Xử trí khi hóc dị vật ở trẻ cần cẩn trọng, đánh giá đúng tình hình và thao tác chính xác, phù hợp để bảo vệ sức khỏe và tính mạng của trẻ. Cha mẹ cần chú ý những nội dung dưới đây và cùng TCI phòng ngừa hóc dị vật, bảo vệ con khỏi nguy hiểm từ tình huống này đúng cách.
Menu xem nhanh:
1. Hóc dị vật ở trẻ
Hóc dị vật ở trẻ là tình trạng xảy ra khi trẻ nuốt phải một vật thể mà không thể dễ dàng đi qua đường thở hoặc đường tiêu hóa. Dị vật có thể là bất cứ thứ gì, từ thức ăn, đồ chơi nhỏ cho đến các vật dụng khác. Đánh giá tình trạng này, các bác sĩ TCI cho biết: hóc dị vật cần được xử lý kịp thời, đặc biệt là ở trẻ em vì có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng, thậm chí tử vong.
Trẻ bị hóc dị vật (Ảnh minh họa)
1.1. Nguyên nhân
Trẻ em là đối tượng có tỷ lệ bị hóc dị vật cao nhất hiện nay. Điều này là do:
– Trẻ thường cho các vật dụng nhỏ vào miệng do vô thức, do sự tò mò và chưa nhận thức được nguy hiểm.
– Thức ăn của trẻ không được nhai kỹ hoặc cắt thành miếng nhỏ.
– Trẻ mải mê xem điện thoại, cười đùa hoặc nói chuyện khi đang ăn uống.
– Trẻ có các vấn đề về nuốt do bệnh lý hoặc dị tật.
1.2. Biểu hiện trẻ bị hóc
Cha mẹ cần nghi ngờ con bị hóc khi trẻ có biểu hiện:
– Khóc đột ngột
– Nghẹn, khó nuốt
– Chực trớ
– Ho dữ dội, có thể kèm theo tiếng khò khè
– Khó thở, thở dốc
– Nói khó khăn, mất tiếng
– Da xanh tái
– Mất ý thức
Tùy theo độ tuổi, nhận thức của trẻ, kích thước, hình dạng, vị trí của dị vật mà những biểu hiện của trẻ cũng có thể có mức độ khác nhau.
1.3. Cẩn trọng vì xử trí khi hóc dị vật ở trẻ không đúng cách
Với dị vật nhỏ, không nghiêm trọng, đôi khi, trong quá trình ho, trẻ có thể loại bỏ dị vật. Tuy nhiên, do còn nhỏ, dễ hoảng hốt và chưa biết cách xử trí dị vật, trẻ bị mắc hóc thường khó tự hết, dị vật dễ mắc kẹt sâu. Khi đó, trẻ cần được cấp cứu y tế kịp thời để loại bỏ bằng dụng cụ chuyên dụng. Điều này cần được các bác sĩ tai mũi họng có tay nghề và kinh nghiệm thực hiện để tránh gây ra những nguy hiểm như:
– Nhiễm trùng: Dị vật mắc kẹt trong đường thở có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, dẫn đến nhiễm trùng đường hô hấp. Nhiễm trùng có thể gây ho, sốt, khó thở và nhiều triệu chứng khác
– Tổn thương đường thở: Việc cố gắng lấy dị vật bằng tay hoặc sử dụng các dụng cụ không phù hợp có thể gây tổn thương cho đường thở, dẫn đến chảy máu, sưng tấy. Tổn thương đường thở có thể gây khó thở, khàn tiếng, đau ngực và các biến chứng khác.
– Biến chứng về phổi: Nếu dị vật không được loại bỏ kịp thời, nó có thể di chuyển vào phổi và gây ra các biến chứng như viêm phổi, áp xe phổi và tràn khí màng phổi,… Những biến chứng này có thể đe dọa tính mạng và cần được điều trị y tế kịp thời.
– Tắc nghẽn đường thở hoàn toàn: Dị vật có thể hoàn toàn chặn đường thở, dẫn đến tình trạng nguy hiểm là ngạt thở và tử vong trong vài phút.
Trẻ hóc dị vật không được xử lý sớm có thể dẫn đến nhiều nguy hiểm (Ảnh minh họa)
2. Hướng dẫn xử lý trẻ hóc dị vật
Hóc dị vật đường thở ở trẻ em là tình trạng cấp cứu y tế cần được xử lý kịp thời. Khi thấy trẻ có các biểu hiện nguy kịch, chúng ta cần nhanh chóng gọi cấp cứu, đồng thời thực hiện sơ cứu. Với các tình huống có thể xem xét, cần cân nhắc để lựa chọn cách xử lý phù hợp cho trẻ.
