Bị tuyến giáp có an được lạc không?
Chào bạn, cảm ơn bạn đã chia sẻ lo lắng rất thực tế — và cũng là câu hỏi mà tôi thường xuyên gặp trong phòng khám. Câu trả lời ngắn gọn là: người bị bệnh tuyến giáp vẫn có thể ăn lạc, nhưng cần ăn đúng cách và đúng liều lượng, đặc biệt nếu bạn đang điều trị suy giáp bằng thuốc hormone thay thế như levothyroxine.
Lạc không phải “kẻ thù” của tuyến giáp, nhưng nó chứa một số hợp chất có thể ảnh hưởng gián tiếp đến chức năng tuyến giáp hoặc làm giảm hiệu quả điều trị nếu không được sử dụng hợp lý. Tôi sẽ giải thích rõ hơn dưới đây.
Nguyên nhân vì sao lạc cần được cân nhắc khi bị bệnh tuyến giáp
– Chứa goitrogens tự nhiên: Lạc có chứa một lượng nhỏ goitrogens — nhóm chất có khả năng ức chế quá trình hấp thu iốt của tuyến giáp. Tuy nhiên, ở liều lượng thông thường trong chế độ ăn hằng ngày, tác động này rất nhẹ và không đáng lo ngại nếu bạn không thiếu iốt hoặc không ăn lạc với số lượng lớn liên tục.
– Ảnh hưởng đến hấp thu thuốc: Đây là điểm quan trọng nhất. Lạc giàu chất xơ và chất béo, có thể làm chậm hoặc cản trở sự hấp thu levothyroxine — loại thuốc thay thế hormone tuyến giáp phổ biến nhất. Nếu bạn ăn lạc gần thời điểm uống thuốc, hiệu quả điều trị có thể giảm đáng kể.
– Không gây hại trực tiếp với cường giáp hay ung thư tuyến giáp: Hiện chưa có bằng chứng khoa học nào cho thấy lạc làm nặng thêm tình trạng cường giáp. Ngược lại, một số nghiên cứu còn gợi ý rằng lạc — nhờ giàu chất béo lành mạnh và chất xơ — có thể hỗ trợ phòng ngừa sỏi mật, một biến chứng thường gặp ở người suy giáp hoặc sau điều trị ung thư tuyến giáp.
Dấu hiệu cảnh báo bạn nên xem lại việc ăn lạc
– Bạn đang uống thuốc levothyroxine nhưng chỉ số TSH vẫn không ổn định, dù tuân thủ liều thuốc đều đặn.
– Bạn ăn lạc hoặc bơ lạc hàng ngày với lượng lớn (trên 50–100g/ngày) trong thời gian dài.
– Bạn có tiền sử thiếu iốt hoặc đang sống ở vùng thiếu iốt, đồng thời ăn nhiều thực phẩm chứa goitrogens (như lạc, cải bắp, sắn…).
Hướng dẫn ăn lạc an toàn cho người bệnh tuyến giáp
– Không ăn lạc trong vòng 4 giờ trước hoặc sau khi uống thuốc levothyroxine. Thời điểm lý tưởng nhất là uống thuốc lúc bụng đói (sáng sớm, trước ăn 30–60 phút), và ăn lạc vào bữa phụ buổi chiều hoặc tối.
– Ăn với lượng vừa phải: Khoảng 15–30g lạc/ngày (tương đương 1–2 nắm tay nhỏ) là mức an toàn cho hầu hết người bệnh tuyến giáp.
– Ưu tiên lạc đã qua chế biến nhiệt (rang, luộc): Quá trình nấu nướng giúp giảm đáng kể hoạt tính của goitrogens, làm lạc an toàn hơn cho tuyến giáp.
– Kết hợp đa dạng nguồn thực phẩm: Đừng chỉ phụ thuộc vào lạc để bổ sung protein hay chất béo. Các loại hạt khác như hạnh nhân, óc chó, hạt bí… cũng rất tốt và ít chứa goitrogens hơn.
– Kiểm tra định kỳ chức năng tuyến giáp: Nếu bạn duy trì chế độ ăn có lạc thường xuyên, hãy theo dõi chỉ số TSH, FT4 định kỳ để đảm bảo thuốc vẫn phát huy hiệu quả.
Lạc không phải thực phẩm cấm kỵ với người bệnh tuyến giáp, nhưng cách ăn và thời điểm ăn mới là yếu tố then chốt. Trong thực tế lâm sàng, tôi thấy nhiều bệnh nhân lo lắng quá mức và kiêng khem không cần thiết, dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng. Trong khi đó, chỉ cần điều chỉnh nhỏ trong thói quen ăn uống, bạn hoàn toàn có thể tiếp tục thưởng thức lạc một cách an toàn.
Nếu bạn đang điều trị suy giáp, hãy nhớ: thuốc levothyroxine cần được hấp thu tối ưu, và điều đó phụ thuộc rất lớn vào thời gian giữa bữa ăn và lúc uống thuốc. Khi còn băn khoăn, đừng ngần ngại trao đổi với bác sĩ điều trị để có lời khuyên phù hợp với tình trạng cụ thể của bạn.
