Cao huyết áp có rút ngắn tuổi thọ không?

Đây là câu hỏi tôi nghe rất thường xuyên trong phòng khám. Nhiều bệnh nhân khi nghe chẩn đoán “tăng huyết áp” liền nghĩ ngay đến biến chứng, đột quỵ hay thậm chí là tử vong sớm. Nhưng sự thật là: cao huyết áp không đồng nghĩa với việc rút ngắn tuổi thọ – nếu bạn chủ động kiểm soát tốt.

Nguyên nhân ảnh hưởng đến tuổi thọ của người cao huyết áp

Cao huyết áp (hay tăng huyết áp) là một bệnh mạn tính, nhưng không phải là bản án tử. Tuổi thọ của người bệnh phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó quan trọng nhất là:

– Mức độ kiểm soát huyết áp: Khi huyết áp được duy trì trong giới hạn an toàn (dưới 140/90 mmHg, hoặc thấp hơn tùy theo tình trạng cá nhân), nguy cơ tổn thương tim, não, thận và mạch máu sẽ giảm đáng kể.

– Sự hiện diện của biến chứng: Nếu huyết áp tăng cao kéo dài mà không điều trị, các cơ quan đích như tim, não, thận sẽ bị tổn thương âm thầm, dẫn đến những biến cố nghiêm trọng.

– Tuân thủ điều trị và lối sống: Dùng thuốc đều đặn, ăn nhạt, vận động thường xuyên, không hút thuốc và hạn chế rượu bia – tất cả đều quyết định bạn sống khỏe hay sống trong lo âu.

Dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm cần đi khám ngay

Cao huyết áp thường “im lặng” – nhiều người không có triệu chứng rõ rệt cho đến khi xảy ra biến chứng. Tuy nhiên, bạn nên cảnh giác nếu xuất hiện:

– Đau ngực, khó thở, hồi hộp – có thể là dấu hiệu bệnh mạch vành hoặc suy tim.

– Tê yếu tay chân đột ngột, nói ngọng, mất thăng bằng – cảnh báo đột quỵ.

– Tiểu ít, phù, mệt mỏi kéo dài – dấu hiệu suy thận do tăng huyết áp.

– Huyết áp đo tại nhà hoặc cơ sở y tế ≥ 180/120 mmHg, dù không có triệu chứng – đây là tình trạng tăng huyết áp cấp cứu, cần xử trí ngay để tránh tổn thương nội tạng.

Hướng dẫn kiểm soát huyết áp và kéo dài tuổi thọ

Trong hơn 15 năm làm chuyên khoa tim mạch, tôi thấy rõ một điều: người bệnh chủ động luôn có tiên lượng tốt hơn. Dưới đây là những việc bạn có thể làm ngay:

– Dùng thuốc đúng – đủ – đều: Đừng tự ý ngưng thuốc khi huyết áp “ổn”, vì huyết áp có thể tăng trở lại âm thầm.

– Ăn uống lành mạnh: Hạn chế muối (<5g/ngày), tăng rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên cám; giảm chất béo bão hòa và đường.

– Tập thể dục đều đặn: Ít nhất 30 phút/ngày, 5 ngày/tuần – đi bộ, đạp xe, bơi lội đều tốt cho tim mạch.

– Kiểm soát cân nặng: Mỗi kg giảm đi có thể giúp hạ huyết áp tâm thu 1–2 mmHg.

– Tránh rượu, thuốc lá và stress kéo dài: Đây là những “kẻ đồng lõa” làm huyết áp tăng vọt.

Cao huyết áp không giết người – sự chủ quan mới là nguyên nhân chính. Nếu được phát hiện sớm và kiểm soát tốt, bạn hoàn toàn có thể sống lâu, sống khỏe, thậm chí không bao giờ gặp biến chứng. Ngược lại, nếu xem nhẹ, huyết áp cao sẽ âm thầm “ăn mòn” tim, não, thận – và khi biến chứng xảy ra, mọi thứ thường đã quá muộn.

Hãy coi tăng huyết áp như một lời nhắc nhở từ cơ thể: đã đến lúc bạn cần chăm sóc bản thân nghiêm túc hơn.