Các trường hợp nguy kịch:
– Trẻ không thể thở hoặc ho.
– Trẻ có da xanh tái hoặc mất ý thức.
– Trẻ có tiếng khò khè dữ dội khi thở.
2.1. Đánh giá – Bước đầu xử trí khi hóc dị vật ở trẻ
Cần quan sát, đánh giá nhanh tình trạng thở của trẻ:
– Nếu trẻ có thể thở bình thường, hãy khuyến khích trẻ ho mạnh để đẩy dị vật ra ngoài.
– Nếu trẻ có thể ho nhưng vẫn gặp khó khăn khi thở, hãy thực hiện các biện pháp vỗ lưng hoặc ấn bụng.
– Nếu trẻ không thể thở hoặc ho, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức và bắt đầu CPR (hồi sức tim phổi) nếu cần thiết.
– Hỏi trẻ về dị vật: Nếu trẻ đủ lớn để nói, hãy hỏi trẻ về kích thước, hình dạng và loại vật mà trẻ đã nuốt phải. Thông tin này có thể giúp bác sĩ xác định cách điều trị cần thiết.
2.2. Thực hiện sơ cứu
Vỗ lưng:
– Dùng gáy bàn tay vỗ lực mạnh vừa đủ vào lưng giữa hai vai trẻ, mỗi bên 5 lần.
– Lặp lại cho đến khi dị vật được đẩy ra ngoài hoặc trẻ bắt đầu ho mạnh.
Ấn bụng (Heimlich):
– Với trẻ từ 1 tuổi trở lên: Đứng hoặc quỳ phía sau trẻ, vòng hai tay qua người trẻ. Đặt một bàn tay (nắm đấm) ở vị trí dưới mũi ức cuả trẻ, bàn tay kia ôm lấy nắm đấm. Sau đó, ấn bụng trẻ mạnh hướng từ trước ra sau và từ dưới lên trên 5 lần. Lặp lại cho đến khi dị vật được đẩy ra ngoài hoặc trẻ bắt đầu ho mạnh.
– Với trẻ dưới 1 tuổi: Đặt trẻ nằm sấp trên cánh tay của người sơ cứu, đầu trẻ hướng xuống đất. Dùng gót bàn tay còn lại vỗ mạnh 5 lần vào lưng trẻ giữa hai bả vai. Sau đó, đỡ và lật trẻ sang tay phải theo hướng nằm ngửa. Nếu trẻ còn khó thở, tím tái, dùng hai ngón tay trái ấn mạnh vào vùng 1/2 dưới xương ức 5 lần. Lặp lại vỗ lưng và ấn ngực cho đến khi dị vật được đẩy ra ngoài hoặc trẻ bắt đầu khóc được.
Lưu ý quan trọng: Không nên móc tay vào cổ họng trẻ để lấy dị vật vì có thể khiến dị vật bị đẩy sâu hơn vào trong. Cách này cũng có thể tăng sự tổn thương cho cổ họng trẻ. Trong trường hợp không chắc chắn về cách thực hiện các biện pháp sơ cứu, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức.
Trẻ hóc dị vật cần được đến bác sĩ và xử lý đúng cách (minh họa)
2.3. Sau khi sơ cứu xử trí khi hóc dị vật ở trẻ
Sau sơ cứu cho trẻ, hãy tiếp tục theo dõi tình trạng của trẻ:
– Quan sát xem trẻ có thở bình thường hay không.
– Nếu trẻ có bất kỳ dấu hiệu khó thở nào, hãy đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức.
– Ghi lại thông tin: dị vật, thời gian, địa điểm xảy ra tai nạn, cách xử trí đã thực hiện…. Những thông tin này có thể hữu ích cho bác sĩ trong việc chẩn đoán và điều trị sau đó.
– Chú ý phòng ngừa cho trẻ. Quan sát khi trẻ chơi với đồ vật nhỏ, cắt thức ăn thành miếng nhỏ, giám sát trẻ ăn uống, không để trẻ mất tập trung khi ăn, …
Nhìn chung, xử trí khi hóc dị vật ở trẻ cần nhanh chóng, tránh việc chần chừ, không xử lý kịp thời các tình huống nguy hiểm. Điều này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, thậm chí là tính mạng của trẻ. Trong các tình huống đơn giản nhất, cha mẹ vẫn cần đưa con đến các cơ sở tai mũi họng uy tín để khám, điều trị đúng cách cho con. Bên cạnh đó, cần tăng cường phòng ngừa đúng cách để bảo vệ trẻ cũng như tránh tai nạn hóc dị vật về sau cho cả gia đình.
