Bệnh viêm gan B là một bệnh lây truyền qua máu gây ra bởi virus viêm gan B. Nó có thể dẫn đến các vấn đề gan nghiêm trọng, bao gồm cả ung thư gan. Vắc xin ngừa viêm gan B giúp kích thích miễn dịch, ngăn chặn sự lây nhiễm và bảo vệ gan khỏi tổn thương. Việc tiêm phòng đều đặn là cách hiệu quả để bảo vệ sức khỏe cá nhân và cộng đồng khỏi bệnh này. Trên thực tế, vắc xin viêm gan B không phải chỉ có 1 loại. Bài viết sau đây sẽ giới thiệu về các loại vắc xin viêm gan B hiện nay: công dụng, lịch tiêm và những lưu ý khác.
Menu xem nhanh:
1. Nói qua về căn bệnh viêm gan B
1.1 Bệnh viêm gan B là gì?
Bệnh viêm gan B là một bệnh lây truyền qua máu, gây ra bởi virus viêm gan B (HBV). Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến của viêm gan trên thế giới và có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm cả viêm gan cấp và mạn tính, xơ gan, và trong một số trường hợp nặng, có thể góp phần vào sự phát triển của ung thư gan.
1.2 Nguyên nhân triệu chứng
Bệnh viêm gan B (HBV) là một căn bệnh lây truyền chủ yếu qua máu, gây ra bởi virus viêm gan B. Nguyên nhân chủ yếu của bệnh này là tiếp xúc với máu hoặc các chất dịch của người nhiễm HBV. Cụ thể là dùng chung bơm kim tiêm, quan hệ tình dục không an toàn, hay truyền từ mẹ sang con trong quá trình mang thai đều có thể làm tăng nguy cơ lây truyền. Điều này đặt ra một thách thức trong việc kiểm soát và ngăn chặn sự lan truyền của HBV.
Viêm gan B là bệnh lây truyền nguy hiểm, mang đến nhiều thiệt hại.
Triệu chứng của bệnh viêm gan B có thể biến đổi tùy thuộc vào giai đoạn của bệnh và từng người. Một số người có thể phát triển triệu chứng rõ ràng như mệt mỏi, đau nhức cơ, giảm cân, và nôn mửa. Tuy nhiên, có nhiều trường hợp không xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào, được gọi là nhiễm HBV ẩn. Điều này làm tăng nguy cơ lây truyền bệnh từ người này sang người khác mà không có sự nhận biết, làm cho việc kiểm soát bệnh trở nên phức tạp hơn.
Vì vậy, việc tăng cường nhận thức và giáo dục về nguy cơ, phòng tránh bằng cách tiêm phòng là rất quan trọng trong cuộc chiến chống lại bệnh viêm gan B.
2. Những loại vắc xin viêm gan B hiện nay
Hiện nay, có ba loại vắc xin chính đối phó với viêm gan B. Loại đầu tiên là vắc-xin viêm gan B sơ sinh trong lịch tiêm mở rộng, được áp dụng cho trẻ sơ sinh ngay sau khi sinh để ngăn chặn lây truyền từ mẹ sang con. Loại thứ hai là mũi vắc xin viêm gan B đơn, như Engerix-B và Heberbiovac HB, chứa các kháng nguyên bề mặt của virus để kích thích hệ thống miễn dịch và phòng ngừa bệnh. Cuối cùng, có loại vắc xin tích hợp viêm gan B với nhiều vắc xin khác (5 trong 1, 6 trong 1), giúp giảm số lần tiêm và tăng hiệu quả phòng ngừa.
2.1 Vắc xin viêm gan B cho trẻ sơ sinh
Mũi vắc-xin viêm gan B cho trẻ sơ sinh là một biện pháp hiệu quả để ngăn chặn lây truyền của virus viêm gan B (HBV) từ mẹ sang con và bảo vệ sức khỏe của em bé. Vắc xin này thường chứa các thành phần kháng nguyên bề mặt của virus, được sản xuất bằng công nghệ hiện đại.
– Thành phần của vắc xin: Vắc xin chứa một hoặc nhiều protein của virus viêm gan B để kích thích hệ thống miễn dịch của trẻ.
– Đối tượng cần tiêm: Mũi vắc xin này thường được tiêm cho trẻ ngay sau khi sinh, đặc biệt là đối với những trẻ có nguy cơ cao nhiễm viêm gan B từ mẹ.
– Tác dụng của vắc xin: Mục tiêu chính của mũi vắc xin là ngăn chặn lây truyền virus từ mẹ sang con, giảm nguy cơ mắc bệnh viêm gan B ở trẻ sơ sinh.
– Lịch tiêm: Việc tiêm phòng thường được thực hiện ngay sau sinh, trong vòng 24h đầu, đây là mũi tiêm phòng đầu đời để bảo vệ trẻ khỏi căn bệnh truyền nhiễm đầu tiên.
