Uống hormon tuyến giáp quá liều

Chào bạn, cảm ơn bạn đã chia sẻ. Việc uống quá liều hormone tuyến giáp – dù chỉ một lần – hoàn toàn có thể gây ra các triệu chứng giống như cường giáp, vì cơ thể bạn đang tiếp nhận lượng hormone vượt mức cần thiết. Trong nhiều trường hợp, các biểu hiện có thể nhẹ và tự hết, nhưng đôi khi lại tiến triển nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng nếu không được xử trí kịp thời.

Nguyên nhân và cơ chế khi uống quá liều hormone tuyến giáp

Khi bạn dùng quá liều levothyroxine (hormone T4 tổng hợp) hoặc liothyronine (T3), lượng hormone giáp trong máu tăng đột ngột, làm kích thích chuyển hóa toàn thân. Điều này ảnh hưởng đến gần như mọi hệ cơ quan – đặc biệt là tim, thần kinh và tiêu hóa – giống như cơ thể đang “chạy quá tốc độ”.

Một số nguyên nhân dẫn đến quá liều bao gồm:
– Nhầm lẫn liều lượng khi uống thuốc (uống 2 lần trong ngày, hoặc nhầm viên liều cao).
– Tự ý tăng liều vì nghĩ “uống nhiều sẽ khỏi nhanh hơn”.
– Tương tác thuốc làm tăng hấp thu hoặc giảm chuyển hóa hormone giáp (ví dụ: dùng cùng estrogen, thuốc chống co giật).
– Quên rằng hormone giáp có thời gian bán thải dài – nên tác dụng phụ có thể xuất hiện sau vài ngày, chứ không phải ngay lập tức.

Dấu hiệu cảnh báo bạn đã dùng quá liều hormone tuyến giáp

Các triệu chứng thường xuất hiện từ nhẹ đến nặng, tùy thuộc vào liều thừa và tình trạng tim mạch nền của bạn:

– Tim mạch: Nhịp tim nhanh (>100 nhịp/phút), đánh trống ngực, huyết áp tăng, thậm chí rối loạn nhịp như rung nhĩ.
– Thần kinh – tâm thần: Run tay, lo âu, mất ngủ, dễ cáu gắt, khó tập trung – nhiều bệnh nhân mô tả “cảm giác như tim muốn nhảy ra khỏi lồng ngực”.
– Chuyển hóa – toàn thân: Sụt cân không rõ nguyên nhân, đổ mồ hôi nhiều, sợ nóng, mệt mỏi dù ăn đủ.
– Tiêu hóa: Tiêu chảy, buồn nôn, tăng cảm giác đói.

Cảnh báo khẩn cấp – bạn cần đi viện ngay nếu xuất hiện:
– Sốt cao (>38.5°C) kèm tim đập rất nhanh (>140 nhịp/phút).
– Đau ngực, khó thở, ngất xỉu.
– Rối loạn ý thức: lú lẫn, mê sảng, co giật.

Đây có thể là dấu hiệu của cơn bão giáp (thyroid storm) – một biến chứng hiếm nhưng rất nguy hiểm, có thể gây suy đa cơ quan nếu không được điều trị tích cực.

Xử trí đúng cách khi nghi ngờ uống quá liều

Nếu chỉ uống thừa một liều nhỏ và không có triệu chứng:
– Bạn không cần gây nôn hay uống thuốc giải.
– Theo dõi sát các dấu hiệu trong 48–72 giờ tới.
– Ghi lại thời gian và liều lượng uống nhầm để báo bác sĩ khi tái khám.

Nếu có triệu chứng rõ rệt (tim nhanh, run, lo âu):
– Ngừng uống liều tiếp theo.
– Liên hệ bác sĩ điều trị ngay – có thể cần xét nghiệm TSH, FT4 để đánh giá mức độ nhiễm độc giáp tố.
– Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định thuốc chẹn beta (như propranolol) để kiểm soát nhịp tim và triệu chứng thần kinh.

Nếu có dấu hiệu nặng (sốt, đau ngực, lú lẫn):
– Gọi cấp cứu hoặc đến khoa cấp cứu ngay lập tức.
– Không tự ý dùng bất kỳ thuốc nào để “giải độc”.
– Mang theo lọ thuốc và toa điều trị để nhân viên y tế đánh giá chính xác.

Trong hơn 15 năm làm việc với bệnh nhân suy giáp, tôi thấy hơn một nửa số ca quá liều xảy ra do hiểu lầm hoặc thiếu thông tin. Vì vậy, bạn hãy:

– Uống đúng liều, đúng giờ – thường là lúc đói, 30–60 phút trước ăn sáng.
– Không bù liều nếu quên – chỉ uống liều tiếp theo vào ngày hôm sau.
– Không tự ý điều chỉnh liều dù cảm thấy “mệt” hay “tăng cân” – vì những triệu chứng này có thể do nguyên nhân khác.
– Tái khám định kỳ (thường 6–8 tuần sau điều chỉnh liều, sau đó 6–12 tháng/lần) để xét nghiệm TSH và điều chỉnh phù hợp.
– Thông báo cho bác sĩ nếu bạn bắt đầu dùng thuốc mới (như sắt, canxi, thuốc dạ dày) – vì chúng có thể làm giảm hấp thu hormone giáp.

Uống quá liều hormone tuyến giáp không phải lúc nào cũng nguy hiểm, nhưng không bao giờ nên xem nhẹ. Các triệu chứng ban đầu có thể mơ hồ, nhưng nếu tiến triển thành cơn bão giáp, nguy cơ tử vong là có thật. Tốt nhất, hãy luôn tuân thủ đúng chỉ định điều trị và chủ động liên hệ bác sĩ ngay khi có bất thường – vì an toàn của bạn nằm ở sự cẩn trọng, chứ không phải ở liều thuốc cao hơn.