Chấn thương phần mềm ở chân là một vấn đề phổ biến trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với những người tham gia các hoạt động thể thao hay công việc yêu cầu di chuyển nhiều. Cùng tìm hiểu nguyên nhân bị chấn thương phần mềm ở chân và cách điều trị.
Menu xem nhanh:
1. Nguyên nhân gây chấn thương phần mềm ở chân
Chấn thương phần mềm ở chân có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:
1.1. Tai nạn rất dễ bị chấn thương phần mềm ở chân
Tai nạn giao thông, té ngã, va đập mạnh là những nguyên nhân phổ biến gây chấn thương phần mềm ở chân. Lực tác động mạnh lên các mô mềm có thể gây tổn thương nghiêm trọng.
1.2. Tập luyện thể thao
Các hoạt động thể thao như bóng đá, bóng rổ, chạy bộ, hay thể hình đều có nguy cơ gây ra chấn thương phần mềm ở chân. Việc luyện tập không đúng kỹ thuật hoặc không khởi động kỹ trước khi tập luyện có thể dẫn đến các chấn thương này.
1.3. Công việc cần phải di chuyển nhiều
Những người làm công việc yêu cầu đứng hoặc đi lại nhiều, như nhân viên bán hàng, y tá, hoặc công nhân xây dựng, có nguy cơ cao bị chấn thương phần mềm do căng thẳng và áp lực liên tục lên chân.
1.4. Yếu tố cá nhân
Một số người có cơ địa yếu, cấu trúc cơ xương không ổn định, hoặc có tiền sử bệnh lý về cơ xương khớp cũng dễ dàng bị chấn thương phần mềm hơn.
Các môn thể thao như trượt ván, trượt patin, đá bóng, chạy bộ, leo núi,… cần sự di chuyển nhiều nên rất dễ xảy ra chấn thương phần mềm ở chân.
2. Các dạng chấn thương phần mềm thường gặp ở chân
2.1 Bong gân
Đây là tổn thương phổ biến nhất, thường xảy ra khi dây chằng bị kéo căng quá mức. Bong gân mắt cá chân là một trong những loại bong gân thường gặp nhất, thường do các hoạt động đột ngột như vặn chân, nhảy sai tư thế.
2.2 Rách cơ
Khi cơ bị kéo căng quá mức hoặc co rút đột ngột có thể dẫn đến rách cơ. Rách cơ thường gây đau nhức dữ dội, sưng và hạn chế vận động.
2.3 Viêm gân
Viêm gân là tình trạng viêm nhiễm ở gân, thường do hoạt động quá mức hoặc lặp đi lặp lại một động tác trong thời gian dài. Viêm gân Achilles là một ví dụ điển hình, thường gặp ở vận động viên chạy bộ.
2.4 Viêm bao hoạt dịch
Bao hoạt dịch là một lớp màng bao quanh các khớp, có chức năng tạo ra dịch bôi trơn cho khớp. Khi bao hoạt dịch bị viêm sẽ gây ra đau nhức, sưng và hạn chế vận động khớp.
3. Triệu chứng của chấn thương phần mềm ở chân
3.1. Đau
Đau là triệu chứng chính của chấn thương phần mềm. Cơn đau có thể xuất hiện ngay lập tức sau khi chấn thương hoặc phát triển dần dần sau đó. Mức độ cơn đau còn tùy thuộc vào mức độ của tổn thương, có thể từ nhẹ đến nặng.
3.2. Sưng
Sưng là phản ứng tự nhiên của cơ thể đối với chấn thương. Khi bị chấn thương phần mềm, các mô mềm bị tổn thương và dịch tích tụ lại, gây sưng vùng bị ảnh hưởng.
3.3. Bầm tím
Chấn thương dễ khiến các mạch máu dưới da bị vỡ, dẫn đến chảy máu dưới da và hình thành các vết bầm tím.
3.4. Hạn chế cử động
Khi bị chấn thương phần mềm, khả năng cử động của chân bị hạn chế do đau và sưng. Điều này phần nào ảnh hưởng tới các hoạt động sinh hoạt và làm việc hàng ngày.
