Xơ gan giai đoạn cuối có lây không?

Chào bạn,
Xơ gan bản thân không phải là bệnh lây nhiễm, mà là hậu quả cuối cùng của nhiều tổn thương gan kéo dài. Tuy nhiên, nguyên nhân gây xơ gan – như virus viêm gan B, C – có thể lây truyền. Tôi sẽ lần lượt giải đáp từng thắc mắc của bạn dưới đây.

Xơ gan lây qua đường nào?

Xơ gan không lây trực tiếp. Nhưng nếu nguyên nhân gây xơ gan là do virus viêm gan B hoặc C, thì chính các virus này mới là tác nhân có khả năng lây nhiễm, qua các đường sau:

– Đường máu: Dùng chung kim tiêm, dao cạo, bàn chải đánh răng, hoặc tiếp xúc với máu của người nhiễm bệnh.
– Đường tình dục: Viêm gan B có thể lây qua quan hệ tình dục không an toàn.
– Từ mẹ sang con: Phụ nữ mang thai bị viêm gan B có thể truyền virus cho con trong lúc sinh.

Ngược lại, nếu xơ gan do rượu, gan nhiễm mỡ hay bệnh tự miễn, hoàn toàn không có khả năng lây cho người khác.

Bệnh xơ gan nguy hiểm như thế nào?

Xơ gan là tình trạng mô gan khỏe mạnh bị thay thế bởi mô sẹo, làm suy giảm chức năng gan theo thời gian. Mức độ nguy hiểm phụ thuộc vào giai đoạn tiến triển của bệnh. Dưới đây là phân tích theo từng mức độ:

1. Xơ gan mức độ 1 (giai đoạn còn bù – compensated cirrhosis)

– Gan vẫn còn khả năng hoạt động tương đối tốt.
– Bệnh nhân thường không có triệu chứng rõ rệt, hoặc chỉ mệt mỏi nhẹ, chán ăn.
– Nếu phát hiện sớm và loại bỏ nguyên nhân (ngưng rượu, điều trị virus…), tiến triển bệnh có thể chậm lại hoặc ổn định.

2. Xơ gan mức độ 2

– Mô sẹo lan rộng hơn, chức năng gan bắt đầu suy giảm rõ rệt.
– Có thể xuất hiện phù nhẹ ở chân, mệt mỏi kéo dài, rối loạn tiêu hóa.
– Nguy cơ tái phát viêm gan hoặc tăng men gan cao hơn.
– Cần theo dõi sát và điều trị tích cực để tránh tiến triển sang giai đoạn mất bù.

3. Xơ gan mức độ 3 (giai đoạn mất bù sớm)

– Gan không còn bù trừ được, bắt đầu xuất hiện biến chứng:
– Cổ trướng (báng bụng)
– Vàng da, vàng mắt
– Dễ bầm tím, chảy máu
– Chất lượng cuộc sống giảm rõ rệt.
– Nguy cơ suy gan cấp hoặc ung thư gan tăng cao.

4. Xơ gan mức độ 4 (giai đoạn cuối – mất bù hoàn toàn)

– Gan gần như mất hết chức năng.
– Biến chứng nặng: nôn ra máu do giãn tĩnh mạch thực quản, hôn mê gan, suy thận gan.
– Đây là giai đoạn đe dọa tính mạng, ghép gan thường là lựa chọn duy nhất để kéo dài sự sống.

Các thắc mắc khác về quá trình lây nhiễm của xơ gan

1. Bệnh xơ gan tự miễn có lây không?

Không. Xơ gan tự miễn xảy ra khi hệ miễn dịch tấn công chính tế bào gan, không liên quan đến tác nhân lây nhiễm. Hoàn toàn không lây qua tiếp xúc, ăn uống hay sinh hoạt chung.

2. Người mắc bệnh xơ gan do virus có lây không?

Bản thân xơ gan không lây, nhưng virus gây viêm gan (B, C) – nguyên nhân dẫn đến xơ gan – có thể lây. Do đó, người sống chung cần xét nghiệm và tiêm phòng viêm gan B (nếu chưa có miễn dịch), đồng thời tránh tiếp xúc trực tiếp với máu của người bệnh.

3. Bệnh xơ gan có lây qua đường ăn uống không?

Không, xơ gan không lây qua đường ăn uống. Tuy nhiên, nếu nguyên nhân là viêm gan B hoặc C, bạn nên tránh dùng chung vật dụng có thể dính máu (như dao cạo, bàn chải răng). Ăn uống chung bát đũa, nước uống, hoặc tiếp xúc thông thường không làm lây virus – trừ khi có vết thương hở tiếp xúc trực tiếp với máu.

Xơ gan là một tiến trình không thể đảo ngược, nhưng có thể kiểm soát nếu phát hiện sớm và loại bỏ nguyên nhân. Quan trọng nhất là phân biệt rõ: xơ gan không lây, nhưng một số nguyên nhân gây xơ gan thì có thể lây. Nếu trong gia đình có người bị xơ gan do virus, hãy khám tầm soát và tiêm phòng đầy đủ. Với những trường hợp xơ gan do rượu hoặc gan nhiễm mỡ, thay đổi lối sống là chìa khóa để làm chậm diễn tiến bệnh.

Nếu bạn còn lo lắng về nguy cơ lây nhiễm hoặc muốn đánh giá giai đoạn xơ gan cụ thể, đừng ngần ngại đi khám chuyên khoa gan – mật để được tư vấn cá thể hóa.