Viêm màng bồ đào (VMBĐ) là bệnh lý nhãn khoa có nhiều nguyên nhân, nhiều biến chứng (trong đó, biến chứng nguy hiểm nhất của VMBĐ là mù lòa) và tái phát rất dễ dàng. Bài viết sau chia sẻ với bạn toàn bộ thông tin hữu ích cơ bản về bệnh lý nhãn khoa này, đừng bỏ qua bạn nhé!
Menu xem nhanh:
1. Khái niệm, phân loại và đặc điểm viêm màng bồ đào
Màng bồ đào – một bộ phận của mắt, được cấu tạo từ 3 lớp là mống mắt phía trước, thể mi ở giữa và màng mạch hay hắc mạc phía sau. Theo đó, VMBĐ là tình trạng nhiễm trùng một trong ba thành phần cấu tạo màng bồ đào. Tùy thuộc thành phần bị nhiễm trùng, VMBĐ được phân loại thành 3 dạng:
– VMBĐ trước: Mống mắt và thể mi nhiễm trùng.
– VMBĐ trung gian.
– VMBĐ sau: Hắc mạc và có thể là cả võng mạc nhiễm trùng.
Tuy nhiên, dù là dạng nào thì VMBĐ cũng sẽ có 6 đặc điểm sau: Thứ nhất, tỷ lệ mắc cao. Thứ hai, tuổi tác không phải là yếu tố nguy cơ (tức VMBĐ có thể xuất hiện ở cả người ít lẫn người nhiều tuổi). Thứ ba, không lây nhiễm. Thứ tư, căn nguyên phức tạp. Thứ năm, biến chứng nguy hiểm. Và thứ sáu, tái phát dễ dàng.
2. Nguyên nhân viêm màng bồ đào
Đặc điểm thứ tư của VMBĐ là căn nguyên phức tạp. Như vậy, chúng ta có thể hiểu là VMBĐ có thể phát sinh do nhiều nguyên nhân. Một số nguyên nhân phổ biến gây bệnh lý nhãn khoa này chúng ta có thể kể đến là:
– Nhiễm trùng do vi khuẩn, virus, nấm và ký sinh trùng: Trong đó, vi khuẩn gây VMBĐ chủ yếu là tụ cầu khuẩn, liên cầu khuẩn, lậu cầu, trực khuẩn,… Virus gây VMBĐ chủ yếu là Herpes Simplex Virus. Nấm gây VMBĐ chủ yếu là Candida albicans. Và ký sinh trùng gây VMBĐ chủ yếu là Toxoplasma Gondii,…
Herpes Simplex Virus là virus chủ yếu gây VMBĐ
– Nhiễm trùng do thực phẩm, hóa chất,…
– Bệnh tự miễn: Cơ thể bệnh nhân sản sinh kháng thể tiêu diệt màng bồ đào của chính bệnh nhân.
– Chấn thương cơ học trực tiếp ở mắt: Như chấn thương xuyên, chấn thương đụng đập,…
– Viêm thứ phát sau những bệnh lý toàn thân: Như bệnh Collagenose, bệnh da liễu, bệnh Sarcoidose, bệnh Behcet, bệnh máu.
– Các nguyên nhân khác chưa được xác định rõ ràng.
3. Dấu hiệu viêm màng bồ đào
VMBĐ có thể được nhận biết bằng tổ hợp những dấu hiệu sau:
– Mắt đỏ, đau âm ỉ, nhạy cảm với ánh sáng, chảy nước mắt liên tục,
– Thị lực suy giảm, nhìn thấy mọi vật như bị bao phủ bởi một màn sương hoặc nhìn thấy nhiều bóng đen trôi lập lờ trước mắt như ruồi, muỗi bay.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy rằng, có một số trường hợp VMBĐ tồn tại hoàn toàn trong âm thầm, không biểu hiện rõ ràng và chỉ được phát hiện khi bệnh nhân thăm khám mắt định kỳ với chuyên gia nhãn khoa.
Bóng đen trôi lập lờ trước mắt bệnh nhân VMBĐ như ruồi, muỗi bay
4. Biến chứng viêm màng bồ đào
Như đã chia sẻ phía trên, VMBĐ là một bệnh lý nhãn khóa có nhiều biến chứng, trong đó biến chứng nguy hiểm nhất của VMBĐ là mù lòa. Tất cả các biến chứng còn lại của bệnh lý nhãn khoa này đều ảnh hưởng tiêu cực trầm trọng đến thị lực của bệnh nhân. Cụ thể, chúng là:
– Tăng nhãn áp: Là biến chứng có tỷ lệ xuất hiện vô cùng lớn của VMBĐ. Biến chứng này có cơ chế khởi phát như sau: Một đợt VMBĐ cấp làm đồng tử hoặc một góc tiền phòng bị nghẽn do tăng sinh, sự nghẽn đồng tử/một góc tiền phòng làm tăng tiết dịch và cuối cùng là làm tăng nhãn áp (áp lực nội nhãn).
