Khi nhắc đến virus HPV lây truyền qua quan hệ tình dục, thường ta liên tưởng đến những người có lối sống tình dục tự do và không tuân thủ các biện pháp bảo vệ. Tuy nhiên, thực tế cho thấy việc HPV lây truyền qua quan hệ tình dục là rất phổ biến và có thể bắt gặp ở bất cứ ai. Vậy để ngăn ngừa HPV gây bệnh thì nên tiêm phòng HPV khi nào? Các loại vắc xin nào phòng HPV?
Menu xem nhanh:
1. Virus HPV là gì?
HPV là tên viết tắt của Human Papillomavirus, loại virus lây qua đường sinh hoạt tình dục và đường máu, tấn công cả nữ giới và nam giới.
Thực tế thì loại virus này có khoảng 200 chủng khác nhau, nhưng chỉ có khoảng 40 loại được truyền qua đường tình dục và có thể tấn công các bộ phận sinh dục. Một số ít trong đó có khả năng gây các bệnh ung thư như: ung thư cổ tử cung, ung thư âm hộ, ung thư âm đạo, ung thư dương vật, ung thư vòm họng,… và các dạng tổn thương khác như: sùi mào gà, mụn có sinh dục,…
HPV là tên viết tắt của Human Papillomavirus, một loại virus gây ra u nhú ở con người
HPV có thể lây lan từ người này sang người kia thông qua tiếp xúc da với da, chủ yếu thông qua quan hệ tình dục, bao gồm cả quan hệ âm đạo, hậu môn và quan hệ tình dục bằng miệng. Tuy nhiên, có một số trường hợp, trẻ ở tuổi vị thành niên chưa quan hệ tình dục vẫn nhiễm virus HPV, nguyên nhân được xác định là đến từ việc vùng sinh dục kém vệ sinh. HPV cũng có khả năng lây truyền qua sử dụng chung khăn tắm, đồ lót, đồ bơi,… nhưng không lây nhiễm qua việc ngồi lên bồn cầu hoặc tiếp xúc với nắm cửa.
Theo thống kê từ CDC, nguy cơ nhiễm HPV trong 10 năm sau quan hệ tình dục đầu tiên ở phụ nữ là 25% và có thể tăng lên đến 80% trong suốt cuộc đời. Tỷ lệ lây truyền HPV giữa nam và nữ thông qua quan hệ tình dục trung bình là 40%.
Các chuyên gia Y tế cảnh báo rằng, hầu hết những người đã từng quan hệ tình dục đều có khả năng lây nhiễm HPV ít nhất 1 lần trong đời. Vì vậy, việc phòng tránh HPV và các bệnh do HPV gây ra là cần thiết với cả nam giới và nữ giới.
2. Những bệnh do virus HPV gây ra
Tương tự như nhiều bệnh lây qua đường tình dục khác, khi nhiễm virus HPV vùng kín, người nhiễm thường không có biểu hiện hay triệu chứng rõ ràng, cũng không nhận ra bản thân bị nhiễm nhưng vẫn có thể lây truyền cho bạn tình.
Nếu không được phát hiện hay điều trị kịp thời, virus HPV có thể gây ra các bệnh nghiêm trọng ở cả nam giới và nữ giới:
– Mụn cóc sinh dục: Có khoảng 12 loại virus HPV được phân loại vào nhóm nguy cơ thấp, gây viêm nhiễm ở bộ phận sinh dục của cả nam giới và nữ giới. Từ đó, sinh ra các mụn cóc sinh dục (sùi mào gà). Phần lớn các trường hợp mụn cóc sinh dục do hai loại HPV nguy cơ thấp là loại 6 và loại 11. Mụn cóc sinh dục có thể xuất hiện và phát triển trong hoặc ngoài âm đạo hoặc dương vật và có thể lan sang vùng da xung quanh.
Sùi mào gà (mụn có sinh dục) gây ra do virus HPV ở người
– Ung thư: Có ít nhất 13 loại virus HPV được phân loại vào nhóm nguy cơ cao, có khả năng gây ra cả tổn thương tiền ung thư hoặc gây ung thư cổ tử cung, ung thư hậu môn, ung thư âm đạo ở nữ giới hay ung thư dương vật, ung thư hậu môn, ung thư miệng và ung thư vòm họng ở nam giới.
Các bệnh ung thư này hầu như đều âm thầm tiến triển nhưng khi phát hiện bệnh thì chúng thường đã gây ra những hệ lụy sức khỏe trầm trọng, khó cứu chữa. Vì vậy, cách hiệu quả là ngăn chặn mọi nguy cơ bệnh ngay từ bước lây nhiễm đầu tiên với những loại virus nguy cơ cao, trong đó có loại 16 và 18 liên quan đến hầu hết các trường hợp ung thư.
