Tắc nghẽn mạch máu chân có biểu hiện như thế nào?
Chào bạn, cảm ơn bạn đã chia sẻ những lo lắng rất thực tế. Đúng như bạn nghi ngờ, những triệu chứng như đau khi đi lại, tê bì, da lạnh hay vết thương lâu lành ở chân có thể là dấu hiệu của tắc nghẽn mạch máu chân – một tình trạng y khoa nghiêm túc, còn gọi là bệnh động mạch ngoại biên (PAD). Nguyên nhân chủ yếu là do xơ vữa động mạch làm hẹp hoặc tắc các động mạch nuôi chân, khiến máu không đến đủ để đáp ứng nhu cầu hoạt động của cơ.
Nguyên nhân thường gặp của tắc nghẽn mạch máu chân
– Xơ vữa động mạch: Đây là nguyên nhân hàng đầu – mảng bám cholesterol tích tụ trong lòng động mạch, làm giảm lưu lượng máu đến chân.
– Hút thuốc lá: Gây co mạch, tổn thương nội mạc mạch máu và thúc đẩy xơ vữa.
– Đái tháo đường: Làm tổn thương vi mạch và thần kinh ngoại biên, làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu máu.
– Tăng huyết áp và rối loạn lipid máu: Góp phần làm cứng, hẹp động mạch theo thời gian.
– Lối sống ít vận động: Làm giảm tuần hoàn và tăng nguy cơ hình thành mảng xơ vữa.
Tôi từng gặp nhiều bệnh nhân trung niên, đặc biệt là nam giới hút thuốc hoặc có tiền sử tiểu đường, đến khám vì “đi bộ không nổi”, nhưng lại chủ quan nghĩ do tuổi già hay đau khớp thông thường.
Dấu hiệu cảnh báo bạn nên đi khám ngay
– Đau cách hồi (claudication): Đau, chuột rút hoặc nặng chân khi đi bộ, giảm khi nghỉ – đây là triệu chứng kinh điển.
– Tê bì, yếu cơ hoặc cảm giác “kim châm” ở bàn chân, cẳng chân.
– Da chân lạnh, tái nhợt hoặc đổi màu (xanh khi nâng chân, đỏ sẫm khi hạ xuống).
– Mạch ở mu chân hoặc sau mắt cá yếu hoặc mất hẳn khi sờ.
– Vết thương nhỏ ở chân, ngón chân lâu lành, thậm chí loét da.
– Đau ngay cả khi nghỉ ngơi, đặc biệt về đêm – dấu hiệu của thiếu máu nặng.
Nếu bạn có từ 2–3 dấu hiệu trên, đặc biệt khi kèm theo yếu tố nguy cơ như hút thuốc, tiểu đường hay tăng cholesterol, đừng chần chừ – hãy đi khám chuyên khoa tim mạch hoặc mạch máu càng sớm càng tốt.
Hướng dẫn giảm triệu chứng và phòng ngừa tiến triển
– Bỏ thuốc lá hoàn toàn: Đây là bước quan trọng nhất để làm chậm tiến triển bệnh.
– Tập thể dục đều đặn: Đi bộ có kiểm soát (ví dụ: đi đến khi đau thì nghỉ, rồi tiếp tục) giúp cải thiện tuần hoàn bàng hệ.
– Kiểm soát tốt các bệnh nền: Duy trì đường huyết, huyết áp và cholesterol trong ngưỡng an toàn.
– Chế độ ăn lành mạnh: Giảm chất béo bão hòa, tăng rau xanh, ngũ cốc nguyên cám.
– Chăm sóc bàn chân kỹ lưỡng: Tránh chấn thương, giữ da ẩm, cắt móng cẩn thận để phòng loét.
– Không tự ý dùng thuốc chống đông hay giãn mạch nếu chưa có chỉ định y khoa.
Tắc nghẽn mạch máu chân không chỉ gây khó chịu khi vận động mà còn là “báo động đỏ” cho sức khỏe tim mạch toàn thân. Nhiều bệnh nhân đến muộn khi đã có loét chân hoặc nguy cơ hoại tử – điều hoàn toàn có thể phòng tránh được nếu được phát hiện và điều trị sớm. Nếu bạn nghi ngờ mình có triệu chứng, hãy chủ động đi khám để được siêu âm Doppler mạch máu hoặc các xét nghiệm chuyên sâu – vì lưu thông máu tốt chính là nền tảng cho đôi chân khỏe mạnh và cuộc sống độc lập lâu dài.