– Đục thủy tinh thể: Thường là biến chứng của VMBĐ trước mạn tính hay viêm mống mắt thể mi mạn tính. Đôi khi đục thủy tinh thể cũng là biến chứng của việc điều trị viêm màng bồ đào bằng Corticoid kéo dài.
– Phù hoàng điểm dạng nang: Thường là biến chứng của VMBĐ trung gian và VMBĐ sau hay còn gọi là viêm hắc mạc.
– Teo nhãn cầu: Biến chứng này xuất hiện khi thể mi giảm tiết dịch không phục hồi do viêm nặng thời gian dài.
– Tổ chức hóa dịch kính.
– Bong dịch kính.
– Bong võng mạc.
5. Chẩn đoán và điều trị
Khi có các dấu hiệu VMBĐ đã được đề cập phía trên, để hạn chế nguy cơ bệnh lý này biến chứng, bệnh nhân nên thăm khám và điều trị với chuyên gia nhãn khoa tại các cơ sở y tế chuyên khoa mắt uy tín ngay.
Thăm khám và điều trị với chuyên gia nhãn khoa ngay khi có các dấu hiệu VMBĐ
5.1. Chẩn đoán viêm màng bồ đào
Tại các cơ sở y tế chuyên khoa mắt, VMBĐ có thể sẽ được chẩn đoán xác định thông qua: Kiểm tra thị lực bằng bảng đo thị lực, thăm khám bằng đèn soi đáy mắt và đèn khe sinh hiển vi, kiểm tra nhãn áp,
Ngoài ra, bệnh nhân VMBĐ có thể sẽ phải thực hiện thêm các khảo sát khác, đặc biệt là trong trường hợp: Chuyên gia nhãn khoa nghi ngờ bệnh nhân có các vấn đề tiềm ẩn khác VMBĐ, bệnh nhân từng VMBĐ trước đây, VMBĐ đợt này nghiêm trọng hoặc ảnh hưởng đến cả hai mắt,… Các khảo sát thêm này có thể là: Xét nghiệm máu, chụp X-quang, chụp cắt lớp đáy mắt.
5.2. Điều trị viêm màng bồ đào
Sau chẩn đoán xác định, việc điều trị VMBĐ sẽ được tiến hành. Ở mỗi bệnh nhân VMBĐ, phương pháp điều trị cụ thể có thể khác nhau, nhưng mục tiêu điều trị thì không. Mọi phương pháp điều trị VMBD đều phải thỏa mãn 2 mục tiêu: Thứ nhất là hạn chế triệu chứng VMBĐ. Thứ hai là kiểm soát nguyên nhân VMBĐ. Theo đó, chúng ta có 2 phương pháp điều trị VMBĐ được chỉ định cho bệnh nhân nhẹ và nặng lần lượt là điều trị nội khoa và điều trị ngoại khoa.
5.2.1. Điều trị nội khoa
Với VMBĐ trước, bệnh nhân được nhỏ Atropin làm giãn đồng tử để hạn chế nguy cơ đồng tử dính. Chỉ với việc sử dụng kịp thời Atropin, chúng ta đã thu về 70% hiệu quả điều trị VMBĐ trước.
Còn với VMBĐ nói chung, thuốc điều trị được kê cho bệnh nhân phụ thuộc vào nguyên nhân phát sinh bệnh. Thông thường, chúng sẽ là: Thuốc chống viêm Steroid đường nhỏ, đường uống, đường tiêm; thuốc điều trị nhiễm trùng (hầu hết là thuốc kháng sinh); thuốc kháng virus;…
5.2.2. Điều trị ngoại khoa
Bệnh nhân VMBĐ diễn biến trầm trọng hoặc tái phát nhiều lần, điều trị nội khoa không hiệu quả, sẽ được phẫu thuật. Và phẫu thuật điều trị VMBĐ chủ yếu là những phẫu thuật được thực hiện nhằm cải thiện biến chứng, như: Phẫu thuật điều trị tăng nhãn áp, phẫu thuật điều trị đục thủy tinh thể, phẫu thuật điều trị tổ chức hóa dịch kính, phẫu thuật điều trị bong võng mạc,…
Phía trên là toàn bộ thông tin hữu ích cơ bản về VMBĐ. Nếu còn băn khoăn cần giải đáp, liên hệ ngay Thu Cúc TCI, bạn nhé!
