Triệu chứng đau gan là gì?

Chào bạn! Tôi hiểu nỗi lo lắng của bạn — vì triệu chứng đau gan thực sự có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm của nhiều bệnh lý nghiêm trọng liên quan đến gan, từ viêm gan, xơ gan cho đến thậm chí là ung thư gan. Tuy nhiên, không phải cơn đau nào ở vùng hạ sườn phải cũng xuất phát từ gan. Dưới đây, tôi sẽ giúp bạn nhận diện rõ hơn những biểu hiện đặc trưng, khi nào nên cảnh giác và cần làm gì tiếp theo.

Nguyên nhân gây ra triệu chứng đau gan

Gan là cơ quan nội tạng lớn nhất trong cơ thể, nằm ở vùng bụng trên bên phải, ngay dưới xương sườn. Gan không có thụ cảm đau, nên khi bạn cảm thấy “đau gan”, thực chất là do bao gan (màng bao quanh gan) bị căng giãn hoặc kích thích – thường xảy ra khi gan sưng to (gan to), viêm, ứ mật hoặc có khối u.

Một số nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng này bao gồm:

– Viêm gan virus (A, B, C…): Gây sưng gan, men gan tăng, kèm mệt mỏi, chán ăn.
– Gan nhiễm mỡ (đặc biệt ở người thừa cân, tiểu đường, rối loạn lipid): Thường âm thầm, nhưng đôi khi gây đau tức nhẹ vùng hạ sườn phải.
– Xơ gan: Giai đoạn muộn của nhiều bệnh gan mạn tính, khiến gan cứng, teo nhỏ hoặc phình to bất thường.
– Sỏi đường mật hoặc viêm túi mật: Đau có thể lan từ gan sang, dễ nhầm lẫn.
– U gan lành tính hoặc ác tính: Khối u chèn ép bao gan, gây đau nhói hoặc âm ỉ kéo dài.
– Lạm dụng rượu, thuốc hoặc độc chất: Gây tổn thương tế bào gan cấp hoặc mạn tính.

Các dấu hiệu điển hình của triệu chứng đau gan

Bạn nên lưu ý nếu xuất hiện một hoặc nhiều biểu hiện sau:

– Đau vùng hạ sườn phải: Cảm giác âm ỉ, nặng tức hoặc đau nhói, có thể lan lên vai phải hoặc lưng.
– Mệt mỏi kéo dài: Không cải thiện dù đã nghỉ ngơi, đặc biệt rõ sau bữa ăn.
– Rối loạn tiêu hóa: Chán ăn, buồn nôn, đầy bụng, khó tiêu – do gan giảm tiết mật, ảnh hưởng tiêu hóa chất béo.
– Vàng da, vàng mắt: Dấu hiệu kinh điển của ứ đọng bilirubin – sản phẩm chuyển hóa mà gan không xử lý được.
– Nước tiểu sẫm màu (như nước trà đậm), phân nhạt màu (xám, đất sét): Do thiếu sắc tố mật trong phân.
– Ngứa da toàn thân: Bilirubin tích tụ dưới da kích thích dây thần kinh cảm giác.
– Phù chân, cổ trướng (bụng to do dịch): Gặp trong xơ gan mất bù, do giảm albumin máu.
– Dễ bầm tím, chảy máu chân răng: Gan suy giảm tổng hợp yếu tố đông máu.

Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều bệnh nhân chủ quan với cơn đau nhẹ ở sườn phải, đến khi vàng da rõ rệt mới đi khám – lúc đó gan đã tổn thương đáng kể. Vì vậy, đừng đợi đến khi “rõ bệnh” mới hành động.

Khi nào bạn cần đi khám ngay?

Bạn nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa gan – tiêu hóa càng sớm càng tốt nếu:

– Xuất hiện vàng da/vàng mắt kèm theo mệt mỏi, chán ăn.
– Đau vùng hạ sườn phải kéo dài trên 2–3 ngày, không đỡ khi nghỉ ngơi.
– Có nước tiểu sẫm + phân bạc màu – đây là dấu hiệu tắc mật cần can thiệp kịp thời.
– Bị phù, bụng to bất thường, hoặc chảy máu không rõ nguyên nhân.
– Đã có tiền sử viêm gan B/C, nghiện rượu, béo phì, hoặc dùng thuốc dài ngày.

Chẩn đoán sớm qua xét nghiệm men gan (ALT, AST), bilirubin, siêu âm bụng… có thể giúp xác định nguyên nhân và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.

Lời khuyên của bác sĩ để bảo vệ gan

– Hạn chế rượu bia tuyệt đối nếu bạn đã có dấu hiệu bất thường về gan.
– Không tự ý dùng thuốc, thực phẩm chức năng – nhiều loại gây độc cho gan dù bạn nghĩ “an toàn”.
– Kiểm soát cân nặng, vận động đều đặn để phòng gan nhiễm mỡ.
– Tiêm phòng viêm gan B nếu chưa có miễn dịch.
– Khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt nếu thuộc nhóm nguy cơ cao.

Triệu chứng đau gan tuy mơ hồ nhưng lại là “tiếng nói” cảnh báo từ một cơ quan thầm lặng. Đừng bỏ qua những dấu hiệu như đau tức hạ sườn phải, mệt mỏi dai dẳng hay vàng da – vì phát hiện sớm chính là chìa khóa để điều trị hiệu quả và bảo toàn chức năng gan. Nếu bạn đang lo lắng về các biểu hiện của mình, hãy đi khám ngay thay vì chờ đợi hay tự chẩn đoán qua mạng. Gan không kêu đau – nhưng nó luôn gửi tín hiệu. Hãy biết lắng nghe.