Bị gout kiêng ăn gì để tránh cơn đau tái phát?
Chào bạn,
Khi bị gout, việc điều chỉnh chế độ ăn là một phần quan trọng giúp kiểm soát nồng độ acid uric và ngăn ngừa các cơn đau tái phát. Dưới đây, tôi sẽ chia sẻ rõ ràng những nhóm thực phẩm bạn cần hạn chế hoặc tránh hoàn toàn — kèm theo lý do y khoa và cách thay thế hợp lý.
Nguyên nhân khiến người bị gout phải kiêng khem nghiêm ngặt
Gout là bệnh rối loạn chuyển hóa purin – một chất có sẵn trong cơ thể và nhiều loại thực phẩm. Khi purin bị phân hủy, nó tạo thành acid uric. Nếu lượng acid uric quá cao, tinh thể urat sẽ lắng đọng ở khớp, gây viêm, sưng và đau dữ dội.
Vì vậy, người bị gout cần hạn chế thực phẩm giàu purin, đồng thời tránh các yếu tố làm tăng sản xuất hoặc giảm đào thải acid uric qua thận.
– Thực phẩm chứa purin cao (trên 150 mg/100g): nội tạng động vật, hải sản có vỏ, thịt đỏ.
– Rượu bia, đặc biệt là bia: ức chế bài tiết acid uric qua thận.
– Đồ uống có đường fructose (nước ngọt, siro): làm tăng tổng hợp acid uric nội sinh.
– Thức ăn chế biến sẵn: thường chứa nhiều muối, chất bảo quản và chất béo bão hòa, gián tiếp làm trầm trọng tình trạng viêm.
Dấu hiệu cảnh báo bạn đang ăn sai – cần xem lại chế độ dinh dưỡng
Nhiều bệnh nhân nghĩ “chỉ đau thì mới cần kiêng”, nhưng thực tế, tổn thương khớp diễn ra âm thầm ngay cả khi không có triệu chứng. Hãy lưu ý nếu bạn gặp:
– Cơn gout tái phát dù đã dùng thuốc.
– Mức acid uric máu vẫn cao (>420 µmol/L ở nam, >360 µmol/L ở nữ) dù điều trị.
– Sưng, nóng, đỏ ở khớp dù chưa đau rõ rệt.
– Tăng cân nhanh hoặc mỡ máu cao đi kèm – đây là hội chứng chuyển hóa, thường đi đôi với gout mạn tính.
Trong phòng khám, tôi từng gặp không ít bệnh nhân nam trung niên vẫn uống bia “mỗi tuần một lon cho vui”, rồi ngạc nhiên khi cơn gout bùng phát liên tục. Thực tế, chỉ một bữa nhậu cũng có thể châm ngòi cho cơn đau cấp.
Những thực phẩm nên kiêng tuyệt đối khi bị gout
Dưới đây là danh sách cụ thể bạn cần tránh – dựa trên hàm lượng purin và ảnh hưởng lâm sàng:
– Nội tạng động vật: gan, tim, thận, óc… (rất giàu purin, dễ gây tăng acid uric đột ngột).
– Hải sản có vỏ: tôm, cua, ghẹ, sò, hàu – đặc biệt nguy hiểm trong giai đoạn cấp.
– Thịt đỏ: thịt bò, thịt trâu, thịt dê – nên hạn chế dưới 100g/ngày nếu ăn.
– Rượu bia và đồ uống có cồn: bia là “kẻ thù số một” của người gout.
– Nước ngọt có gas, nước trái cây đóng chai: chứa fructose làm tăng acid uric nội sinh.
– Nấm, măng tây, đậu khô: tuy không nguy hiểm bằng nhóm trên, nhưng nên ăn rất hạn chế nếu acid uric chưa ổn định.
Lưu ý: Không cần kiêng hoàn toàn protein, nhưng phải chọn nguồn phù hợp – như trứng, sữa ít béo, đậu phụ (với lượng vừa phải).
Cách ăn uống thông minh giúp kiểm soát gout lâu dài
Kiêng khem không có nghĩa là ăn uống nghèo nàn. Bạn hoàn toàn có thể duy trì dinh dưỡng đầy đủ nếu áp dụng những nguyên tắc sau:
– Uống đủ nước: 2–2,5 lít/ngày để tăng đào thải acid uric qua nước tiểu.
– Ưu tiên rau xanh, trái cây ít đường: cherry (anh đào), dưa hấu, dưa leo có tác dụng chống viêm nhẹ.
– Chọn protein an toàn: sữa tách béo, trứng luộc, cá trắng (như cá hồi – giàu omega-3, chống viêm).
– Ăn ngũ cốc nguyên hạt: gạo lứt, yến mạch – giúp ổn định chuyển hóa.
– Tập thể dục đều đặn: đi bộ, bơi lội giúp kiểm soát cân nặng và cải thiện lưu thông máu đến khớp.
Tôi luôn khuyên bệnh nhân: “Đừng đợi đau mới kiêng – hãy kiêng để không còn đau.”
Bị gout không chỉ là vấn đề khớp – đó là dấu hiệu của rối loạn chuyển hóa toàn thân. Kiêng ăn đúng cách không chỉ giúp giảm tần suất cơn gout, mà còn phòng ngừa biến chứng tim mạch, suy thận và đái tháo đường.
Nếu bạn đã từng bị gout cấp, hãy coi chế độ ăn là liệu pháp điều trị liên tục, chứ không phải biện pháp tạm thời. Và đừng ngần ngại tái khám định kỳ để theo dõi acid uric – vì nhiều trường hợp cần phối hợp thuốc hạ acid uric lâu dài, bên cạnh điều chỉnh lối sống.
