U tuyến giáp kích thước bao nhiêu thì đốt sóng cao tần?
Chào bạn, cảm ơn bạn đã chia sẻ lo lắng rất thực tế mà tôi gặp thường xuyên trong phòng khám. Câu hỏi “u tuyến giáp bao nhiêu mm thì đốt sóng cao tần?” nghe đơn giản, nhưng thực tế không có một con số “chuẩn” áp dụng cho tất cả. Việc chỉ định đốt sóng cao tần (RFA – radiofrequency ablation) không chỉ dựa vào kích thước, mà còn phụ thuộc vào bản chất của nhân, triệu chứng lâm sàng và mong muốn của chính bạn.
Khi nào nên cân nhắc đốt sóng cao tần nhân tuyến giáp?
Đốt RFA hiện nay chủ yếu được áp dụng cho nhân giáp lành tính đã được chẩn đoán chắc chắn qua chọc hút tế bào (FNA), và một số trường hợp đặc biệt của ung thư tuyến giáp. Dưới đây là các tình huống lâm sàng phổ biến:
– Nhân lành tính gây triệu chứng chèn ép: như nuốt vướng, khó thở, cảm giác nặng vùng cổ – thường gặp khi nhân ≥ 20 mm (2 cm), dù có thể nhỏ hơn nếu nằm ở vị trí chèn ép khí quản hoặc thực quản.
– Nhân ảnh hưởng thẩm mỹ: cổ to lệch, sờ thấy khối rõ, khiến bạn mất tự tin – ngay cả khi nhân chỉ khoảng 15–20 mm, nếu bạn cảm thấy khó chịu về ngoại hình, RFA có thể là lựa chọn hợp lý.
– Nhân gây cường giáp: một số nhân “nóng” (hyperfunctioning nodule) tăng tiết hormone tuyến giáp – RFA giúp giảm thể tích và kiểm soát tình trạng cường giáp, thay vì dùng thuốc lâu dài.
– Theo dõi thấy nhân tăng nhanh về kích thước: dù ban đầu nhỏ, nhưng nếu tăng > 50% thể tích trong 6–12 tháng, bác sĩ có thể đề nghị can thiệp sớm.
Dấu hiệu cảnh báo cần đi khám chuyên sâu trước khi nghĩ đến RFA
Không phải nhân nào cũng phù hợp để đốt. Bạn nên được đánh giá kỹ nếu có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ ác tính sau:
– Nhân có vi vôi hóa, bờ không đều, xâm lấn ra ngoài bao tuyến giáp trên siêu âm.
– Có hạch cổ to, cứng, di động kém.
– Tiền sử xạ trị vùng cổ, hoặc gia đình có người mắc ung thư tuyến giáp.
– Kết quả FNA nghi ngờ hoặc không rõ ràng.
Lưu ý: Hiệp hội Tuyến giáp Hoa Kỳ (ATA) hiện chưa khuyến cáo RFA như phương pháp điều trị thường quy cho nhân giáp lành tính, do thiếu dữ liệu dài hạn. Tuy nhiên, ở nhiều trung tâm chuyên sâu – trong đó có nơi tôi công tác – RFA đã được áp dụng an toàn và hiệu quả cho hàng trăm ca, đặc biệt khi bệnh nhân không muốn mổ hoặc có chống chỉ định phẫu thuật.
Hướng dẫn giảm lo lắng và phòng ngừa tiến triển nhân giáp
Nếu nhân của bạn hiện tại chưa đủ tiêu chuẩn can thiệp, đừng vội lo. Hầu hết nhân giáp lành tính không tiến triển thành ung thư và có thể theo dõi an toàn:
– Siêu âm định kỳ 6–12 tháng/lần để theo dõi kích thước và đặc điểm.
– Kiểm tra chức năng tuyến giáp (TSH, FT4) ít nhất mỗi năm.
– Hạn chế i-ốt dư thừa (như thuốc bổ, thực phẩm chức năng chứa i-ốt liều cao) nếu không có chỉ định.
– Không tự ý dùng thuốc “tiêu bướu” hay thảo dược không rõ nguồn gốc – có thể gây rối loạn hormone.
Nhìn chung, nhân tuyến giáp từ 20 mm trở lên, gây triệu chứng hoặc ảnh hưởng thẩm mỹ, là ngưỡng thường được cân nhắc đốt RFA – nhưng quyết định cuối cùng luôn dựa trên đánh giá tổng thể, không chỉ là con số đo được trên máy siêu âm. Trong nhiều trường hợp, dù nhân chỉ 15 mm nhưng nằm ở vị trí “nhạy cảm”, tôi vẫn đề nghị can thiệp sớm để tránh biến chứng về sau.
Nếu bạn đang phân vân, hãy mang theo kết quả siêu âm và FNA gần nhất để được tư vấn trực tiếp. Đôi khi, một cuộc trò chuyện 15 phút với bác sĩ chuyên khoa nội tiết có thể giúp bạn yên tâm hơn cả tháng trời lo lắng.
