm ngoài da (eczéma)…
– Cha mẹ cần ngay lập tức đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất nếu trẻ xuất hiện các triệu chứng bất thường như: nổi ban, quấy khóc, sưng đau vết tiêm, bú kém,… kéo dài trên 24 giờ; trẻ có biểu hiện co giật, động kinh, tím tái hay mất ý thức, trẻ sốt cao từ 38.5 độ trở lên đã uống thuốc hạ sốt mà không thuyên giảm…
4. Các trường hợp chống chỉ định tiêm vắc xin phòng lao
Việc tiêm vắc xin phòng ngừa bệnh lao có thể thực hiện cho mọi bé chưa bị nhiễm vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis, đang có thể trạng sức khỏe tốt và đang không mắc chứng suy giảm hệ miễn dịch.
4.1 Trẻ thuộc các trường hợp sau sẽ bị chống chỉ định tiêm vắc xin BCG phòng bệnh lao
– Trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV và khả năng cao lây truyền HIV từ mẹ sang con.
– Các trường hợp trẻ mắc các bệnh lý suy giảm hệ miễn dịch.
4.2 Hoãn tiêm chủng vắc xin BCG với các trường hợp
– Đang sốt hoặc mắc bệnh nhiễm trùng cấp tính bất kỳ.
– Trẻ vừa kết thúc điều trị các bệnh suy giảm hệ miễn dịch.
– Trẻ bị suy dinh dưỡng với cân nặng dưới 2kg.
– Trẻ sinh non (bé hơn 34 tuần) tạm hoãn tiêm vắc xin phòng lao. Chỉ tiêm chủng BCG khi trẻ đạt đủ 34 tuần tuổi (đã tính cả tuổi thai).
5. Lịch tiêm vắc xin phòng lao cho trẻ sơ sinh
Vắc xin phòng bệnh lao duy nhất đang sử dụng tại Việt Nam là vắc xin BCG, được khuyến cáo tiêm phòng cho trẻ sơ sinh trong vòng 1 tháng (30 ngày) đầu tiên sau sinh. Chỉ định tiêm phòng với trẻ với cân nặng từ 2kg trở lên và sinh từ tuần thứ 34 của thai kỳ.
– Thực tế, đối với những trẻ sơ sinh đã được xác định là có đủ sức khỏe, thể chất ổn định và không nằm trong bất kỳ chế độ chăm sóc đặc biệt nào thì nên tiêm phòng trong 24 giờ đầu ngay sau khi sinh hoặc tiêm phòng càng sớm càng tốt.
– Với các bé lớn hơn 1 tháng và dưới 1 tuổi vẫn có thể tiêm vắc xin phòng lao, tuy nhiên nên lưu ý rằng một số phản ứng có thể xảy ra mạnh hơn so với trẻ trong độ tuổi 1 tháng tuổi.
– Việc tiêm vắc xin bệnh lao cho trẻ lớn hơn 1 tuổi chỉ có tác dụng ngừa bệnh khi cơ thể trẻ tính đến thời điểm tiêm phòng chưa hề bị nhiễm khuẩn lao. Các trường hợp trẻ được xác định đã từng nhiễm lao thì việc tiêm vắc xin là không cần thiết và nên thận trọng trước khi tiêm vì nguy cơ xảy ra các tác dụng phụ không mong muốn thường sẽ cao.
Trẻ em từ 1 tuổi trở lên và người lớn có thể tiêm chủng ngừa bệnh lao trong một số trường hợp đặc biệt khi có sự chỉ định của bác sĩ.
Trẻ được bác sĩ thăm khám kỹ càng trước khi tiêm chủng tại Thu Cúc TCI
Việc chậm trễ cho trẻ chủng ngừa vắc xin phòng lao có thể khiến trẻ tăng nguy cơ mắc bệnh, bởi trẻ sơ sinh có khả năng mắc bệnh lao ngay trong giai đoạn đầu tiên sau chào đời do lúc này hệ miễn dịch của chúng còn yếu ớt, không có khả năng tự vệ khỏi sự xâm nhập của các loại vi khuẩn, vi rút như vi khuẩn lao.
Như vậy, bài viết trên đã chia sẻ đến các bậc phụ huynh những lưu ý quan trọng khi tiêm vắc xin bệnh lao ở trẻ sơ sinh, cha mẹ nên tìm hiểu và đăng ký tiêm phòng sớm để con có được sự bảo vệ tốt nhất ngay từ khi vừa chào đời. Để được tư vấn chi tiết thêm về vắc xin bệnh lao BCG cho trẻ, liên hệ ngay Phòng tiêm chủng Thu Cúc TCI, cha mẹ nhé!
