Thoái hóa đốt sống cổ có gây chóng mặt không?

Tình trạng thoái hóa ở đốt sống cổ là một trong những bệnh lý thường gặp hiện nay. Thoái hóa đốt sống cổ có gây chóng mặt không là câu hỏi mà nhiều người đặt ra.  Và liệu nó có liên quan đến các bệnh lý nguy hiểm khác như thiếu máu não hay rối loạn tiền đình? Trong chương trình Dr. Gia đình (VTV cab), PGS.TS, Thầy thuốc nhân dân Nguyễn Văn Quýnh – Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Thu Cúc đã chia sẻ chuyên sâu về thiếu máu não – một bệnh lý có triệu chứng khá giống với tình trạng chóng mặt do thoái hóa đốt sống cổ, khiến nhiều người dễ nhầm lẫn và chủ quan. 

1. Thế nào là tình trạng thoái hóa đốt sống cổ?

Thoái hóa đốt sống cổ là tình trạng lão hóa hoặc tổn thương sụn khớp, đĩa đệm và các cấu trúc quanh cột sống cổ, khiến chúng mất dần chức năng đệm – nâng đỡ – vận động. Khi sụn khớp bị bào mòn, gai xương hình thành, dây chằng dày lên, không gian khớp hẹp lại… từ đó gây đau mỏi vai gáy, hạn chế vận động và nhiều triệu chứng khó chịu khác.

Bệnh hay gặp phải ở những người ngồi nhiều (làm văn phòng, lái xe…), người lớn tuổi, người thường xuyên mang vác nặng hoặc người có tư thế xấu kéo dài (gục đầu, cúi điện thoại…).

Bên cạnh triệu chứng đau cổ vai gáy, nhiều người còn gặp chóng mặt, hoa mắt, đau đầu, dẫn tới nghi ngờ thoái hóa đốt sống cổ gây chóng mặt.

2. Thoái hóa đốt sống cổ có gây chóng mặt không, vì sao?

Theo chuyên gia, thoái hóa đốt sống cổ gây đau đầu chóng mặt. Không những thế, hiện tượng này khá phổ biến. Tình trạng này được lý giải như sau:

2.1 Chèn ép động mạch đốt sống – thân nền

Ở vùng cổ có động mạch đốt sống đi qua lỗ ngang của các đốt sống cổ rồi hợp lại thành động mạch thân nền – nguồn cung cấp máu quan trọng cho não sau, tiểu não, não giữa – bao gồm cả vùng tiền đình, nơi điều khiển thăng bằng.

Khi thoái hóa xảy ra với đốt sống cổ, tình trạng gai xương sẽ xuất hiện, đĩa đệm bị phình hoặc hẹp. Điều này gây biến dạng đường cong sinh lý của cột sống. Các cấu trúc này tác động lên động mạch đốt sống, làm giảm lưu lượng máu lên não. Khi máu tới não không đủ, người bệnh dễ thấy chóng mặt, choáng váng, đau đầu, hoa mắt, buồn nôn. Đây chính là lý do gây nên tình trạng chóng mặt do thoái hóa đốt sống cổ.

2.2 Rối loạn tiền đình do thoái hóa đốt sống cổ

Khi máu lên não giảm, nhất là vùng tiền đình, người bệnh có thể xuất hiện các triệu chứng giống rối loạn tiền đình. Vì vậy, nhiều người dễ nhầm lẫn và cho rằng mình bị bệnh tai – tiền đình. Thực chất, đây là thoái hóa đốt sống cổ gây rối loạn tiền đình thứ phát, xuất phát từ thiếu máu lên não do chèn ép mạch.

2.3 Co cứng cơ vùng cổ – vai gáy

Thoái hóa khiến cơ quanh cổ căng cứng, tuần hoàn kém, từ đó gây đau đầu phía sau, lan lên đỉnh đầu hoặc thái dương. Nhiều chuyên gia gọi đây là đau đầu cơ căn nguyên cột sống cổ.

3. Thoái hóa đốt sống cổ có liên quan gì đến các bệnh lý khác?

Thoái hóa đốt sống cổ có liên quan đến bệnh thiếu máu não. Theo PGS.TS Nguyễn Văn Quýnh: triệu chứng tê mỏi chân tay do thoái hóa cột sống cổ có thể gây ảnh hưởng động mạch đốt sống – thân nền, dẫn đến giảm máu lên não và gây triệu chứng giống thiếu máu não. PGS cũng nhấn mạnh rằng thiếu máu não chủ yếu do xơ vữa động mạch, thường gặp ở người lớn tuổi, người có bệnh lý nền như: Tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn lipid máu, béo phì. 

Các triệu chứng của hai bệnh này rất giống nhau, thậm chí giống cả rối loạn tiền đình, như chóng mặt, buồn nôn, chao đảo. Do đó, nếu thấy chóng mặt, mệt mỏi, giảm trí nhớ, choáng váng, đau đầu, người bệnh không nên tự kết luận. Người bệnh cần thăm khám để được phân biệt đang bị thiếu máu não hay thoái hóa đốt sống cổ gây chóng mặt. 

