Hiện nay, đục thủy tinh thể là nguyên nhân gây suy giảm thị lực và mù lòa hàng đầu trên thế giới cũng như Việt Nam. Bệnh có thể xuất hiện ở mọi đối tượng, lứa tuổi nhưng phổ biến nhất là ở người trên 50 tuổi. Trong các năm gần đây, những phương pháp phẫu thuật mắt, đặc biệt là phương pháp Phaco được áp dụng rộng rãi để lấy lại thị lực cho bệnh nhân đục thủy tinh thể. Tuy nhiên chỉ phẫu thuật là chưa đủ, quá trình chăm sóc sau mổ đục thuỷ tinh cũng góp phần quan trọng để giữ gìn ánh sáng cho đôi mắt.
Menu xem nhanh:
1. Tìm hiểu về mổ đục thủy tinh thể
1.1. Định nghĩa
Ở người bình thường, thủy tinh thể sẽ trong suốt và trở nên vẩn đục khi mắc bệnh. Đục thủy tinh thể gây ảnh hưởng đến thị lực người bệnh và có nguy cơ dẫn đến mù lòa, cần được điều trị sớm. Phẫu thuật đục thủy tinh thể là phương pháp điều trị ngoại khoa nhằm loại bỏ thủy tinh thể vẩn đục giúp mắt hoạt động bình thường và ngăn ngừa những biến chứng về sau. Đây là kỹ thuật an toàn, ít biến chứng và bệnh nhân có thể ra về ngay trong ngày.
Đục thủy tinh thể là tình trạng rối loạn thị lực do cấu trúc protein tại thủy tinh thể thay đổi dưới tác động của chất gây hại.
1.2. Đối tượng được chỉ định mổ đục thủy tinh thể
Những đối tượng được chỉ định phẫu thuật đục thủy tinh thể bao gồm:
– Người có thị lực dùng kính kém hơn 20/40 theo bảng đo thị lực Snellen. Người bình thường có thể đọc kí tự tại dòng này tại khoảng cách 12m, trong khi bệnh nhân đục thủy tinh thể chỉ có thể đọc ở khoảng cách 6m.
– Người có thị lực giảm sút đáng kể, gặp nhiều khó khăn trong các hoạt động hàng ngày.
1.3. Các phương pháp mổ đục thủy tinh thể hiện nay
Ba phương pháp phẫu thuật đục thủy tinh thể phổ biến hiện nay là:
– Phẫu thuật tán nhuyễn thủy tinh thể bằng siêu âm hay còn gọi là phương pháp Phaco
Đây là phương pháp phổ biến nhất, được tiến hành bằng cách tạo một lỗ rất nhỏ ở góc ngoài giác mạc và sử dụng đầu dò cực nhỏ phát ra sóng siêu âm để phá vỡ thủy tinh thể vẩn đục thành nhiều mảnh nhỏ và hút ra ngoài.
– Phẫu thuật đục thủy tinh thể trong bao hay còn gọi là phương pháp ICCE
Đây là phương pháp giúp khôi phục tầm nhìn cho người bệnh, được tiến hành bằng cách rạch một đường lớn ở vùng giao điểm của củng mạc và giác mạc. Do đó, quá trình hồi phục của phương pháp phẫu thuật này sẽ kéo dài lâu hơn so với Phaco.
– Phẫu thuật đục thủy tinh thể ngoài bao
Phương pháp này được tiến hành bằng cách rạch phần trên của mắt để loại bỏ phần nhân cứng của thủy tinh thể trước, chất đục sẽ được hút ra sau. Thủy tinh thể vẩn đục sau khi loại bỏ sẽ được thay thế bằng thủy tinh thể nhân tạo qua lỗ mở trước đó. Nhờ có thủy tinh thể nhân tạo này, bệnh nhân sẽ có thị lực tốt hơn vì ánh sáng sẽ truyền tới võng mạc và không cảm thấy vướng.
Phaco là phương pháp mổ đục thủy tinh thể an toàn và phổ biến nhất hiện nay.
