Ợ hơi là một hiện tượng sinh lý bình thường của cơ thể, xảy ra khi khí tích tụ trong dạ dày hoặc thực quản được đẩy ra ngoài qua đường miệng. Tuy nhiên, người hay ợ hơi cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo một số bệnh lý tiềm ẩn. Vậy, người hay bị ợ hơi có thực sự nguy hiểm không và làm thế nào để nhận biết các dấu hiệu bệnh lý, bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về vấn đề này.
Menu xem nhanh:
1. Ợ hơi – Hiện tượng sinh lý bình thường và những điều cần lưu ý
Ợ hơi là kết quả của việc nuốt không khí vào bụng khi ăn uống, nói chuyện hoặc do thói quen. Lượng khí này sau đó được đẩy ra ngoài để giảm áp lực trong dạ dày. Người hay ợ hơi sau bữa ăn, đặc biệt là sau khi ăn quá nhanh, ăn nhiều đồ ăn dầu mỡ, đồ uống có ga hoặc nhai kẹo cao su là điều hoàn toàn bình thường. Tuy nhiên, nếu người hay bị ợ hơi một cách thường xuyên và kéo dài, kèm theo các triệu chứng khác, đó có thể là dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.
1.1 Các nguyên nhân sinh lý gây ợ hơi
Có nhiều nguyên nhân sinh lý dẫn đến ợ hơi, bao gồm:
– Nuốt không khí: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, hình thành do việc ăn quá nhanh, uống nước bằng ống hút, hút thuốc, nhai kẹo cao su hoặc nói chuyện trong khi ăn có thể khiến bạn nuốt nhiều không khí hơn bình thường.
Tiêu thụ thực phẩm và đồ uống: Một số loại thực phẩm và đồ uống có thể gây ra đầy hơi và ợ hơi, chẳng hạn như đồ uống có ga, các loại đậu, hành tây, bông cải xanh và súp lơ.
Thai kỳ: Sự thay đổi hormone trong thai kỳ có thể làm chậm quá trình tiêu hóa, dẫn đến đầy hơi và ợ hơi.
1.2 Khi nào ợ hơi trở thành dấu hiệu bệnh lý?
Ợ hơi không phải lúc nào cũng là dấu hiệu của bệnh lý. Tuy nhiên, nếu người hay ợ hơi kèm theo các triệu chứng sau, bạn nên đến gặp bác sĩ để được thăm khám và chẩn đoán:
– Đau bụng dữ dội hoặc đau bụng âm ỉ kéo dài.
– Buồn nôn và nôn mửa.
– Ợ nóng, ợ chua.
– Khó nuốt.
– Sụt cân không rõ nguyên nhân, giảm cân không chủ đích.
– Đi ngoài phân đen (dấu hiệu của tình trạng xuất huyết tiêu hóa).
2. Các bệnh lý tiềm ẩn liên quan đến ợ hơi
Người hay bị ợ hơi có thể là dấu hiệu của cơ thể cảnh báo một số bệnh lý tiêu hóa, bao gồm:
2.1 Trào ngược (GERD) khiến người bệnh hay bị ợ hơi
GERD là một bệnh lý mạn tính xảy ra khi dịch axit dạ dày trào ngược lên thực quản, gây ra các triệu chứng như ợ nóng, ợ chua, khó nuốt và ợ hơi. Người hay ợ hơi thường xuyên, đặc biệt là sau bữa ăn hoặc khi nằm xuống, có thể là dấu hiệu của GERD.
Trào ngược dạ dày thực quản là một trong những bệnh lý gây ợ hơi nhiều, thường xuyên
2.2 Viêm loét dạ dày – tá tràng khiến người bệnh hay bị ợ hơi
Viêm loét dạ dày – tá tràng là tình trạng niêm mạc dạ dày hoặc tá tràng bị tổn thương, xuất hiện các vết viêm loét. Một trong những triệu chứng của bệnh này là ợ hơi, đặc biệt là ợ hơi kèm theo đau bụng vùng thượng vị.
2.3 Hội chứng ruột kích thích (IBS)
IBS là một rối loạn chức năng tiêu hóa ảnh hưởng đến ruột già, với các triệu chứng bao gồm đau bụng, đầy hơi, táo bón, tiêu chảy và ợ hơi. Người hay ợ hơi có thể gặp tình trạng này như một phần của hội chứng IBS.
2.4 Khó tiêu chức năng
Khó tiêu chức năng là tình trạng khó tiêu kéo dài mà không tìm thấy nguyên nhân thực thể. Các triệu chứng bao gồm đầy bụng, khó chịu ở bụng trên, ợ hơi và buồn nôn.
3. Chẩn đoán xác định nguyên nhân bệnh lý ở người hay ợ hơi
Việc chẩn đoán nguyên nhân gây ợ hơi đóng vai trò quan trọng trong việc đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả. Bác sĩ sẽ dựa trên nhiều yếu tố để xác định nguyên nhân, bao gồm tiền sử bệnh, các triệu chứng hiện tại, khám lâm sàng và các xét nghiệm chuyên sâu.
