Nguyên nhân trào ngược dạ dày thực quản và cách kiểm soát
Trào ngược dạ dày thực quản là tình trạng tiêu hóa phổ biến, có thể gây khó chịu kéo dài và ảnh hưởng rõ rệt đến sinh hoạt hằng ngày. Hiểu rõ nguyên nhân trào ngược dạ dày thực quản, cách chẩn đoán và phương pháp điều trị sẽ giúp người bệnh chủ động kiểm soát triệu chứng, giảm nguy cơ biến chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống. Dựa trên những cơ sở thông tin đáng tin cậy, bài viết dưới đây giúp bạn nắm rõ những yếu tố quan trọng liên quan đến bệnh lý này.
1. Nguyên nhân trào ngược dạ dày thực quản bao gồm những yếu tố nào?
1.1. Thói quen sinh hoạt và chế độ ăn uống không khoa học
Một trong những yếu tố phổ biến gây trào ngược dạ dày xuất phát từ thói quen ăn uống và sinh hoạt thiếu khoa học. Khi ăn quá nhanh, bỏ bữa hoặc ăn quá no, dạ dày phải làm việc quá tải, từ đó làm tăng áp lực và dễ khiến dịch vị trào ngược lên thực quản. Việc sử dụng thường xuyên các thực phẩm như rượu, bia, cà phê, đồ chiên rán, hay món ăn cay nóng cũng khiến dạ dày tăng tiết acid, làm các triệu chứng trào ngược trở nên rõ rệt hơn.
Bên cạnh đó, việc nằm ngay sau khi ăn hoặc duy trì lối sống ít vận động tạo điều kiện để acid trong dạ dày dễ dàng di chuyển ngược lên thực quản.
1.2. Các bệnh lý tiêu hóa có thể là nguyên nhân
Trào ngược dạ dày cũng có thể xuất phát từ những bệnh lý thuộc hệ tiêu hóa. Các vấn đề như viêm loét dạ dày hoặc thoát vị hoành đều có thể làm tăng áp lực trong ổ bụng, tạo điều kiện để acid từ dạ dày trào lên thực quản.
Ngoài ra, tình trạng sức khỏe và yếu tố tuổi tác cũng ảnh hưởng đáng kể. Những người hay mệt mỏi hoặc người lớn tuổi thường dễ gặp tình trạng cơ thắt thực quản suy yếu, từ đó khiến hiện tượng trào ngược xảy ra thường xuyên hơn.
2. Chẩn đoán nguyên nhân trào ngược dạ dày thực quản
2.1. Nhận biết triệu chứng lâm sàng
Triệu chứng ban đầu của trào ngược dạ dày thực quản thường là ợ nóng, ợ chua hoặc cảm giác nóng rát lan từ vùng thượng vị lên ngực. Nhiều trường hợp còn gặp khó nuốt, cảm giác thức ăn vướng ở cổ hoặc ho kéo dài không rõ nguyên nhân.
Những triệu chứng này có thể tương tự với nhiều bệnh lý tiêu hóa khác, do đó việc tự đánh giá thường không chính xác. Người bệnh cần thăm khám tại cơ sở y tế để được xác định nguyên nhân cụ thể và hướng điều trị phù hợp.
2.2. Các phương pháp chẩn đoán giúp xác định nguyên nhân
Để xác định chính xác nguyên nhân trào ngược dạ dày thực quản, bác sĩ sẽ chỉ định một hoặc kết hợp nhiều phương pháp sau:
– Nội soi dạ dày – thực quản: Đây là phương pháp phổ biến và hiệu quả, giúp quan sát trực tiếp niêm mạc thực quản, dạ dày để phát hiện viêm loét, tổn thương hoặc dấu hiệu bất thường.
– Đo pH thực quản 24 giờ: Bác sĩ sẽ theo dõi lượng acid trào lên thực quản trong vòng 24 giờ nhằm đánh giá tần suất và mức độ trào ngược.
