Suy hô hấp là tình trạng nghiêm trọng khi phổi không còn đủ khả năng cung cấp oxy cho cơ thể hoặc loại bỏ khí CO₂ một cách hiệu quả. Đây không chỉ là một vấn đề hô hấp đơn thuần mà còn có thể kéo theo hàng loạt rối loạn nghiêm trọng ở các cơ quan khác. Đặc biệt, nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời, suy hô hấp có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí đe dọa tính mạng. Vậy cụ thể, những biến chứng suy hô hấp là gì? Hãy cùng TCI tìm hiểu chi tiết ngay sau đây.
Menu xem nhanh:
1. Biến chứng suy hô hấp – Không thể coi thường
1.1. Nắm rõ một số thông tin trước khi tìm hiểu về biến chứng suy hô hấp
Suy hô hấp là một tình trạng y khoa nghiêm trọng với tiên lượng không mấy khả quan nếu không được xử lý kịp thời. Trước đây, tỷ lệ tử vong do suy hô hấp có thể lên tới 30 – 40%. Nhờ sự phát triển của y học hiện đại với các thiết bị hỗ trợ hô hấp tiên tiến, phác đồ điều trị kháng sinh phù hợp và sự chủ động của người bệnh, tỷ lệ này đã giảm xuống còn khoảng 9 – 20%. Tuy nhiên, nguy cơ vẫn còn cao và không thể chủ quan.
Nguyên nhân gây tử vong phổ biến ở bệnh nhân suy hô hấp là nhiễm trùng huyết hoặc suy đa cơ quan – những biến chứng có thể xảy ra rất nhanh, đặc biệt ở người lớn tuổi. Tình trạng thiếu oxy kéo dài cũng gây ảnh hưởng tiêu cực đến não bộ, khiến người bệnh gặp các rối loạn nhận thức, trí nhớ ngay cả sau khi đã xuất viện, và có thể kéo dài nhiều tháng.
Mặc dù kết quả xét nghiệm cho thấy dung tích phổi có thể phục hồi gần như hoàn toàn sau điều trị thành công, nhưng cảm giác khó thở khi gắng sức vẫn là một di chứng phổ biến. Điều này ảnh hưởng lớn đến chất lượng sống, khiến người bệnh gặp nhiều trở ngại trong việc tái hòa nhập cuộc sống sinh hoạt thường nhật.
Suy hô hấp là một tình trạng y khoa nghiêm trọng với tiên lượng không mấy khả quan nếu không được xử lý kịp thời
1.2. Điểm danh các biến chứng suy hô hấp có thể xảy ra
Suy hô hấp là tình trạng nghiêm trọng ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể. Nếu không được điều trị kịp thời hoặc đúng cách, người bệnh có thể gặp phải các biến chứng sau:
– Việc nằm bất động lâu ngày khi sử dụng máy thở làm tăng nguy cơ huyết khối tĩnh mạch sâu, đặc biệt ở chân. Nếu cục máu đông di chuyển lên phổi, có thể gây thuyên tắc phổi – một tình trạng nguy hiểm đến tính mạng.
– Áp lực từ máy thở có thể khiến khí rò rỉ ra ngoài phổi và tích tụ trong khoang màng phổi, gây khó thở dữ dội và đau ngực.
– Ống thở có thể là đường dẫn truyền vi khuẩn vào cơ thể, làm tăng nguy cơ viêm phổi và các nhiễm trùng hô hấp khác, khiến phổi bị tổn thương nặng hơn.
– Tổn thương mô phổi do suy hô hấp có thể để lại sẹo, làm giảm độ đàn hồi của phổi và gây khó khăn trong việc trao đổi khí, dẫn đến xơ phổi mạn tính.
– Thiếu oxy và việc dùng thuốc an thần kéo dài có thể ảnh hưởng đến hoạt động của não, gây mất trí nhớ tạm thời hoặc lâu dài.
– Tình trạng sức khỏe kéo dài, lo âu và cảm giác bất lực khiến nhiều người bệnh rơi vào trầm cảm, giảm hứng thú với cuộc sống.
– Dù đã điều trị, nhiều bệnh nhân vẫn phải đối mặt với tình trạng khó thở, mệt mỏi mạn tính, thậm chí phải dùng oxy hỗ trợ tại nhà trong thời gian dài.
– Khi cơ thể thiếu oxy, bệnh nhân có thể thở dồn dập và tức ngực. Điều này làm tim phải hoạt động quá mức, tăng nguy cơ đau tim.
– Mệt mỏi, yếu cơ và tổn thương hệ vận động khiến người bệnh gặp khó khăn trong sinh hoạt hằng ngày, dễ dẫn đến suy nhược toàn thân.
– Ngủ chập chờn, khó thở khi nằm, mất ngủ vào ban đêm hoặc buồn ngủ ban ngày là những rối loạn thường gặp, ảnh hưởng đến tâm lý và sức khỏe tổng thể.
– Thở máy kéo dài dễ khiến bệnh nhân bị lở loét do nằm lâu, sụt cân, giảm khối cơ, rối loạn chức năng nhiều cơ quan, thậm chí phải điều trị lâu dài bằng vật lý trị liệu, hỗ trợ dinh dưỡng hoặc chạy thận nhân tạo.
Suy hô hấp là tình trạng nghiêm trọng ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể
2. Một số yếu tố gây gia tăng nguy cơ mắc suy hô hấp
Một số yếu tố có thể khiến nguy cơ phát triển suy hô hấp cao hơn, bao gồm:
– Người cao tuổi dễ mắc phải căn bệnh này bởi đây là nhóm người có chức năng phổi và miễn dịch tự nhiên suy giảm.
– Theo một số nghiên cứu, phụ nữ có nguy cơ cao hơn do sự khác biệt về cấu trúc đường hô hấp và nội tiết tố.
– Người có thói quen hút thuốc hoặc thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc.
– Uống rượu kéo dài gây ảnh hưởng đến hệ miễn dịch và chức năng hô hấp.
– Tiền sử phẫu thuật lớn, đặc biệt là các ca phẫu thuật liên quan đến động mạch chủ hoặc tim mạch.
– Chấn thương sọ não hoặc các tổn thương nghiêm trọng khác như đụng dập phổi, viêm tụy cấp.
– Viêm phổi do nhiễm trùng, đặc biệt ở những người có sức đề kháng kém.
– Một số phương pháp điều trị như hóa trị, xạ trị, hay dùng các loại thuốc như amiodarone cũng có thể ảnh hưởng xấu đến phổi và làm tăng nguy cơ suy hô hấp.
Việc nhận biết các yếu tố nguy cơ này đóng vai trò quan trọng trong công tác phòng ngừa và phát hiện sớm bệnh lý hô hấp nghiêm trọng này.
Uống rượu kéo dài cũng làm một yếu tố nguy cơ gây bệnh
Suy hô hấp tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm và có thể đe dọa sự sống nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Dù y học hiện đại đã có nhiều tiến bộ trong điều trị và hồi phục chức năng hô hấp, nhưng người bệnh vẫn có nguy cơ đối mặt với các di chứng lâu dài, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống. Vì vậy, việc chủ động phòng ngừa bằng cách duy trì lối sống lành mạnh, kiểm soát tốt các bệnh lý nền và thăm khám sức khỏe định kỳ là yếu tố then chốt giúp bảo vệ lá phổi và toàn bộ hệ hô hấp. Hãy lắng nghe cơ thể, đừng chủ quan với những dấu hiệu bất thường – bởi đôi khi, chỉ một nhịp thở khó khăn cũng có thể là hồi chuông cảnh báo đáng lưu tâm.