Bác sĩ Quýnh cũng khuyến cáo: Chỉ thăm khám chuyên sâu với thiết bị chẩn đoán mới giúp phân biệt chính xác. Đặc biệt, nếu có dấu hiệu nặng như: Tê bì nửa người, yếu tay chân, miệng méo, nói khó thì đây có thể là cơn thiếu máu não thoáng qua, cảnh báo nguy cơ đột quỵ.

4. Khi nào chóng mặt là dấu hiệu nguy hiểm?

Chóng mặt do thoái hóa đốt sống cổ thường xuất hiện khi xoay cổ, giảm khi nghỉ kèm đau vai gáy. Nhưng nếu thấy chóng mặt đột ngột và dữ dội, kèm tê yếu nửa người, nói ngọng, mất thăng bằng, nhìn đôi, đây có thể là dấu hiệu đột quỵ, cần cấp cứu. 

Qua đây, PGS.TS Nguyễn Văn Quýnh cũng hướng dẫn người bệnh cần:

Nằm yên, kê đầu cao

Nằm nghiêng nếu buồn nôn

Không xoa bóp, không dùng thuốc

Gọi cấp cứu ngay

5. Làm gì để giảm chóng mặt do thoái hóa đốt sống cổ?

Để khắc phục tình trạng này, trước hết, người bệnh cần đến các cơ sở y tế thăm khámđể biết chính xác tình trạng bệnh, từ đó có phương án điều trị phù hợp. Để cải thiện tình trạng thoái hóa đốt sống cổ gây chóng mặt, cần kết hợp điều trị nguyên nhân và thay đổi lối sống. 

5.1 Thăm khám sớm để xác định chính xác nguyên nhân

Người bệnh thường được chỉ định kiểm tra tình trạng cột sống cổ bằng một số phương pháp chẩn đoán hình ảnh như chụp X-quang và/hoặc MRI cột sống cổ. Bên cạnh đó còn cần đo lưu lượng máu lên não và phát hiện các yếu tố nguy cơ tim mạch

Nếu có kèm theo tình trạng tăng huyết áp, mỡ máu, đái tháo đường, người bệnh cần được điều trị ổn định những vấn đề này vì chúng làm nặng thêm tình trạng thiếu máu não.

5.2 Điều trị thoái hóa đốt sống cổ

Gồm các biện pháp như:

– Sử dụng thuốc chống viêm, giãn cơ theo chỉ định của bác sĩ.

– Tập vật lý trị liệu giúp kéo giãn cột sống

– Châm cứu, xoa bóp trị liệu đúng chuyên môn

– Điều chỉnh tư thế khi làm việc

– Tăng cường vận động nhẹ nhàng

5.3 Thay đổi lối sống giúp cải thiện máu lên não

PGS Quýnh khuyến cáo, ngoài việc tuân thủ chế độ điều trị, mỗi người nên điều chỉnh chế độ sinh hoạt, ăn uống điều độ, hạn chế thịt đỏ, mỡ động vật, đường, không rượu bia, cà phê. Nên tập luyện nhẹ như đi bộ, yoga, dưỡng sinh. Ngoài ra, việc sinh hoạt khoa học, ngủ đủ giấc, kiểm soát cân nặng cũng rất cần thiết. Đặc biệt với người lớn tuổi, nên “dưỡng già chứ không rèn già” – chọn bài tập nhẹ nhàng phù hợp sức khỏe.

6. Cách phòng tránh tái phát chóng mặt do thoái hóa đốt sống cổ

Để phòng tránh tình trạng này, mỗi người nên giữ cổ thẳng khi làm việc, hạn chế cúi đầu lâu, nên thay đổi tư thế mỗi 30 phút. Bên cạnh đó, bạn nên tập các bài kéo giãn cổ vai gáy hàng ngày, khi ngủ gối vừa phải, không quá cao. Đồng thời, bạn nên bổ sung canxi, vitamin D theo chỉ dẫn và khám sức khỏe định kỳ.

Như vậy, với câu hỏi: Thoái hóa đốt sống cổ có gây chóng mặt không, câu trả lời là: Có. Đây là tình trạng thường gặp do chèn ép động mạch đốt sống làm giảm máu lên não.

Tuy nhiên, chóng mặt cũng có thể là dấu hiệu của thiếu máu não – bệnh lý nguy hiểm mà theo chia sẻ của PGS.TS Nguyễn Văn Quýnh, nếu không phát hiện sớm, có thể dẫn đến đột quỵ, xuất huyết não, liệt nửa người. Do đó, nếu bị chóng mặt, đau đầu, tê bì, đau mỏi vai gáy, bạn nên thăm khám để xác định đúng nguyên nhân và điều trị sớm.