Khối u tuyến thượng thận là một tình trạng bệnh lý có thể xuất hiện ở cả hai bên tuyến thượng thận – trái hoặc phải – và trong nhiều trường hợp, không có triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, khi khối u xuất hiện ở tuyến thượng thận trái, nó có thể gây ra những ảnh hưởng nhất định đến sức khỏe người bệnh, đặc biệt nếu khối u phát triển lớn hoặc có tính chất ác tính. Việc hiểu rõ bản chất của khối u tuyến thượng thận trái là điều cần thiết để chủ động chẩn đoán và điều trị kịp thời.

1. Vai trò của tuyến thượng thận và tổng quan về u tuyến thượng thận trái

Tuyến thượng thận là một phần quan trọng trong hệ nội tiết, nằm ở phía trên mỗi quả thận. Tuyến này có vai trò sản xuất các hormone thiết yếu như cortisol, aldosterone, adrenaline… giúp điều hòa huyết áp, chuyển hóa và phản ứng với căng thẳng. Khi có một khối u xuất hiện ở tuyến thượng thận trái, cấu trúc và chức năng của cơ quan này có thể bị ảnh hưởng đáng kể.

Khối u tuyến thượng thận trái có thể lành tính hoặc ác tính, và có thể hoạt động (tiết hormone bất thường) hoặc không hoạt động. Trong nhiều trường hợp, người bệnh không hề hay biết mình có khối u cho đến khi đi khám sức khỏe định kỳ hoặc khi triệu chứng rõ rệt như tăng huyết áp, giảm cân nhanh chóng, đau vùng lưng hoặc bụng xuất hiện.

Tùy vào kích thước và bản chất của khối u mà mức độ ảnh hưởng sẽ khác nhau. Một số khối u tiến triển chậm, không đáng lo ngại, nhưng cũng có loại khối u phát triển nhanh và đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện sớm.

Tuyến thượng thận là một phần quan trọng trong hệ nội tiết

2. Các loại khối u tuyến thượng thận thường gặp

2.1. U vỏ tuyến thượng thận – khối u tuyến thượng thận phổ biến nhất

U vỏ tuyến thượng thận, hay còn gọi là adenoma, là loại khối u tuyến thượng thận phổ biến nhất. Khối u này hình thành ở lớp vỏ ngoài của tuyến thượng thận, nơi sản xuất các hormone như cortisol và aldosterone. Một số u vỏ thượng thận có thể hoạt động, tức là sản xuất hormone quá mức, gây ra các hội chứng rối loạn nội tiết như hội chứng Cushing hoặc hội chứng Conn.

Hội chứng Cushing gây ra tình trạng béo bụng, mặt tròn, dễ bầm tím, yếu cơ và tăng huyết áp. Trong khi đó, hội chứng Conn thường liên quan đến sự tăng sản xuất aldosteron, dẫn tới cao huyết áp và hạ kali máu. Tuy nhiên, nhiều trường hợp adenoma lại không gây ra triệu chứng và được phát hiện tình cờ qua chẩn đoán hình ảnh.

2.2. Ung thư biểu mô vỏ thượng thận (ACC)

Adrenocortical carcinoma là một dạng ung thư hiếm gặp nhưng nguy hiểm. Đây là khối u ác tính bắt nguồn từ vỏ tuyến thượng thận. ACC có thể hoạt động hoặc không hoạt động về mặt nội tiết. Trong trường hợp có hoạt động, bệnh nhân thường biểu hiện rõ rệt các triệu chứng rối loạn hormone như rậm lông, chu kỳ kinh nguyệt bất thường, cao huyết áp hoặc béo phì không rõ nguyên nhân.

Với những trường hợp không hoạt động, khối u thường phát triển âm thầm cho đến khi kích thước lớn hoặc lan rộng đến các cơ quan lân cận. Lúc này, triệu chứng như đau bụng, chán ăn, sụt cân mới trở nên rõ ràng, khiến việc điều trị phức tạp hơn.

