Men gan tăng cao do đâu: Dấu hiệu cảnh báo tổn thương gan

Chào bạn,

Men gan tăng cao thường phản ánh tình trạng tế bào gan đang bị tổn thương hoặc viêm. Đây không phải là một bệnh, mà là dấu hiệu cảnh báo rằng gan của bạn có thể đang gặp vấn đề. Trong thực tế lâm sàng, tôi đã gặp rất nhiều trường hợp men gan tăng nhẹ mà không có triệu chứng rõ rệt, nhưng cũng có những người đã tiến triển đến xơ gan mà không hề hay biết.

Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến và đáng lưu ý nhất khiến men gan tăng cao:

Nguyên nhân phổ biến gây men gan tăng cao

– Rối loạn chuyển hóa gan do rượu: Uống rượu bia thường xuyên, dù lượng không quá lớn, vẫn có thể làm tổn thương tế bào gan và làm tăng men gan (đặc biệt là AST, ALT và GGT).

– Gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD): Tình trạng tích tụ mỡ trong gan ở người ít hoặc không uống rượu, thường đi kèm với béo phì, tiểu đường type 2 hoặc rối loạn lipid máu.

– Viêm gan do virus: Viêm gan B, C là những nguyên nhân hàng đầu gây tăng men gan mạn tính, có thể tiến triển âm thầm trong nhiều năm.

– Tác dụng phụ của thuốc: Một số thuốc như paracetamol liều cao, thuốc hạ mỡ máu, kháng sinh, thuốc chống lao… có thể gây độc cho gan.

– Tăng men gan do vận động quá mức hoặc chấn thương: Tập luyện nặng, tai nạn, thậm chí tiêm vaccine gần đây cũng có thể làm men gan tăng nhẹ và tạm thời.

– Bệnh lý tự miễn hoặc di truyền: Như viêm gan tự miễn, bệnh Wilson (rối loạn chuyển hóa đồng) hoặc hemochromatosis (tích tụ sắt).

Dấu hiệu cảnh báo cần đi khám ngay

Bạn nên chủ động đi khám chuyên khoa gan nếu có bất kỳ biểu hiện nào sau đây kèm theo men gan tăng:

– Mệt mỏi kéo dài, chán ăn, sụt cân không rõ nguyên nhân.

– Vàng da, vàng mắt, nước tiểu sẫm màu.

– Đau tức vùng hạ sườn phải (vị trí gan).

– Ngứa da dai dẳng, dễ bầm tím hoặc chảy máu cam.

– Men gan tăng trên 2 lần giá trị bình thường và kéo dài > 2 tuần.

Hướng dẫn giảm men gan và bảo vệ gan hiệu quả

– Ngưng rượu bia hoàn toàn: Đây là bước đầu tiên và quan trọng nhất nếu bạn có thói quen uống rượu.

– Điều chỉnh chế độ ăn: Hạn chế đồ chiên xào, đường tinh luyện, tăng cường rau xanh, trái cây tươi và protein lành mạnh (cá, đậu, trứng).

– Kiểm soát cân nặng: Giảm 5–10% trọng lượng cơ thể có thể cải thiện đáng kể tình trạng gan nhiễm mỡ.

– Không tự ý dùng thuốc hoặc thực phẩm chức năng: Nhiều sản phẩm “giải độc gan” trên thị trường không có bằng chứng khoa học và có thể gây hại thêm cho gan.

– Theo dõi định kỳ: Nếu men gan tăng nhẹ mà không rõ nguyên nhân, bạn nên xét nghiệm lại sau 2–4 tuần và làm thêm siêu âm gan, xét nghiệm virus viêm gan nếu cần.

Men gan tăng cao không phải lúc nào cũng nguy hiểm, nhưng không nên chủ quan. Trong nhiều trường hợp, đây là “tiếng chuông cảnh báo” sớm trước khi gan bị tổn thương nghiêm trọng. Tôi thường khuyên bệnh nhân: đừng chỉ quan tâm đến con số men gan, mà hãy tìm nguyên nhân gốc rễ để can thiệp đúng hướng. Một lần khám chuyên sâu có thể giúp bạn tránh được những biến chứng nặng nề về sau như xơ gan hay ung thư gan.