3.5. Nóng và đỏ
Vùng da xung quanh chấn thương có thể trở nên nóng và đỏ do tăng lưu lượng máu đến khu vực bị tổn thương để hỗ trợ quá trình phục hồi.
Người bệnh sẽ cảm thấy đau, sưng, bầm tím, khó chịu tại vùng bị chấn thương ở chân.
4. Cách điều trị chấn thương phần mềm ở chân
Điều trị chấn thương phần mềm ở chân phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương.
4.1 Áp dụng phương pháp RICE
Nghỉ ngơi
Nghỉ ngơi là yếu tố quan trọng nhất để giúp các mô mềm có thời gian phục hồi. Tránh áp lực và căng thẳng lên vùng bị chấn thương để giảm thiểu nguy cơ làm tổn thương thêm.
Chườm lạnh
Chườm lạnh giúp giảm sưng và đau bằng cách làm co mạch máu và giảm lưu lượng máu đến khu vực bị chấn thương. Sử dụng túi đá hoặc khăn lạnh chườm lên vùng bị chấn thương trong khoảng 15-20 phút mỗi lần, nhiều lần trong ngày.
Băng ép
Sử dụng băng ép để giữ chặt và bảo vệ vùng bị chấn thương, đồng thời giúp giảm sưng. Hãy chắc chắn rằng băng ép không quá chặt để tránh cản trở lưu thông máu.
Nâng cao chân
Nâng cao chân bị chấn thương lên cao hơn so với tim khi nằm hoặc ngồi giúp giảm sưng bằng cách giảm áp lực máu lên vùng bị tổn thương.
4.2 Thuốc giảm đau và chống viêm
Các loại thuốc như paracetamol hoặc ibuprofen có thể được sử dụng để giảm đau và viêm. Cần tham khảo ý kiến của bác sĩ, bạn tuyệt đối không nên lạm dụng thuốc giảm đau vì sẽ gây tác dụng phụ không mong muốn như suy gan, suy thận,…
4.3 Vật lý trị liệu
Nếu chấn thương nghiêm trọng hoặc không cải thiện sau một thời gian, bạn có thể cần tham khảo ý kiến của chuyên gia vật lý trị liệu. Họ sẽ thiết kế các bài tập và phương pháp điều trị giúp phục hồi chức năng và tăng cường cơ bắp.
4.4 Phẫu thuật khi bị chấn thương phần mềm ở chân
Trong những trường hợp chấn thương nghiêm trọng, phẫu thuật có thể là cần thiết để sửa chữa các mô bị tổn thương. Tuy nhiên, đây là biện pháp cuối cùng và chỉ được xem xét khi các phương pháp điều trị khác không hiệu quả.
Kê cao chân sẽ giúp giảm lưu lượng máu ở vị trí bị tổn thương, điều này giúp người bệnh cảm thấy bớt đau và dễ chịu hơn.
5. Phòng ngừa chấn thương phần mềm ở chân
Phòng ngừa chấn thương phần mềm ở chân là điều quan trọng để duy trì sức khỏe và tránh các tổn thương không mong muốn.
Khởi động kỹ trước khi tập luyện: Luôn khởi động kỹ trước khi tham gia vào bất kỳ hoạt động thể thao nào để làm nóng các cơ và chuẩn bị cho cơ thể hoạt động.
Sử dụng thiết bị bảo hộ: Sử dụng thiết bị bảo hộ như giày thể thao phù hợp, băng bảo vệ mắt cá chân, hoặc các thiết bị bảo vệ khác khi tham gia các hoạt động có nguy cơ cao.
Duy trì tư thế đúng: Học cách duy trì tư thế đúng khi đứng, đi lại, và nâng vác để giảm thiểu áp lực lên các cơ và khớp.
Tăng cường sức mạnh và linh hoạt: Thực hiện các bài tập tăng cường sức mạnh và linh hoạt để duy trì sức khỏe cơ bắp và khớp, giúp giảm nguy cơ chấn thương.
Nghỉ ngơi đúng cách: Đảm bảo nghỉ ngơi đầy đủ sau các hoạt động căng thẳng để cho cơ thể thời gian phục hồi.
Chú ý đến cơ thể: Luôn lắng nghe cơ thể và dừng ngay các hoạt động khi cảm thấy đau hoặc khó chịu.