3. Nên tiêm phòng HPV khi nào?
Việc tiêm phòng được coi là an toàn và mang lại hiệu quả cao trong việc ngăn chặn lây nhiễm HPV, bảo vệ cơ thể khỏi các chủng virus HPV phổ biến gây ung thư, các tổn thương tiền ung thư và mụn cóc sinh dục.
Hiện tại, vắc xin phòng HPV được chỉ định tiêm chủng cho cả nam giới và nữ giới tại Việt Nam trong độ tuổi từ 9-26 tuổi. Tuy nhiên, Bộ Y tế Việt Nam khuyến khích, “độ tuổi vàng” để chủng ngừa HPV là cho các bé trai, bé gái độ tuổi từ 9-14. Do ở độ tuổi này, trẻ thường có khả năng đáp ứng cao với vắc xin. Đồng thời, độ tuổi này thường chưa quan hệ tình dục, khả năng đã lây nhiễm HPV là thấp nên sẽ mang lại hiệu quả phòng ngừa cao hơn thanh thiếu niên ở độ tuổi lớn hơn.
Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng việc tiêm đủ số mũi ngừa HPV trước khi bắt đầu quan hệ tình dục có thể giảm đến 99% nguy cơ ung thư liên quan đến một số loại HPV. Dù phụ nữ đã có quan hệ tình dục có thể đã nhiễm một hoặc nhiều loại virus HPV, nhưng trong độ tuổi dưới 26, nên tiêm vắc xin để phòng ngừa các loại HPV khác. Tuy nhiên, lưu ý rằng, việc tiêm chủng HPV sau khi nữ giới đã có quan hệ tình dục thì khả năng bảo vệ sẽ có sự giảm sút so với những đối tượng chưa từng quan hệ.
4. Các loại vắc xin ngừa HPV
Bên cạnh vấn đề nên tiêm phòng HPV khi nào thì việc lựa chọn vắc xin HPV cũng được rất nhiều người quan tâm.
Hiện nay, trên thị trường có hai loại vắc xin phòng HPV được cấp phép sử dụng, đó là Gardasil 4 và Gardasil 9, cả hai đều có nguồn gốc từ Hoa Kỳ. Sự khác biệt chủ yếu giữa hai loại vắc xin này là số lượng chủng virus HPV mà chúng có khả năng phòng ngừa cũng như lịch tiêm, đối tượng tiêm và hiệu quả sử dụng. Chi tiết như sau:
4.1. Vắc xin Gardasil (Gardasil 4)
Gardasil 4 là sản phẩm do Hãng Dược Merck Sharp & Dohme (MSD), Hoa Kỳ, nghiên cứu và phát triển. Vắc xin này được sử dụng để phòng ngừa ung thư âm hộ, cổ tử cung, âm đạo, bệnh loạn sản tế bào, các tổn thương tiền ung thư và mụn cóc sinh dục. Tên gọi Gardasil 4 được dựa trên khả năng phòng ngừa 4 chủng virus HPV, bao gồm HPV loại 6, 11, 16, 18. Vắc xin Gardasil 4 nên được tiêm cho bé gái và phụ nữ từ 9 – 26 tuổi, bất kể có hoặc chưa từng quan hệ tình dục. Vắc xin đạt hiệu quả ngừa bệnh do HPV tới 90%.
4.2. Vắc xin Gardasil 9
Gardasil 9 có khả năng phòng vệ khỏi 9 chủng virus HPV, bao gồm HPV 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58, với hiệu quả lên tới 94%. Đây là vắc xin áp dụng cho cả nam và nữ trong độ tuổi từ 9 – 26, cũng được sản xuất bởi hãng dược MSD của Hoa Kỳ.
Bên cạnh vấn đề nên tiêm phòng HPV khi nào thì việc lựa chọn vắc xin HPV cũng được rất nhiều người quan tâm
Hiện nay, Vắc xin Gardasil 9 đã được phân phối ở 84 quốc gia và 15 vùng lãnh thổ trên toàn cầu, cho thấy hiệu quả và tính an toàn cao của sản phẩm này. Bạn cũng có thể tiêm vắc xin Gardasil 9 cùng với các loại vắc xin khác trong cùng một phiên tiêm mà không cần lo lắng về khả năng tương tác giữa chúng, để đạt được hiệu quả phòng bệnh tốt nhất.
Như vậy, bài viết vừa chia sẻ đến các bạn thông tin nên tiêm phòng HPV khi nào và các loại vắc xin HPV. Từ đó, giúp bạn đọc được trang bị thêm kiến thức về HPV và chủ động đi tiêm phòng kịp thời. Các loại vắc xin trên có sẵn tại Phòng tiêm chủng Thu Cúc TCI, đăng ký ngay để được chủng ngừa HPV an toàn và hiệu quả, bạn nhé!