3.1 Hỏi bệnh sử và khám lâm sàng
Đây là bước đầu tiên và quan trọng trong quá trình chẩn đoán, bác sĩ sẽ đặt ra các câu hỏi chi tiết về:
– Tần suất và thời điểm ợ hơi: Bạn bị ợ hơi bao nhiêu lần một ngày? Ợ hơi xảy ra sau khi ăn, khi đói, vào ban đêm hay vào những thời điểm cụ thể nào?
– Các triệu chứng đi kèm: Bạn có gặp các triệu chứng khác như ợ nóng, ợ chua, đau bụng, buồn nôn, nôn mửa, khó nuốt, đầy bụng, chướng bụng, thay đổi thói quen đại tiện (táo bón, tiêu chảy) hay sụt cân không rõ nguyên nhân?
– Chế độ ăn uống và sinh hoạt: Bạn có thói quen ăn nhanh, nuốt nhiều không khí, sử dụng đồ uống có ga, hút thuốc, nhai kẹo cao su, ăn các loại thực phẩm gây đầy hơi (ví dụ: các loại đậu, hành tây, bông cải xanh)?
– Tiền sử bệnh lý: Bạn có mắc các bệnh lý về tiêu hóa như trào ngược dạ dày thực quản (GERD), viêm loét dạ dày tá tràng, hội chứng ruột kích thích (IBS) hay các bệnh lý khác?
Các loại thuốc đang sử dụng: Một số loại thuốc có thể gây ra tác dụng phụ là ợ hơi.
Khám lâm sàng bao gồm việc bác sĩ sẽ thăm khám bụng để phát hiện các dấu hiệu bất thường như chướng bụng, đau bụng khi ấn vào các vị trí nhất định.
3.2 Các xét nghiệm chẩn đoán nguyên nhân hay bị ợ hơi chuyên sâu
Tùy thuộc vào kết quả hỏi bệnh sử và khám lâm sàng, bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm chuyên sâu để chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây ợ hơi:
Nội soi dạ dày – tá tràng
Đây là phương pháp chẩn đoán hình ảnh trực tiếp và chính xác nhất. Một ống nội soi mềm, có gắn camera được đưa vào dạ dày và tá tràng qua đường miệng. Nội soi cho phép bác sĩ quan sát trực tiếp niêm mạc dạ dày và tá tràng, phát hiện các tổn thương như viêm loét, polyp, khối u hoặc các bất thường khác. Trong quá trình nội soi, bác sĩ cũng có thể lấy mẫu mô (sinh thiết) để thực hiện xét nghiệm tìm vi khuẩn Helicobacter pylori (H. pylori) hoặc để chẩn đoán các bệnh lý khác.
Xét nghiệm tìm vi khuẩn Helicobacter pylori (H. pylori) trong dạ dày
H.pylori là một loại vi khuẩn sống trong dạ dày và có thể gây viêm loét dạ dày tá tràng. Có nhiều phương pháp được sử dụng để xét nghiệm tìm H. pylori, bao gồm xét nghiệm máu, xét nghiệm phân, xét nghiệm hơi thở và xét nghiệm mô bệnh học (lấy từ sinh thiết trong quá trình nội soi).
Vi khuẩn HP là một trong những nguyên nhân gây ra các vấn đề ở hệ tiêu hóa dẫn đến ợ hơi
Đo áp lực thực quản HRM
Xét nghiệm này đo áp lực của cơ thắt thực quản dưới (cơ vòng ngăn cách thực quản và dạ dày) và khả năng co bóp của thực quản. Nó được sử dụng để đánh giá chức năng của thực quản và chẩn đoán các rối loạn vận động thực quản, chẳng hạn như co thắt tâm vị.
Đo pH thực quản
Xét nghiệm này đo độ axit trong thực quản trong một khoảng thời gian nhất định (thường là 24 giờ). Nó được sử dụng để chẩn đoán trào ngược dạ dày thực quản (GERD) và đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh.
Đo pH thực quản 24h xác định GERD khiến người bệnh hay bị ợ hơi
Việc kết hợp thông tin từ bệnh sử, khám lâm sàng và các xét nghiệm cận lâm sàng sẽ giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây ợ hơi và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
Tóm lại, người hay ợ hơi không phải lúc nào cũng đáng lo ngại. Tuy nhiên, nếu ợ hơi kéo dài và kèm theo các triệu chứng bất thường, bạn nên đi thăm khám và kiểm tra để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Việc phát hiện và điều trị sớm các bệnh lý tiềm ẩn sẽ giúp cải thiện sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Hy vọng bài viết đã cung cấp những thông tin hữu ích cho bạn đọc về vấn đề người hay ợ hơi.
