Đau răng lợi là tình trạng phổ biến có thể gặp ở mọi lứa tuổi, gây ảnh hưởng không nhỏ đến sinh hoạt, ăn uống và chất lượng cuộc sống. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, đau răng lợi có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý răng miệng nghiêm trọng hơn như viêm nướu, viêm nha chu hay áp xe răng. Vậy đau răng lợi do đâu và làm thế nào để điều trị hiệu quả? Hãy cùng Thu Cúc TCI khám phá chi tiết trong bài viết dưới đây!

1. Đau răng lợi là gì?

Đau răng lợi là hiện tượng đau nhức xuất phát từ khu vực nướu răng, có thể lan sang chân răng, hàm hoặc thậm chí là vùng thái dương. Cảm giác đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội, đôi khi kèm theo sưng nướu, chảy máu, hôi miệng hay sốt nhẹ. Tình trạng này có thể xuất hiện đột ngột hoặc kéo dài âm ỉ, gây nhiều khó khăn trong sinh hoạt hằng ngày, đặc biệt là khi ăn uống, nói chuyện.

Đau răng lợi gây khó khăn trong ăn uống và sinh hoạt hàng ngày.

2. Nguyên nhân gây đau răng lợi

Đau răng lợi không chỉ đơn thuần là cảm giác khó chịu, mà còn là dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề sức khỏe răng miệng nghiêm trọng nếu không được xử lý kịp thời. Có rất nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng này, trong đó phổ biến nhất bao gồm:

2.1. Viêm nướu (viêm lợi) – Nguyên nhân phổ biến gây đau răng lợi

Viêm nướu là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây đau răng lợi. Nguyên nhân chủ yếu là do vi khuẩn tích tụ trong các mảng bám răng – lớp màng dính gồm thức ăn dư thừa, vi khuẩn và các mảnh vụn khác trên bề mặt răng. Nếu không được vệ sinh răng miệng kỹ càng, mảng bám này sẽ phát triển thành cao răng và gây kích ứng mô nướu.
Biểu hiện điển hình của viêm nướu là nướu bị sưng đỏ, mềm, dễ chảy máu khi đánh răng hoặc dùng chỉ nha khoa. Bệnh nhân cũng thường cảm thấy đau nhức hoặc khó chịu quanh vùng lợi, đặc biệt là khi ăn uống. Viêm nướu nếu được phát hiện sớm và chăm sóc tốt bằng việc vệ sinh răng đúng cách, cạo vôi răng định kỳ có thể khỏi hoàn toàn mà không để lại hậu quả lâu dài.

2.2. Viêm nha chu

Viêm nha chu là tình trạng bệnh lý phát triển từ giai đoạn viêm nướu nếu không được xử lý kịp thời. Khi viêm nướu kéo dài, vi khuẩn cùng mảng bám sẽ lan rộng và xâm nhập sâu vào các mô quanh răng, bao gồm dây chằng nha chu và xương ổ răng. Quá trình này chính là nguyên nhân chủ yếu gây ra viêm nha chu, làm tổn thương nghiêm trọng đến cấu trúc nâng đỡ răng.

Ở giai đoạn này, người bệnh có thể gặp phải các triệu chứng như: đau nhức dữ dội vùng lợi, nướu tụt làm lộ chân răng, răng có cảm giác lung lay, và hơi thở có mùi hôi khó chịu kéo dài. Viêm nha chu nếu không được can thiệp có thể dẫn đến mất răng do tổn thương nghiêm trọng ở mô nâng đỡ. Việc điều trị lúc này không chỉ cần vệ sinh răng miệng mà còn cần sự can thiệp chuyên sâu từ nha sĩ như làm sạch túi nha chu, điều trị sâu răng, hoặc thậm chí phẫu thuật.