2. Các phương pháp chăm sóc sau mổ đục thuỷ tinh thể
2.1. Chăm sóc sau mổ đục thuỷ tinh thể: Theo dõi tình trạng mắt
Sau khi thực hiện phẫu thuật đục thủy tinh thể, thị lực của bệnh nhân sẽ cải thiện trong vài ngày, màu sắc nhìn được có thể sáng hơn vì bệnh nhân đang nhìn qua một lăng kính mới. Ban đầu tầm nhìn sẽ mờ cho đến khi mắt lành và tự động điều chỉnh lại. Trong quá trình này, bệnh nhân có thể thấy ngứa, khó chịu ở mắt nhưng các triệu chứng này sẽ biến mất sau vài ngày. Do đó, tuyệt đối không được dụi mắt để tránh tối đa tổn thương. Thông thường, mắt sẽ cần khoảng 8 tuần để trở về trạng thái bình thường.
Bên cạnh đó, một số lưu ý trong sinh hoạt hàng ngày bệnh nhân phẫu thuật đục thủy tinh thể cần lưu ý bao gồm:
– Ăn uống bình thường và đủ chất, chú ý bổ sung thực phẩm chứa nhiều chất dinh dưỡng tốt cho mắt như vitamin C, đồng, kẽm hoặc các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như hành, tỏi, rau cải xoăn, giá, đậu, bắp cải, các loại hạt tươi,…
– Kiêng rượu bia, thuốc lá và các chất kích trong vài tuần đầu sau phẫu thuật.
– Bác sĩ có thể kê thêm các loại thuốc nhỏ mắt hoặc thuốc khác để ngăn ngừa nhiễm trùng, giảm viêm và kiểm soát nhãn áp. Tuyệt đối tuân thủ những chỉ định dùng thuốc này và không tự ý sử dụng bất kỳ loại thuốc nào mà chưa qua sự tư vấn của bác sĩ.
– Bệnh nhân nên đeo miếng che mắt trong vài ngày đầu sau phẫu thuật và đeo tấm chắn bảo vệ trong khi ngủ cho đến khi lành vết thương.
– Không điều khiển các phương tiện giao thông trong ngày đầu tiên hậu phẫu vì tầm nhìn chưa phục hồi.
– Trong ba ngày đầu chú ý tắm từ cổ trở xuống, tránh nước dính vào mắt và không nằm úp sấp.
– Trong hai tuần đầu, lưu ý không tập gym, bê vác quá nặng, đi bơi, trang điểm mắt hoặc ngủ chung với thú cưng.
– Trong vài tuần đầu, bạn nên hạn chế sử dụng thiết bị điện tử như tivi, máy tính, điện thoại và luôn rửa tay sạch trước khi chạm vào mắt.
Bệnh nhân cần liên hệ ngay với bác sĩ nếu gặp phải những tình trạng như:
– Mất thị lực.
– Đau kéo dài dù đã sử dụng thuốc.
– Đỏ mắt.
– Sưng mí mắt.
– Nhiều đốm mới nổi trước mắt.
– Ánh sáng nhấp nháy.
2.2. Chăm sóc sau mổ đục thuỷ tinh thể: Phục hồi chức năng mắt
Bệnh nhân thực hiện phẫu thuật đục thủy tinh thể cần tái khám 1 – 2 ngày hậu phẫu, tiếp tục tái khám vào tuần tiếp theo và tháng tiếp theo để theo dõi quá trình lành vết thương. Bên cạnh đó, một vài lưu ý khi điều trị phục hồi tại nhà bao gồm:
– Sử dụng đúng và đủ liều lượng thuốc được chỉ định theo đơn từ bác sĩ.
– Không để nước hay hóa chất như xà phòng, dầu gội dính vào mắt.
– Không tác động lực lên mắt như dụi, day.
– Đeo kính râm khi ra ngoài.
– Đeo tấm che bảo vệ mắt theo khuyến cáo của bác sĩ.
– Liên hệ ngay cho bác sĩ nếu xuất hiện bất kì dấu hiệu bất thường nào ở mắt để được điều trị kịp thời, ngăn chặn tối đa ảnh hưởng xấu.
Bệnh nhân cần tái khám định kỳ để kiểm tra, theo dõi quá trình lành vết mổ.
Trên đây là những thông tin về chăm sóc sau phẫu thuật đục thuỷ tinh thể đúng cách. Hi vọng bài viết đã phần nào giúp bạn giải đáp được thắc mắc của bản thân và nếu bạn còn bất kỳ câu hỏi nào, hãy liên hệ ngay đến Hệ thống Y tế Thu Cúc TCI để được giải đáp nhanh nhất.