– Đo áp lực thực quản độ phân giải cao (HRM): Phương pháp này đánh giá hoạt động của cơ thắt thực quản dưới, từ đó chỉ ra yếu tố khiến acid trào ngược. Hiện nay, chỉ một số ít cơ sở y tế uy tín, trong đó có Thu Cúc TCI đang ứng dụng đo pH thực quản 24h và đo áp lực thực quản độ phân giải cao HRM vào chẩn đoán và điều trị trào ngược dạ dày thực quản
– Các chẩn đoán hình ảnh khác: Trường hợp cần phân biệt bệnh lý ở các cơ quan lân cận, bác sĩ có thể chỉ định siêu âm hoặc chụp CT.
Tại Hệ thống Y tế Thu Cúc TCI, các phương pháp chẩn đoán kể trên được triển khai đồng bộ. Đặc biệt, đo pH thực quản 24 giờ và đo HRM là hai kỹ thuật hiện đại, hỗ trợ chuyên sâu trong việc xác định nguyên nhân gây trào ngược và đưa ra hướng điều trị hiệu quả.
3. Giải pháp điều trị và cải thiện trào ngược dạ dày thực quản
3.1. Điều chỉnh lối sống và thói quen ăn uống cải thiện trào ngược
Việc điều trị trào ngược dạ dày thường được bắt đầu bằng cách điều chỉnh thói quen sinh hoạt. Người bệnh nên hạn chế các thực phẩm có tính kích thích như đồ uống chứa cồn, món ăn nhiều dầu mỡ hoặc gia vị cay. Đồng thời, nên chia nhỏ các bữa ăn trong ngày, ăn chậm rãi và không nằm ngay sau khi ăn để hỗ trợ kiểm soát triệu chứng.
Bên cạnh đó, giữ cân nặng ở mức phù hợp và duy trì thói quen vận động đều đặn cũng góp phần cải thiện chức năng tiêu hóa và giảm khả năng xuất hiện trào ngược.
3.2. Sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả
Khi cần thiết, bác sĩ sẽ chỉ định các loại thuốc giúp kiểm soát lượng acid trong dạ dày và làm giảm các biểu hiện khó chịu. Những nhóm thuốc thường được dùng trong điều trị trào ngược bao gồm:
– Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Có tác dụng giảm tiết acid, nhờ đó cải thiện triệu chứng một cách rõ rệt.
– Thuốc kháng H2: Giúp ức chế quá trình tạo acid, hỗ trợ điều trị các tổn thương viêm loét.
– Thuốc bảo vệ niêm mạc: Tác dụng chính là che phủ và bảo vệ lớp niêm mạc dạ dày trước sự tác động của acid.
Khi sử dụng các thuốc này, người bệnh cần tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ, uống thuốc đúng thời điểm và không tự ý thay đổi liều lượng. Nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, phải thông báo ngay cho bác sĩ để được xử lý kịp thời.
3.3. Phẫu thuật trong trường hợp cần thiết
Những trường hợp trào ngược nặng, kéo dài hoặc không đáp ứng với điều trị nội khoa có thể được khuyến nghị phẫu thuật. Kỹ thuật Nissen fundoplication là phương pháp thường được áp dụng để tăng cường hoạt động của cơ thắt thực quản dưới. Tuy nhiên, đây là phương pháp cần cân nhắc kỹ lưỡng vì có thể tiềm ẩn rủi ro và không phù hợp với mọi đối tượng.
Trào ngược dạ dày thực quản là tình trạng gây nhiều khó chịu và có thể dẫn đến biến chứng nếu không được xử lý đúng cách. Việc nhận biết rõ nguyên nhân trào ngược dạ dày thực quản, kết hợp với chẩn đoán chính xác và phương pháp điều trị phù hợp sẽ giúp người bệnh cải thiện đáng kể tình trạng sức khỏe. Thu Cúc TCI với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và trang thiết bị chẩn đoán hiện đại là địa chỉ đáng tin cậy để bạn yên tâm thăm khám và điều trị bệnh lý tiêu hóa.