2.3. Sâu răng lan xuống nướu

Sâu răng bắt đầu khi vi khuẩn trong khoang miệng phá hủy men răng, tạo thành các lỗ nhỏ trên bề mặt răng. Nếu không được điều trị, sâu răng sẽ tiến triển sâu xuống bên trong, ảnh hưởng đến tủy răng và cả vùng mô nướu bao quanh.
Khi sâu răng lan đến tủy hoặc vùng chân răng, người bệnh thường bị đau răng dữ dội, đặc biệt là khi ăn uống nóng lạnh hoặc khi cắn nhai. Ngoài ra, vùng lợi quanh chân răng có thể sưng đỏ, đau và thậm chí có mủ nếu bị nhiễm trùng nặng. Đây là nguyên nhân phổ biến gây ra đau răng lợi và cần được xử lý nhanh chóng bằng các phương pháp nha khoa như hàn trám, điều trị tủy hoặc nhổ răng nếu cần thiết.

2.4. Mọc răng khôn

Răng khôn, hay còn gọi là răng số 8, thường xuất hiện ở độ tuổi từ 17 đến 25 – giai đoạn cuối của quá trình mọc răng. Việc răng khôn trồi lên có thể gây đau nhức dữ dội, nhất là khi chúng mọc lệch, mọc ngầm hoặc không đủ khoảng trống trong hàm để phát triển bình thường. Khi răng khôn mọc lệch, phần lợi ở vị trí đó thường bị sưng tấy, đỏ, đau nhức và có thể bị viêm nhiễm gây ra cảm giác khó chịu kéo dài. Tình trạng này còn gọi là viêm lợi trùm – nơi lợi che phủ một phần hoặc toàn bộ răng khôn gây đau và nhiễm trùng. Nếu không được xử lý kịp thời, viêm lợi trùm có thể lan rộng gây áp xe và các biến chứng khác.

2.5. Hậu quả của việc vệ sinh răng miệng không đúng phương pháp

Đánh răng tưởng đơn giản nhưng nếu thực hiện sai cách, bạn có thể vô tình gây hại cho vùng lợi nhạy cảm. Việc sử dụng bàn chải có lông cứng, chải răng theo chiều ngang với lực quá mạnh có thể khiến nướu bị tổn thương, trầy xước và dẫn đến viêm đau. Ngoài ra, thói quen dùng tăm hoặc vật cứng để lấy thức ăn mắc kẹt giữa các kẽ răng cũng có thể gây tổn thương và tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, dẫn đến đau và viêm lợi. Vì vậy, việc vệ sinh răng miệng cần kết hợp bàn chải lông mềm, chải đúng kỹ thuật và dùng chỉ nha khoa để bảo vệ tối ưu sức khỏe nướu.

2.6. Áp xe răng

Áp xe răng là một tình trạng cấp tính rất đau nhức, xảy ra khi vi khuẩn gây viêm nhiễm tạo mủ ở quanh chân răng hoặc mô lợi. Áp xe có thể do sâu răng không được điều trị, viêm nha chu nặng hoặc tổn thương răng. Triệu chứng điển hình bao gồm sưng tấy khu vực răng bị tổn thương, đau dữ dội, có thể lan lên vùng mặt hoặc cổ, kèm theo sốt cao và hạch bạch huyết sưng to. Áp xe răng cần được can thiệp y tế gấp để dẫn lưu mủ và điều trị kháng sinh, tránh các biến chứng nguy hiểm như lan rộng nhiễm trùng.

3. Dấu hiệu nhận biết đau răng lợi

– Cảm giác đau nhức liên tục hoặc từng cơn ở vùng nướu

– Khi vệ sinh răng miệng, nướu dễ bị chảy máu kèm theo tình trạng sưng đỏ.

– Hôi miệng kéo dài, có vị tanh khó chịu trong miệng

– Răng lung lay nhẹ hoặc có cảm giác ê buốt khi ăn uống

– Có mủ hoặc sưng mụn ở chân răng

– Có thể kèm theo sốt, nổi hạch góc hàm trong trường hợp nhiễm trùng nặng

4. Cách điều trị đau răng lợi hiệu quả

4.1. Vệ sinh răng miệng đúng cách – Hạn chế tối đa tình trạng đau răng lợi

Duy trì vệ sinh răng miệng tốt là yếu tố quan trọng trong việc điều trị và phòng ngừa đau răng lợi. Đánh răng ít nhất 2 lần/ngày bằng kem đánh răng có chứa fluoride, sử dụng chỉ nha khoa và nước súc miệng để loại bỏ hoàn toàn mảng bám.

