Bị đau dạ dày nên ăn gì để mau lành?
Chào bạn! Khi dạ dày đang bị tổn thương – dù do viêm, loét hay rối loạn chức năng – việc lựa chọn thực phẩm phù hợp không chỉ giúp giảm triệu chứng mà còn hỗ trợ niêm mạc dạ dày phục hồi nhanh hơn. Dưới đây là những nhóm thực phẩm tôi thường khuyên bệnh nhân trong phòng khám, kèm theo lưu ý quan trọng để bạn ăn uống an toàn và hiệu quả.
Những thực phẩm nên ưu tiên khi đau dạ dày
Khi niêm mạc dạ dày đang viêm hoặc bị kích thích, bạn cần chọn những món mềm, ít axit, ít dầu mỡ, dễ tiêu hóa và không gây tăng tiết acid. Cụ thể:
– Cháo, súp loãng: Không chỉ cung cấp năng lượng nhẹ nhàng mà còn tạo lớp màng bảo vệ tạm thời trên niêm mạc dạ dày, giúp giảm cảm giác bỏng rát.
– Cơm mềm hoặc bánh mì nướng (không bơ, không đường): Tinh bột dễ tiêu, giúp trung hòa acid dư và làm dịu cơn đau.
– Thịt gà nạc, cá trắng (như cá hồi, cá ngừ, cá basa): Giàu protein và omega-3 – chất có đặc tính chống viêm tự nhiên, đồng thời dễ tiêu hơn thịt đỏ.
– Trứng luộc hoặc hấp: Nguồn protein chất lượng cao, dễ hấp thu, phù hợp cả khi bạn đang chán ăn.
– Sữa chua không đường: Chứa probiotic (lợi khuẩn) giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa và tăng cường miễn dịch tại niêm mạc dạ dày – ruột.
– Rau củ nấu mềm: Bắp cải, rau bina, cải xoăn, súp lơ, mồng tơi, rau dền… đều có tính kiềm nhẹ, ít axit và giàu chất xơ hòa tan – hỗ trợ nhu động ruột mà không gây kích ứng.
– Trái cây mềm, ít chua: Chuối chín (chứa pectin và kali giúp bảo vệ niêm mạc), dưa hấu (nhiều nước, tính kiềm nhẹ), hoặc nước ép táo nguyên chất (không thêm đường) – đều an toàn nếu dùng điều độ.
– Đậu bắp: Chất nhầy (mucilage) trong đậu bắp có khả năng bao phủ niêm mạc dạ dày, tạo lớp đệm chống lại acid dịch vị.
– Yến mạch: Chứa beta-glucan và chất xơ hòa tan, giúp hấp thụ acid dư và ổn định hoạt động tiêu hóa.
Dấu hiệu cảnh báo: Khi nào cần đi khám ngay?
Không phải cơn đau dạ dày nào cũng chỉ cần điều chỉnh ăn uống. Bạn nên đến gặp bác sĩ nếu xuất hiện:
– Đau dữ dội, kéo dài trên 2 tuần hoặc tái phát thường xuyên.
– Nôn ra máu, đi phân đen (dấu hiệu xuất huyết tiêu hóa).
– Sụt cân không rõ nguyên nhân kèm chán ăn.
– Đau lan lên ngực, khó thở – cần loại trừ các vấn đề tim mạch.
– Buồn nôn, đầy bụng kéo dài dù đã ăn uống kiêng khem.
Lưu ý quan trọng khi ăn uống trong giai đoạn đau dạ dày
Việc ăn gì quan trọng, nhưng ăn như thế nào còn quan trọng hơn:
– Chia nhỏ bữa ăn: 5–6 bữa/ngày, mỗi bữa vừa đủ no – giúp dạ dày không phải co bóp quá mức hay tiếp xúc với acid khi rỗng.
– Nấu mềm, nghiền nhuyễn: Đặc biệt trong những ngày đau cấp, thức ăn càng mềm mịn càng giảm ma sát lên niêm mạc tổn thương.
– Không để bụng quá đói hoặc ăn quá no: Cả hai tình trạng đều kích thích tăng tiết acid, làm nặng thêm tổn thương.
– Uống đủ nước (1.5–2 lít/ngày), ưu tiên nước ấm; tránh tuyệt đối rượu, bia, cà phê, trà đặc, nước ngọt có gas.
– Không tự ý dùng thuốc giảm đau NSAID (như ibuprofen, aspirin) – chúng có thể làm loét dạ dày nặng hơn.
Lời khuyên từ bác sĩ
Đau dạ dày không chỉ là “bệnh ăn uống” – nó phản ánh sự mất cân bằng giữa yếu tố tấn công (acid, vi khuẩn HP, stress) và hàng rào bảo vệ niêm mạc. Chế độ ăn đúng không thể thay thế điều trị nếu bạn đã có loét hay viêm mạn tính, nhưng lại là nền tảng để hỗ trợ hiệu quả điều trị và ngăn tái phát. Trong nhiều trường hợp tôi gặp, bệnh nhân cải thiện rõ rệt chỉ sau 1–2 tuần điều chỉnh dinh dưỡng hợp lý – kết hợp với dùng thuốc theo chỉ định.
Nếu triệu chứng kéo dài dù đã ăn uống cẩn thận, bạn nên đi nội soi dạ dày để xác định nguyên nhân chính xác – đừng chủ quan với những cơn đau “âm ỉ” tưởng chừng vô hại.
