Đi ngoài ra nước có nguy hiểm không và nguyên nhân do đâu?

“Dạo này tôi đi vệ sinh liên tục, phân toàn nước, bụng thì sôi ùng ục. Tôi lo lắm, không biết có phải bị ngộ độc hay bệnh gì nghiêm trọng không. Bác sĩ ơi, tình trạng đi ngoài ra nước như vậy có đáng ngại không?”

Chuyên viên tư vấn

Đã trả lời: Ngày

Chào bạn,
Tình trạng đi ngoài ra nước (hay còn gọi là tiêu chảy cấp) thường xảy ra khi ruột non hoặc đại tràng không hấp thu đủ nước từ thức ăn, khiến phân trở nên lỏng hoàn toàn. Trong đa số trường hợp, đây là phản ứng tạm thời của cơ thể trước tác nhân gây hại như vi khuẩn, virus hoặc thực phẩm không phù hợp — nhưng đôi khi cũng có thể là dấu hiệu của vấn đề tiêu hóa mạn tính cần được đánh giá kỹ.

Nguyên nhân phổ biến gây đi ngoài ra nước

– Nhiễm trùng đường ruột: Do virus (như rotavirus, norovirus), vi khuẩn (Salmonella, E. coli) hoặc ký sinh trùng (Giardia) qua thực phẩm hoặc nước bẩn.
– Ngộ độc thực phẩm: Ăn phải đồ ăn ôi thiu, nhiễm độc tố vi khuẩn — thường khởi phát nhanh trong vài giờ sau bữa ăn.
– Hội chứng ruột kích thích (IBS): Gây rối loạn nhu động ruột, đặc biệt khi căng thẳng hoặc ăn nhạy cảm.
– Không dung nạp lactose hoặc fructose: Cơ thể thiếu enzyme tiêu hóa đường sữa hoặc đường trái cây, dẫn đến tiêu chảy sau khi ăn các thực phẩm chứa chúng.
– Viêm đại tràng mạn tính: Như bệnh Crohn hoặc viêm loét đại tràng — thường kèm máu trong phân, sụt cân, mệt mỏi kéo dài.

Dấu hiệu cảnh báo cần đi khám ngay

– Tiêu chảy kéo dài trên 2 ngày ở người lớn (hoặc trên 24 giờ ở trẻ nhỏ).
– Phân có máu, mủ hoặc màu đen như hắc ín.
– Sốt cao trên 38,5°C, nôn liên tục, không uống được nước.
– Dấu hiệu mất nước: Khô miệng, tiểu ít, chóng mặt, da nhăn nheo, mạch nhanh.
– Sụt cân không rõ nguyên nhân hoặc đau bụng dữ dội.

Cách xử trí tại nhà và phòng ngừa tái phát

– Bù nước và điện giải: Uống oresol đúng cách hoặc nước dừa, cháo muối loãng — tránh nước ngọt, cà phê, rượu bia.
– Ăn nhẹ, dễ tiêu: Gạo trắng, chuối chín, bánh mì nướng, táo hấp — tránh sữa, dầu mỡ, cay nóng trong vài ngày đầu.
– Vệ sinh tay và thực phẩm: Rửa tay trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh; nấu chín thức ăn, uống nước đun sôi.
– Không tự ý dùng thuốc cầm tiêu chảy (như loperamide) nếu chưa rõ nguyên nhân — có thể làm trầm trọng nhiễm trùng.

Khi nào cần xét nghiệm hoặc nội soi?

Nếu bạn bị tiêu chảy tái đi tái lại nhiều lần, kèm theo sụt cân, thiếu máu hoặc tiền sử gia đình có bệnh lý đường ruột, tôi thường chỉ định xét nghiệm phân (tìm vi khuẩn, ký sinh trùng), xét nghiệm máu và đôi khi nội soi đại tràng để loại trừ tổn thương thực thể. Trong phòng khám, tôi từng gặp không ít bệnh nhân chủ quan với triệu chứng “chỉ là tiêu chảy”, đến khi suy kiệt mới phát hiện viêm đại tràng mạn tính hoặc rối loạn hấp thu.

Đi ngoài ra nước đa phần lành tính và tự khỏi trong 1–2 ngày, nhưng nếu kéo dài hoặc kèm dấu hiệu bất thường, đó có thể là lời cảnh báo từ hệ tiêu hóa. Bạn đừng nên xem nhẹ, nhất là khi có biểu hiện mất nước hoặc suy nhược. Hãy theo dõi sát, bù đủ nước và đi khám kịp thời nếu triệu chứng không cải thiện — vì chẩn đoán sớm luôn giúp điều trị hiệu quả và tránh biến chứng về sau.