Tiêm mũi vắc-xin viêm gan B đúng trong thời điểm sơ sinh sẽ giúp trẻ được bảo vệ hiệu quả và an toàn hơn trước bệnh tật. Tuy nhiên, nếu có những sự cố khiến trẻ không thể tiêm được đúng lịch, nên hỏi ý kiến của bác sĩ để được lên phác đồ tiêm bù sớm nhất có thể.
Trẻ sơ sinh được tiêm mũi viêm gan B sơ sinh mang lại rất nhiều lợi ích.
2.2 Viêm gan B mũi đơn
2.2.1 Engerix-B:
– Thành phần vắc xin: Engerix-B chứa các thành phần tái tổ hợp của protein virus viêm gan B (HBV).
– Đối tượng tiêm: Dành cho người có nguy cơ cao nhiễm HBV, như nhân viên y tế, người sống chung trong môi trường có nguy cơ cao, hoặc những người sống ở những khu vực có tỷ lệ lây truyền cao.
– Tác dụng của vắc xin: Kích thích hệ thống miễn dịch tạo ra kháng thể chống lại virus HBV, ngăn chặn sự nhiễm trùng và phòng ngừa bệnh viêm gan B.
– Lịch tiêm:
+ Lịch thông thường: 3 liều 0-1-6 tháng
+ Lịch tiêm nhanh: (nguy cơ cao mắc bệnh) 4 liều 0-1-2-12 tháng
+ Lịch tiêm nhanh hơn: Tiêm 4 liều và các ngày 0, 7, 21 và liều thứ 4 vào tháng 12 sau liều 1.
2.2.2 Heberbiovac HB:
– Thành phần vắc xin Heberbiovac HB cũng chứa các kháng nguyên bề mặt của virus HBV.
– Đối tượng tiêm: Dành cho những người có nguy cơ cao nhiễm viêm gan B, đặc biệt là trong các tình huống như quan hệ tình dục không an toàn, dùng chung kim tiêm, hoặc trong các khu vực có tỷ lệ lây truyền cao.
– Tác dụng: Tương tự như Engerix-B, Heberbiovac HB kích thích miễn dịch để tạo ra kháng thể chống lại virus, giúp ngăn chặn sự nhiễm trùng và phòng ngừa bệnh viêm gan B.
– Lịch tiêm:Giống với vắc xin Engerix B. Liều dùng 1 ml/liều, tiêm đường bắp.
Việc tuân thủ lịch trình và đúng đối tượng tiêm phòng là quan trọng để đảm bảo vắc xin phát huy hiệu quả tốt nhất trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
2.3 Vắc xin viêm gan B tích hợp với các bệnh khác
– Thành phần của vắc xin: Mũi viêm gan B tích hợp với các bệnh khác (5 trong 1, 6 trong 1) thường kết hợp thành phần của vắc-xin viêm gan B với các thành phần khác nhằm đơn giản hóa quá trình tiêm phòng và giảm số lần tiêm.
– Đối tượng tiêm: Trẻ em trong độ tuổi từ 6 tuần tuổi đến dưới 2 tuổi.
– Tác dụng của vắc xin: Mục tiêu chính là kích thích hệ thống miễn dịch tạo ra kháng thể chống lại virus viêm gan B song song với các loại virus vi khuẩn khác có trong vắc xin như: bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, HiB (6 trong 1) và bạch hầu, ho gà, uốn ván, HiB (5 trong 1).
Trẻ em nên tiêm mũi viêm gan B tích hợp với nhiều loại vắc xin khác để giảm số mũi tiêm cần thực hiện.
– Lịch tiêm: Lịch tiêm tùy thuộc vào loại vắc xin bạn chọn là mũi 6 trong 1 hay 5 trong 1. Ví dụ, lịch tiêm mũi 6 trong 1 cho các loại vắc xin Hexaxim của Pháp và Infanrix hexa của Bỉ như sau:
+ Mũi 1: lần đâu tiên khi trẻ được 6 tuần tuổi. (Tại Việt Nam là 8 tuần tuổi)
+ Mũi 2: 1 tháng sau mũi 1
+ Mũi 3: sau mũi 2 là 1 tháng nữa
+ Mũi cuối nhắc lại sau 12 tháng tính từ thời điểm tiêm mũi 3. Đảm bảo trẻ được tiêm mũi này trước khi 24 tháng tuổi.
Mô hình vắc xin tích hợp này mang lại lợi ích cho trẻ em bằng cách giảm số lần tiêm và tối ưu hóa bảo vệ đa chiều, đặc biệt là trong các cộng đồng có nguy cơ cao về viêm gan B và các bệnh khác. Việc thực hiện đúng lịch trình và tiêm phòng là quan trọng để đảm bảo hiệu quả của vắc xin và ngăn chặn sự lan truyền của bệnh trong cộng đồng.
Trên đây là thông tin về các loại vắc xin viêm gan B hiện nay như vắc xin cho trẻ sơ sinh, mũi vắc-xin viêm gan B đơn, mũi vắc-xin viêm gan B tích hợp. Hy vọng bạn đọc sẽ có thêm nhiều kiến thức hữu ích cho mình để nâng cao nhận thức về việc tiêm chủng.