Biểu hiện rõ rệt các triệu chứng rối loạn hormone trong đó có béo phì không rõ nguyên nhân

2.3. U tủy thượng thận

U tủy thượng thận là một loại khối u xuất phát từ phần tủy – khu vực sâu bên trong tuyến thượng thận – nơi sản xuất adrenaline và noradrenaline. Loại khối u này có thể tiết ra các hormone này với lượng lớn, dẫn đến những biểu hiện cấp tính như nhịp tim nhanh, tăng huyết áp đột ngột, đau đầu dữ dội, toát mồ hôi và lo lắng.

Mặc dù u tủy thượng thận phần lớn là lành tính, nhưng một số có khả năng ác tính và lan rộng ra ngoài tuyến thượng thận. Chẩn đoán sớm là yếu tố quyết định trong việc kiểm soát và điều trị hiệu quả.

2.4. U nguyên bào thần kinh

Khác với các loại u khác, u nguyên bào thần kinh chủ yếu xuất hiện ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 1 tuổi. Đây là loại ung thư khởi phát từ các tế bào thần kinh chưa trưởng thành trong quá trình phát triển bào thai. U này có thể xuất hiện tại tuyến thượng thận hoặc ở các vị trí khác trong hệ thần kinh giao cảm.

Mặc dù hiếm gặp ở người lớn, song u nguyên bào thần kinh lại là loại ung thư phổ biến nhất ở trẻ em nhỏ. Tùy vào vị trí, kích thước và khả năng lan rộng, triệu chứng của u nguyên bào thần kinh có thể thay đổi, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nếu không được điều trị đúng cách.

2. Các phương pháp chẩn đoán khối u tuyến thượng thận trái

2.1. Chẩn đoán hình ảnh – cách tiếp cận đầu tiên khi nghi ngờ khối u tuyến thượng thận

Khi nghi ngờ có khối u tuyến thượng thận, bác sĩ thường chỉ định chụp CT hoặc MRI để khảo sát vị trí, kích thước và tính chất của khối u. Với công nghệ hiện đại, các hình ảnh chụp cắt lớp có thể giúp phân biệt khối u là lành tính hay ác tính dựa vào mật độ mô, hình dạng và sự xâm lấn mô lân cận.

Ngoài ra, chụp cộng hưởng từ MRI còn hữu ích trong trường hợp người bệnh dị ứng với chất cản quang hoặc cần hình ảnh rõ nét hơn. Phương pháp này không sử dụng tia X nên an toàn hơn, đặc biệt với người cần theo dõi lâu dài.

Chụp MRI tại Thu Cúc TCI

2.2. Xét nghiệm hormon để đánh giá hoạt động nội tiết

Việc xác định khối u tuyến thượng thận có hoạt động hay không là bước quan trọng trong đánh giá và quyết định điều trị. Các xét nghiệm máu và nước tiểu 24h được thực hiện để đo nồng độ các hormone như cortisol, aldosterone, metanephrine (chất chuyển hóa của adrenalin)…

Nếu các chỉ số hormone cao bất thường, bác sĩ có thể nghi ngờ khối u đang tiết hormone và cần xử lý can thiệp nhanh hơn. Ngược lại, nếu không có hoạt động nội tiết bất thường, có thể theo dõi định kỳ tùy theo kích thước và tính chất khối u.

2.3. Sinh thiết khối u – cần thiết trong một số trường hợp

Sinh thiết được chỉ định trong trường hợp nghi ngờ khối u ác tính hoặc khi cần phân biệt với các loại tổn thương khác trong ổ bụng. Tuy nhiên, sinh thiết khối u tuyến thượng thận cần thực hiện cẩn trọng vì nguy cơ gây chảy máu hoặc làm lan rộng tế bào ung thư nếu không được chỉ định và thực hiện đúng cách.

Khối u tuyến thượng thận trái là tình trạng không thể xem nhẹ, đặc biệt khi có biểu hiện bất thường về nội tiết hoặc triệu chứng rõ ràng. Việc hiểu biết về đặc điểm, cách chẩn đoán và điều trị của từng loại u tuyến thượng thận giúp người bệnh chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe và lựa chọn hướng điều trị phù hợp. Đừng chủ quan khi cơ thể có dấu hiệu cảnh báo – hãy đến cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và chẩn đoán chính xác.