Vệ sinh răng miệng đúng cách là giải pháp hiệu quả để cải thiện cơn đau răng lợi.

4.2. Sử dụng thuốc giảm đau

Thuốc giảm đau như paracetamol, ibuprofen có thể giúp giảm đau răng lợi tạm thời. Tuy nhiên, đây chỉ là biện pháp hỗ trợ và không thể thay thế việc điều trị nguyên nhân gốc rễ tại nha khoa.

4.3. Can thiệp nha khoa

Khi đau răng lợi do bệnh lý, bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp điều trị phù hợp. Cạo vôi răng giúp loại bỏ mảng bám gây viêm .Nếu nguyên nhân là sâu răng, việc hàn răng hoặc can thiệp tủy sẽ được chỉ định. Với răng khôn mọc lệch, thường phải nhổ bỏ để tránh viêm tái phát. Trường hợp có áp xe, bác sĩ sẽ chích mủ, làm sạch ổ viêm và kê đơn kháng sinh để kiểm soát nhiễm trùng.

4.4. Duy trì thói quen ăn uống bổ dưỡng và cân bằng

Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa và hỗ trợ điều trị đau răng lợi. Bạn nên hạn chế các loại thực phẩm quá cứng, cay nóng hoặc có tính axit cao, vì chúng có thể gây kích ứng và làm tổn thương mô nướu. Thay vào đó, hãy tăng cường rau xanh cùng các thực phẩm giàu vitamin C và canxi để giúp nướu chắc khỏe, tăng sức đề kháng. Bên cạnh đó, uống đủ nước mỗi ngày không chỉ giúp giữ ẩm cho khoang miệng mà còn hỗ trợ loại bỏ vi khuẩn, giảm nguy cơ viêm lợi hiệu quả.

5. Khi nào nên đi khám nha khoa?

Bạn nên đến gặp nha sĩ càng sớm càng tốt nếu xuất hiện các dấu hiệu bất thường như: đau răng lợi kéo dài trên 2 ngày không thuyên giảm, lợi sưng tấy, có mủ hoặc mùi hôi khó chịu, kèm theo sốt cao, đau lan ra vùng má hoặc tai, hoặc xuất hiện tình trạng răng lung lay, tụt nướu. Những biểu hiện này có thể cảnh báo các vấn đề răng miệng nghiêm trọng cần được điều trị kịp thời để tránh biến chứng.

Hãy đi khám nếu tình trạng đau răng lợi kéo dài hoặc bất thường.

6. Cách phòng ngừa đau răng lợi

Duy trì thói quen chăm sóc răng miệng đúng cách là yếu tố then chốt để phòng ngừa đau răng lợi. Bạn nên khám răng định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện sớm các vấn đề về nướu và răng. Đồng thời, vệ sinh răng miệng đều đặn, đúng cách sẽ giúp loại bỏ mảng bám và vi khuẩn gây viêm. Hạn chế hút thuốc lá, rượu bia, bởi đây là những tác nhân làm suy yếu mô lợi và dễ gây viêm lợi mãn tính. Ngoài ra, bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất, nhất là canxi và vitamin C, giúp nướu chắc khỏe hơn. Để bảo vệ men răng và tránh hình thành mảng bám, hãy giảm tiêu thụ đồ ngọt và thức ăn nhanh trong khẩu phần hàng ngày.

Đau răng lợi là một dấu hiệu không nên chủ quan, vì nó có thể là biểu hiện của nhiều bệnh lý răng miệng nghiêm trọng. Việc chủ động chăm sóc răng miệng, đi khám nha khoa định kỳ và điều trị kịp thời sẽ giúp bạn duy trì nụ cười khỏe mạnh và tránh được các biến chứng không mong muốn. Nếu bạn đang gặp phải tình trạng đau răng lợi kéo dài, đừng chần chừ – hãy tìm đến bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán và hỗ trợ sớm nhất.